منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) اما مغالطهٔ ترور شخصیت که در آن به تخریب و تضعیف شخصیت گفتهپرداز مبادرت میشود، دارای فرمولی معین است و آن اینکه آنها همه چیز را به صورت ذهنی جعل میکنند و میسازند در حالی که هیچ یک از ادعاها، به شکلی که آنها میگویند، واقعیت ندارد. این […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) استدلالهای مباشر قضیهها در قیاس با هم یا تخالف و تناقض دارند یا عکس. تقابل که اختلاف در کیف (سلب و ایجاب) به تنهایی میباشد، منحصر به تخالف است و تضاد مبتنی بر ماهیت و تعدد وجود و غایت خلاف است و در طرح حقیقت وجود و ظهورهای […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) منطق قضیهها از لحاظ نظری بنیاد و اساس منطق جدید و ریاضی و نیز پایهٔ منطق انسی و علمی است و نظریهٔ قیاس بر آن مبتنی میباشد. اگر منطق دارای این بخش نباشد، تبدیل شکلهای قیاس به یکدیگر ممکن نمیشود. این منطق مبتنی بر لزوم معرفت تجربی و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) مفاهیم فلسفی تقسیم مفاهیم به ماهوی، فلسفی و منطقی نشان داد بسیاری از مفاهیمی که در نظام ارسطویی، مقوله یا داخل در مقوله شمرده میشد، مانند وجود از مفاهیم فلسفی است و همین امر، نظام تعریف ارسطویی را دگرگون و سست نمود؛ زیرا نظام تعریف مبتنی بر مقولات […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) ما در روانشناسی مداراگرا گفتهایم استعدادهای شکوفا تحت تأثیر کوچکی و بزرگی نیستند و کودک و جوان و پیر نمیشناسد. روانشناسی مداراگرا دو پایه بسیار مهم برای معرفت و شناخت قرار میدهد: یکی زدایش رسوبات جسم که نیازمند تربیت بدنی و ورزشهای رسوبزداست ـ نه ورزشهای کدورتزا ـ […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) فلسفهٔ وجود و ظهور، اصالت ماهیت یا فرعیت آن را نمیپذیرد و نسبت دادن صفات و احکام به ماهیت را باطل میداند و بسیاری از آن را برای نظام وجود و ظهور قرار میدهد. بنابراین تعریف درست و حقیقی نمیتواند با ماهیت و برای ماهیت باشد، بلکه برای […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) تعریف در نظام منطق قدیم با تحلیل مفاهیم ماهوی محقق میشود. مفاهیم کلی ماهوی، فلسفی یا منطقی است. مفاهیم ماهوی، معقول اولی هستند و نظام تعریف منطقی البته در منطق قدیم را شکل میدهند. هدف از تعریف، تولید وضوح و تمایز کافی برای ترتب اثر و نسبت دادن […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) منطق الفاظ با آنکه حیثیت مفهومی تفکر، بر جنبهٔ لفظی و زبانی آن پیشی دارد، اما منطق به دلیل پیوند وثیق میان لفظ و معنا، از احکام عام لفظ بحث میکند؛ احکامی که مشترک میان تمامی زبانهاست، نه احکام خاص و محدود به یک زبان. بنابراین منطق الفاظ […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) منطق ماهوی بر دو گونهٔ صوری و محتوایی میباشد. منطق صوری، نقشهٔ استدلال و راه دلیل را میگشاید، اما محتوای قضیههایی که به این قالب میآید، برای ارزشسنجی نیاز به منطق محتوا دارد. یقین و اطمینان در ناحیهٔ محتوا از منطق ارسطویی که تنها منطق صوری است برنمیآید. […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) از قضیههای بدیهی میگفتیم. قضیههای وجدانی گروه دیگر بدیهیات هستند که برگرفته از علم حضوریاند. وجدانیات همانند قضیههای اولی همیشه یقینیاند، برخلاف مثل حسیات و حدسیات که گاهی یقینی میباشند. در وجدانیات، دو طرف صدق، یعنی «مطابِق» و «مطابَق» هر دو در اختیار و وجدان نفس است و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) ما در فلسفهٔ «وجود و ظهور» گفتهایم نظام هستی و پدیدههای آن نظام «وجود» و فعل آن به نام «ظهور» است. ظهور در عالم محسوس دارای آثار حقیقی است و واقعیتی نیست که در همین عالم حقیقت نداشته باشد. حقیقت محسوسات با خود آن در همین ناسوت است […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) با آنکه مقولات جزییمحور و از مبادی منطق است نه مسایل آن، ابتنای منطق قدیم بر فلسفهای که به اصالت ماهیت قایل است، کلیات خمس را که کلیمحور و مفهومی است نقطهٔ شروع شناخت اشیا قرار داده و با حصر توجه به آن و علمی خواندن همین طریق […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) با برچیده شدن ماهیت از مبانی منطقی، نظام فهم نیز در آن دگرگون میگردد و نقطهٔ شروع منطق به جای مقولات ارسطو و نظریهٔ کلی طبیعی، زیستشناسی و دیگر علوم تجربی با همان روش استقرایی بهخصوص در مقام تعریف و شناخت موضوع میباشد و روش استقرایی به دلیل […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) گفتهاند ریشهایترین قضیهٔ بدیهی اولی این است که دو نقیض نه جمع میشوند، نه ارتفاع میپذیرند و تصدیق به تمامی قضایا، نیازمند تصدیق به این دو قضیه است. نقیض برآمده از فلسفهٔ مبتنی بر ماهیت و قاعدهای انتزاعی و ماهوی از قاعدهٔ این همانی است. منطق ما که […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) سرآغازهای هشتگانه هر دانشی، مدخل و درآمدی دارد که در آن از رؤوس ثمانیه سخن گفته میشود تا مرزهای آن علم حفظ شود و اختلاط و التقاط میان علوم پیش نیاید. سرآغازهای هشتگانه بهطور کلی عبارت است از: تعریف، موضوع، هدف و مقصود، سود و فایدهٔ علم، پایگاه […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) فصل دوّم : منطق علمی درآمد کسی که بخواهد امری غیرذاتی را اثبات یا انکار کند، نخست نیازمند کاربرد منطق است و تا نظامی منطقی ارایه نکند، نمیتواند تصدیق یا انکاری داشته باشد. منطق، قانونی آلی و اندیشهسنج و ابزاری برای ارزشسنجی قضایا در چارچوبی نظری و بینشی قاعدهمند […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان یقظ: «توجه» و انتباه. فرد بیدار به گونهٔ وصفی، «یقظان» است و «یقظاء» صورت مؤنث آن است. «یقظه» به معنای توجه است و «برخاستن از خواب»، مصداق غالبی آن میباشد و منحصر به این مورد نیست. کسی که توجه دارد، متنبه و یقظان است. […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان وُدّ: ودّ، حُب و عشق، به ترتیب سه مرتبهٔ تعلق و وابستگی است. «ودّ»، سطح بسیار نازل آن میباشد و میلی نفسانی و هوسی تغییرپذیر است که جایگزین پیدا میکند و برای نمونه با اندک دعوایی تبدیل به قهر و دوری میشود. «حبّ»، توسط […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان انفاق باید از مالی باشد که با سیستم شرعی به دست آمده و محصول اکتساب مشروع و تابع احکام دینی است؛ یعنی باید از رزق خود بخشش داشت و مال حرام، رزق شمرده نمیشود و استفاده از آن، مثل ورود بیماری و میکروب به […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان نفق: خروج غیرطبیعی و تمام شدن غیرعادی است. منافق به این اعتبار به این نام خوانده میشود که ایمانی را که ظاهر میکند، طبیعی نیست و دارای کاستی است و فاقد شخصیت و باطن میباشد و به هر راهی، به صورت صوری و شکلی […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان قول: گفتهای که از سر اعتقاد و باور باشد. ملفوظ بودن جزو معنای آن است و صرف اعتقاد نمیباشد. «مَقوُل» به معنای اعتقاد و گرهی قلبی است که به زبان میآید. در فرهنگ قرآنکریم، گفتهٔ بعد از امر «قل»، گزارهای مشکل و سخت است […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان قصد: آهنگ کردن؛ یکی نمودن؛ قطع و پاره کردن و شکستن. این واژه، با عزم و اراده و مشیت، قرب معنایی دارد. قصیده به شعری میگویند که دارای قصد ـ یعنی تکهتکه سخن گفتن و یک حرف یک حرف آوردن ـ است که در […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان فقر: کمبود. فقر به معنای ناداری نیست. فقر، در برابر غناست. غنی یعنی کسی که توانمندی زیادی دارد. فقیر به کسی میگویند که از داخل و باطن شکسته میشود و شکستهشدن وی ظاهر و آشکار نیست و نیمهٔ پنهان دارد و میتواند آن را […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان فتَن: امتحان شدید و آزمایش خاص و پیچیده که گمراهی و شک و تردید را پیش میآورد. فتنه در جایی پیش میآید که ناخالصی در میان باشد، وگرنه همانند طلای ناب، نمیشود روی آن ایستاد و کار کرد. همچنین چیزهایی که ریشه و استحکام ندارند […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان عرف: شناخت هویت، باطن، حقیقت و ذات اشیا که به آن حکمت میگویند. طریق شناخت، برهان لمّی ـ یعنی سیر از علت به معلول ـ میباشد. تعرُّف، آگاهی حصولی و بدون زحمت. این واژه از باب تفعّل بوده و به این لحاظ است که […]
آثار صدقه و انفاق منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان به مهریه «صداق» گفته میشود تا نشان صدق و اختیار و قوام باشد؛ از همین رو باید چیزی باشد که پرداخت آن در توان زوج باشد و با صدق و صفای وی و قوام او ـ که پایهٔ عشق و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان صدق: راستی و استواری. صدقِ هر چیزی، قوام آن است. چیزی که قوام دارد، دارای تمامیت، حقیت، سلامت، باطن، عیار و محتواست. کسی صادق است که قوام دارد و تمام است و دارای صحت و سلامت میباشد. به موضوع، «مصداق» گفته میشود؛ زیرا دارای […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان سَبیل: اندازهٔ طبیعی هر چیزی با حفظ سلسله مراتب اولویت. سُبل، جمع آن است و عمومیت دارد. سبیل، اسم جنس است و معنایی سِعی دارد؛ یعنی همان سُبُلِ اطلاقی است؛ مانند «اَکرِم العُلَماء» که با «اَکرِمْ کلّ عَالِم» به یک معناست. عموم، اطلاق کثرتی […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان درک: پایین؛ پایینترین دریافت سادهٔ مفهومی در ذهن. با «دلل» که دریافت مفهومی ذهن از روی سند است، قرب معنایی دارد. در برابرِ «درج» که بالاست و «ثبتکردن عالی و بلند چیزی در نفس» میباشد. رجوع شود به حج. ذنب: به معنای «دم» و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان خفی: خفا هر چیز پنهانی است، حتی چیزهایی که از ذهنْ مخفی میماند و به اندیشه خطور نمیکند. و به این معناست که حتی دانسته نمیشود که چنین چیز پنهانیای هم هست. پنهانیهایی که به آنها آگاهی میباشد، مخفی خوانده نمیشود. در «إِنَّ اللَّهَ […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان خبر: اطلاع و آگاهی دقیق از طریق تجربهٔ حسی به همراه اقتدار در عمل را گویند. به کسی که اطلاعات و دانش دقیق و ژرف و قدرت مانور در عمل دارد، «خبره» میگویند. «علیم» به صرف آگاه میگویند و عمل در آن دخالتی ندارد؛ […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان حج: دفاع از امری پذیرفتهشده و مسلم برای فرد در برابر شخص ناآگاه. با «دلل» قرب معنایی دارد. «احتجاج»، دفاع با صفت ایستادگی و ابرام و تعصب و از دست ندادن موضع دفاع و تلاش برای نباختن موضع ثابتشده است و با زورگویی و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان تبع: پیگیری و دنبال کردن، در آمدن از پی کسی یا چیزی. در تبع، پیروی به گونهٔ تقلید از دیگری است، بدون اینکه از خود چیزی به آن بیفزاید و دوگانگی در رفتار داشته باشد. پیروی کلیشهای، شکلی و ظاهری است. «تبع» با «تلو» […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان بقره: اسم به معنای گاو نیست، بلکه وصف است. بقر، اسم جنس و وصف است و بقره، وحدت در تجنیس است، نه تأنیث؛ یعنی هم به مذکر و هم به مؤنث اطلاق میشود. معنای شکافتن، بازکردن، شکفتن، کاوش، گشایش، رونق و بزرگی دارد؛ یعنی […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) انس با فرهنگ واژگان أتی: دادن به کسی با احترام، به خدمت کسی فرستادن. قرب معنایی با «عطی» دارد. از امور ایتایی، حکمت است: «یؤْتِی الْحِکمَةَ مَنْ یشَاءُ»(۱). تفاوت ایتاء با اعطاء در این است که ایتاء مثل آموزش ماهیگیری و دادن تور به دست کسی است تا […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) اجر: مزدی است که به هر کنشگرِ تلاشورزی، متناسب با کوشش وی داده میشود؛ خواه انسان باشد یا حیوان. در اجر، قصد قربت و ایمان شرط نیست و بُرد گسترده و تداومی ندارد و همانند پول خرد میماند که هرچه جمع گردد، برایندی مؤثر برای آن نیست؛ از […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) مهمترین روش برای به دست آوردن معنای اصلی یک ماده، سبک سبر و تقسیم، به گونهٔ آزمایشگاهی تجربی و فرمولهای طبیعی، و با بهرهبردن از اصول و قواعد فلسفی است. در این روش، حکمت و معیار وضع لفظ برای معنا به دست میآید؛ زیرا وضع لغات، حکیمانه و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) بعد از شناخت ریشهٔ زبانی واژه، نوبت به کشف معنای اصل آن با تمامی ظرایف و نکتهسنجیهای اختصاص داده شده به آن میرسد. در این رابطه، باید توجه داشت همانگونه که گفتیم، هم استعمال یک لفظ در دو معنا محال است و هم استعمال دو لفظ در یک […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) هر لفظ بر معنایی دلالت دارد. بعد از یافت معنای واژه با علایم شناخت معنای حقیقی و موضوعله، برای آنکه دلالت لفظ بر معنا هرچه دقیقتر به دست آید، باید نوع دلالت آن را نیز شناخت. دلالت یا مستقیم و تطابقی و کلی و سِعی است، یا غیر […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) برای شناخت مادهٔ کلمات، ابتدا باید به دست آورد که واژهٔ مورد نظر از چه زبانی است: اصیل (عربی در تحقیقات اسلامی و قرآنی) است یا دخیل (از فارسی، عبری، ترکی، لاتین و دیگر زبانها). شناخت شناسنامهٔ یک لفظ و اینکه واژهٔ مورد نظر در چه کشور و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) گفتیم جامد اصل کلام است. کلمهٔ جامد، تنها حامل یک بار معنایی است. جامد به هیچ وجه نمیتواند دارای چند معنا باشد. نه تنها کلمهٔ جامد، بلکه حتی حروف نیز به چند معنا نمیآید و هر حرف، تنها حامل یک معنا میباشد؛ البته با خصوصیاتی که معنای هر […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) نخستین چیزی که از چینش عامدانهٔ حروف معنادار شکل میگیرد، کلمهٔ جامد است. اصل کلمات جامد و اشتقاق از حروف میباشد. از چینش حکیمانهٔ حروف، کلمات ساخته میشود. هرچه به صورت مستقیم از ترکیب حروف ساخته شود، جامد است. جامد، لفظی است پایه که نمیتواند به کلمهای دیگر […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) زبان از الفبا و حروف شکل میگیرد و سازندهٔ فرهنگ و سبب انتقال علم و رشد و توسعهٔ سالم آن میگردد. الفبا بر پایهٔ حروف است و حروف، الفاظ و کلمات را میسازد. حروف معجم، اصل تمامی کلمات میباشد. درست است که حروف از چیزی گرفته نشدهاند و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص پایهٔ ادبیات قرآنی بر «کلمه» میباشد، نه بر «صوت»، «لفظ» یا «لغت». ما تفاوت معنایی این واژگان را در پی میآوریم تا فلسفهٔ این گزینش به دست آید. «لغت» مشتق از «لغی» و به معنای «ما یلْغی به» میباشد. «لغی» به معنای انداختن خاص است. بر این پایه، لغت بر […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) زبان عادی و معمولی بشر ـ که برای انتقال معانی و مرادات و وسیلهای برای ایجاد تفاهم میباشد ـ تفاوت چندانی با زبان طبیعی و غریزی حیوانات ندارد. حیوانات نیز مقاصد و وهمیات خود را به یکدیگر با زبان طبیعی و قراردادهای غریزی منتقل میکنند. آنان دارای این […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) ادبیات قرآنی، نیازمند استادمحوری است. مربی است که میتواند انسان را فرزانه و حکیم تربیت کند و معرفت قرآنکریم، حکمت و زبان آن را به او دهد؛ بهگونهای که حکیم با توان سبر و تقسیم، هر چیزی را در جای خود مینشاند و توان علمی کشف تمایز میان […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) زبان تفسیر آشنایی با زبان قرآنکریم، دارای سه ناحیه میباشد: تفسیر، تأویل و تحریف. در تفسیر باید بر واژه واژهٔ هر آیه ایستاری صمیمانه داشت و آن را همانجا با لحاظ یکتاگرایی به آن واژه، همچون یکهشناسی و وحدتگرایی ـ که اسطقس عشق میباشد ـ معنا نمود؛ بدون […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) گفتیم نخستین گام برای درک قرآنکریم، معرفت زبان اختصاصی وحی ختمی میباشد؛ زبانی که نه ترجمه را برمیتابد و نه دارای روشهای متعدد تفسیری است، بلکه باید نسخهٔ اصل همین زبان را ـ آن هم به سبک آموزشی خود قرآنکریم، یعنی از طریق انس و رفاقت و صفای […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) قرآنکریم ـ که کتاب تمامی دانشها و کتاب معرفت ربوبی است ـ نه ترجمه و نه روشهای تفسیری را ارج نهاده، بلکه آموزش زبان خویش را از مسلمانان خواسته است. همانگونه که زبان مادری از دورهٔ کودکی به بچهها آموزش داده میشود، آموزش زبان دین (یعنی زبان اختصاصی […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) پیشفرضهای مهم زبان و ادبیات قرآنی برای ورود به ادبیات و اشتقاق زبان عربی قرآنکریم، لازم است علوم مقدمی و پیشفرضهای آن را در اختیار داشت. صاحب مجمعالبیان در تأیید صاحب کشاف، کلامی را از وی نقل میکند که علوم مقدمی و مبادی لازم برای تفسیر قرآنکریم و […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) زبان عربی قرآنکریم، که زبان اختصاصی وحی است، زبان دین ماست و باید برای یادگیری و ترویج آن، سیاست درست و تدبیر بهروز داشت. این گزاره از مهمترین اصول عقیدتی است که میتواند کمال دیانت را، هم در افراد و هم در جامعه نهادینه نماید؛ البته اگر مورد […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) زبان عربی، دارای سابقهٔ بسیار طولانی بوده و از زبانهای کهن میباشد؛ زبان کهنی که به دلیل دارابودن ادبیات مدرن و پویای خود، نام « عربی» را برای خویش انتخاب کرد و بر دیگر زبانها نام «عجم» گذاشت. عربی به معنای آشکار، روشن و خوانا، و عجم به […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) «لسان»، زبان و ادبیات خاص و مورد تفاهم میان چند نفر و فرهنگ نهادینهشدهٔ آنان است؛ یعنی مجموع گفتههای جدی و مورد تفاهم و پذیرش یک قوم یا گروه است که اسطقس و جوهره و اصل آن قوم، ملت یا گروه میباشد. عضو مخصوص در دهان و مهمتر […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) فصل یکم : ادبیات نوین و اشتقاق درآمد «ادب» برآیند به دست آمده از ظاهرِ برخوردها، کنشها و واکنشهای فرد است. ادب بر ظاهر استوار است و نما و نمودها و برخوردهای خارجی و عمومی مردم است. ادب، جری خارجی و عملی دارد. در برابر ادب، اخلاق است […]
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) « علوم و نظرگاههای شاخص»، ارایهدهندهٔ مهمترین دیدگاهها و اصول و قواعد پایه و مبنایی است که در دانشهای گوناگون دارم. این کتاب در سه جلد تنظیم شده است. جلد نخست آن، علوم پایه را میآورد. فصل نخست از مهمترین آرایی که در ادبیات فصیح و نوین دارم […]
علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست) حضرت آیتالله العظمی محمدرضا نکونام (مد ظله العالی) عنوان صفحه پیشگفتار··· ۱۱ فصل نخست: ادبیات نوین و اشتقاق درآمد··· ۱۷ لسان و زبانشناسی وحیانی ۲۰ عربی قرآنکریم··· ۲۵ پیشفرضهای مهم زبان و ادبیات قرآنی ۳۴ زبان تأویل فرهنگ وحی ۴۶ زبان تفسیر··· ۴۷ تحریف و مغالطهشناسی ۴۸ استادمحوری زبان […]