منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست)
ادبیات قرآنی، نیازمند استادمحوری است. مربی است که میتواند انسان را فرزانه و حکیم تربیت کند و معرفت قرآنکریم، حکمت و زبان آن را به او دهد؛ بهگونهای که حکیم با توان سبر و تقسیم، هر چیزی را در جای خود مینشاند و توان علمی کشف تمایز میان پدیدهها و شناخت آثار هر یک و اقتدار عملی برای انس با هرکدام و بهرهبردن از خاصیت آنها را مییابد.
بزرگترین آفت چیرگی افراد عادی و ضعیف و غیرمتخصص بر مراکز علمی، نازلساختن سطح علم و دانش و رسوخ نیافتن به زبان علوم مختلف و ظاهرگرایی و سادهپنداری بوده است. زبان علمی، زبانی تخصصی با پیچیدگی و تعقیدات فراوان و در لایههای ایهام و اشاره و گاه تقیه و توریه بوده و قراین آن، یا مقالی بوده و یا حالی، که گاه تنها سینه به سینه و با دَمِ حیاتبخش یک ولی الهی به شاگرد معتمد خود داده میشده است. همین امر، رسوخ به زبان علمی فرهنگ شیعه را سخت کرده است. وقتی سختی این امر مورد توجه قرار میگیرد که دانسته شود حاکمیت فضای خفقانِ ستمپیشگان و ظلم و عناد خلفا، بسیاری از آموزههای این مکتب را جزو مگوهای زمانه ساخته بوده است.
بنابراین، چنین مگوهایی که از فقه شیعی تا عرفان را در خود گرفته است، بدون زانوزدن و تلمذ در حضور حقانی عالمی حقیقی که از ناحیهٔ خداوند، حکمِ هدایت را دریافت کرده باشد و موهبت ملکهٔ قدسی یا ولایت را با خود داشته باشد، ممکن نمیگردد. فرهنگ علمی شیعه از چنین اکسیژنی حیات، نیرو، نشاط و پویایی میگیرد. چیرگی افراد عادی که این فضا را درک نکردهاند، جز عمومیسازی و عادیپنداری این زبان ثمری ندارد؛ البته اگر از مرز عادی و زندگی عمومی خود فراتر نروند و آنچه را که خود نمیدانند، جهل و بیراهه نپندارند و مانعی برای دانشیان حقیقی نشوند، وگرنه در صورتی که با تعصب بر یافتههای جهلآلود خود، به زیادهخواهی و ظلم به دیگر صاحبان علم رو آورند، متأسفانه گمراهی و مرگِ فیروزی و عاقبتبهخیری خود و تودههای سرسپرده به آنان را موجب میشوند و برای فرهنگ شیعه همانگونه خطرآفرین میگردند که سپاهیان یزید در عاشورا شدند؛ زیرا فرهنگ شیعه را چیزی جز تجزیه و تحلیلهای عادی و معمولی خود نمیانگارند که اگر کسی فراتر از آن سخنی گوید و تجزیه و تحلیلی بیشتر و پیشرفتهتر و علمیتر داشته باشد، گویی به هدم مکتب و ضلالت ملت کمر بسته است. دلیل این امر، ناآگاهی و ناآشنایی به زبان پیشرفته و فوقتخصصی پیشوایان مکتب و متن قدسی قرآنکریم است که تمامی دانشهای مورد نیاز بشر را در خود دارد.
منبع: علوم و نظرگاههای شاخص (جلد نخست)