مشکلترین فرازی که در تمامی قرآن کریم وجود دارد، در سورهٔ حمد است آنجا که میفرماید: «إِیاک نَعْبُدُ وَإِیاک نَسْتَعینُ»؛ زیرا باید ضمیر «إِیاک» را به مرجعی که دارد ارجاع داد. «إِیاک» خطابی دارای تشخص و جزیی است. دقت شود که این ضمیر برای خطاب است نه غیبت. خطاب به یک شخصیت که حضور دارد. […]
حق تعالی در دلهای شکسته جای دارد و از چنین دلهایی باید ترسید که چوب حق برای دفاع از آنان مغز میشکند و این امر خود امداد حق است……
خداوند حقیقت عشق است و تمامی پدیدههای او نیز دلربایند. خدای فرهنگ تشیع «محبتمدار»، «عاشقپیشه» و «بسیط» است. خدایی که «وَنَحْنُ اَقْرَبُ إِلَیهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ» (ق / ۱۶ ) وصف اوست. فرهنگِ توجه به عشق حقیقی و پاک حق تعالی است که میل انسان به خداوند را شکوفا میسازد و به او لذت بندگی […]
حیات و زندگی پدیدهها طبیعت و ناسوت دارای زندگی و حیات است. حیات در تمامی پدیدههای ناسوتی سریان دارد. چیستی حیات، هنوز که هنوز است ناشناخته میباشد. در اسمای پروردگار این «حی» است که بعد از «سلام» پیش از تمامی اسما قرار دارد و ام و امام آنها شناخته میشود. هر چیزی که وجود یا […]
اگر اندکی توجه به حق تعالی پیدا شود، درهای معنویت و صفا به روی آدمی باز میگردد و انسان، خداوند را در خود مشاهده میکند. نظر به هر چیزی فنا دارد و تنها نظر به حق است که باقی میماند. دل به هر کس بسته شود، بریده میگردد؛ اما دل به حق بستن، بریدن ندارد. […]
هر کسی برای آن که مسیر موفقیت و پیروزی خود را تشخیص دهد باید اسم «رَبّ» خود را بشناسد و به آن وصول داشته باشد. هر کسی باید بداند علاقه و محبت نهایی وی به کدام یک از اسمای الهی باز میگردد و با کدام یک از اسما رابطه دارد. کسی که «رَبّ» خود را […]
آدمی خداوند را با چشمهای ظاهری خود نمیبیند، بلکه او را با دل خود در مییابد. ما آب و آتش را که یک حقیقت است در وجود خود مییابیم و درک میکنیم. خداوند هم همینطور است و حقیقت آن را در باطن خود سیر میدهیم. وقتی آن حقیقت در ما زنده شد، دل ما آن […]
قرآن کریم میفرماید: «وَإِذَا سَأَلَک عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیسْتَجِیبُوا لِی وَلْیؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یرْشُدُونَ». این آیه در تمامی قرآن کریم نظیر ندارد و با انس با این آیهٔ شریفه، میتوان عشق خداوند به بندگان را به نیکی دانست. خداوند خود را در این آیه «قَرِیب» و نزدیک معنا میکند […]
اگر کسی بگوید: خدا را در خواب یا در بیداری دیدهام، آیا میتوان گفت: چنین رویت یا رویایی ممکن و درست است یا باید صاحب چنین خوابی را بیمار دانست و ناراحتی روحی و روانی او را تشخیص داد و یا عقاید سنتی برخی از گروهها و مذاهب چنین خواب یا خیالی را در […]
امام صادق علیهالسلام میفرماید : حضرت امیرمؤمنان علیهالسلام فرمود: خداوند را به خداوند بشناسید، و رسول را به رسالت و صاحبان امر و ولایت را به امر به معروف، عدل و احسان.(۱) بیان: این روایت از روایات سنگین است و با آنکه هزار و اندی سال پیش برای یاران حضرت امیرمؤمنان علیهالسلام بیان شده […]
اگر کسی از محبوبان باشد، به مقام ذات حقتعالی ـ که مقام بی تعین و بی اسم و رسم است ـ راه مییابد.
خداوند یک شخص است که میتوان به حضور او بار یافت و همسایهٔ او شد و به او محبت و عشق داشت؛
رسیدن به توحید را برخی مانند منازل السائرین در قالب یکصد وادی کلی و نهصد منزل جزیی آوردهاند و ما در جای خود گفتهایم رسیدن به توحید سه منزل کلی دارد: قطع طمع از خود، خلق و خدا. نخستین منزل که انسان را به سوی توحید میخواند منزل یقظه و بیداری است. فرد در این […]
از نظر روانشناسی انسان دارای سه فاز و سه نوع حرکت و دارای سه موتور حرکتی است: نفس، قلب و موتور پیشیگرفتگان. نفس محسوسات را درک میکند و قلب است که به امور علمی دست مییابد و پیشیگرفتگان صاحب رویت هستند. بیشتر مردم تنها دارای یک موتور حرکت هستند و از محسوسات یا مخیلات برتر […]
با خدا بودن، آن است که دل به جایی نرود و در جایی نیفتد و جایی او را مشغول ندارد و به جایی نماند و تنها خدا را خواهد و بشنود و دیگر هیچ. همیشه در نماز باشد و در نماز نیز به نماز ایستد و نماز وی یاد حق باشد و دل، هوس غیر […]
آن کس که حقتعالی را انکار میکند، در حقیقت خود را انکار نموده است؛ چرا که انکار حق مطلق در کار نیست و آن کس که اقرار میکند به خود اقرار میکند؛ چرا که اقرار حق مطلق در کار نیست. اقرار و انکار مطلق با عدم برابر است؛ زیرا تصور مطلق را لازم دارد و […]
جمال حق تعالی زیبایی، صفا، مهر، محبت، شور، عشق، لطف، مرحمت و عفو را در پی دارد و جلال حق تعالی قهر، جبروت، غضب، کبریایی، فتنه، مکر، اضلال، عذاب و حرمان را به بار میآورد. با آنکه جلال حق تعالی جمال است و جمال حق تعالی جلال، و با آنکه حق تعالی جمال و جلال […]
انسان خودیتی دارد که از خدا جدا نیست و خدایی دارد که سراسر وجود او را فرا گرفته است، نه بیاوست و نه با او همراه است، نه دور است و نه نزدیکی به حق را احساس میکند، او را نمیبیند و او نیز لحظهای از نظر دور نمیگردد، نه خود میتازد و نه چیزی […]
در عرفان، «تفکر» اصطلاحی خاص است و بر اندیشه در حق و فعل او اطلاق میگردد در صورتی که منتِج باشد؛ یعنی اندیشهورز را به وصول برساند. تقلید در توحید و در اصول دین میتواند مقلد را به حقیقت توحید برساند و این اندیشه که تقلید در اصول دین جایز نیست، برآمده از سذاجت و […]
انسان هویتی غیبی و باطنی دارد که متصل به خداست و خدایی دارد که سراسر وجود او را فرا گرفته است، نه بیاوست و نه با او همراه است، نه دور است و نه نزدیکی به حق را احساس میکند، او را نمیبیند و او نیز لحظهای از نظر دور نمیگردد، نه خود میتازد و […]
اثبات وجود خدا آنچه که اندیشهٔ آدمی مییابد و ذهن آن را میداند و علم به شمار میآورد، میتواند «بدیهی» یا «نظری» باشد. امور نظری یا اکتسابی برای اثبات نیازمند دلیل است و امور بدیهی، دلیل نمیطلبد و تصور آن در پذیرش آن بسنده است. دلیل؛ از هر نوع که باشد، خود مخلوق است […]
دعای مشهور غیبت از معتبرترین دعاهای مشهور که از شروع عصر غیبت کبرا مورد اهتمام عالمان ربانی بوده است، دعای مشهور به «غیبت» است. دعای یاد شده، از بهترین منابع در شناخت قرب محبوبی و صفات محبوبان الهی است. این دعا به دو گونهٔ مختصر و طولانی نقل شده است. دعای مختصر آن از کتاب […]
کسی که در زندان است و سلطان است و بر امت خود سلطنت میکند از سلطانی که در قصر خود بر تخت مرصع و جواهرنشان نشسته است و سلطنت میکند برتر و قدرتمندتر است؛
انسان نه از کمیت و شمار کارهای خود اطلاعی دارد و نه سختتر از آن از کیفیت و چگونگی کار خود.
خداوند حقیقت عشق است و تمامی پدیدههای او نیز دلربایند. خدای فرهنگ تشیع «محبتمدار»، «عاشقپیشه» و «بسیط» است. خدایی که «وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ»(۱) وصف اوست.
خدای متعال نزد فقیران، یتیمان، ضعیفان، بیماران و در راه ماندگان است و از آنها دلجویی میکند.
ذات خداوند با همهٔ پدیدهها همراه است و تنها «الله» است که «وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ »(۱) است و تعینپذیر هم نیست.
ما خداوند را میپرستیم اما خدایی که میپرستیم چگونه است؟ چگونه میتوان خداوند را شناخت؟
انس با خداوند؛ بهترین دوست، شیرینترین یار و نزدیکترین رفیق آدمی تنها حق تعالی است و بس.
آدم دم است و دم دل است و دل خلوت دلنواز حضرت حق است که سر و سرّ آن را اهل دل میدانند و بس.
آفریده های نامتناهی پروردگار خداوند متعال بندگان مختلف و موجودات گوناگونى آفريده است كه در خور شمارش نيست و نمى توان آن را به تصور كشاند. آن چه در مى يابيم خلاصه اى كلى از موجوديت هاى اطراف ماست؛ هرچند اطراف خود را نيز نمى توانيم حتى به اجمال جست وجو كنيم. اراده […]
اگر کسی بخواهد حق را بیابد، و او را تماشا نماید، باید چشمش همه چیز را ببیند؛ از آسمان تا زمین و هر چیزی را با درشتی و ریزی که دارد بنگرد.
دل، همان باطن آدمی و جهت آن سویی اوست که به حقتعالی بستگی دارد و از همان سو خودش را به ما نشان میدهد؛ بی آنکه از ما بیگانه باشد یا آنکه خود را بهطور آشکاری نمایان کند. این دل، منحصر به آدمی نیست و میتوان گفت همهٔ موجودات دل دارند و حیات هر موجودی، […]
اگر کسی خواهان حق شود، خداوند کمکم دنیا و محبت و آرزوی آن را از او میگیرد و این شخص تغییر هویت میدهد و با ریتم حق حرکت مینماید و عشقِ زنده ماندنش این است که در پی حق است و به عشقِ در پی حق بودن، زنده است.
فاعلیت و وجود حق عین عشق ذاتی است؛ بنابراین فعل و ظهورات حق نیز چیزی جز عشق نمیباشند؛ یعنی عشق حق به ظهور تعین پیدا کرده است و هدف و غرض حق از خلق ظهورات جز اظهار عشق ذاتی خود چیزی نبوده است.
عشق، امری مجرد و وصف ذات خداوند است. حقیقت عشق بدون حیات و علم نقش نمیبندد. بنابراین عاشق دارای علم و صاحب اقتدار و اراده است.
خداوند عاشق بهصورت پیوسته، مداوم و آنبهآن ظهور و فعل دارد : «کل یوم هو فی شان».
آزادي از عوالم مادی و واصل شدن به حق مطلق و مقام ربوبیت چندان آسان نیست و نیازمند تلطیف سرّ و باطن است.
خداانكاري و اصول الحاد با نقد و تحليل – حضرت حق و ظهورهای فعلی / ص ۲۳۲ – ۲۳۵
این که هر کسی راهی به سوی خداوند دارد، گزارهاي درست است و برای آن چند معناست.
هدایت مردم و عشق به بندگان خدا حتی در زندان خداوند اگر بخواهد کسی را به فتنه مبتلا کند و از خود دور دارد، او را به ظواهر دنیا مشغول میدارد و او را در چشم اقوام و اطرافیان، محترم میسازد و از ثروت دنیا به او بسیار میدهد اما اگر بخواهد کسی را برای […]
تحقيق بر آيات جمال و جلال در مكان و موقعيتي ويژه ما برای به دست آوردن چهرهٔ جمال و نرمی و جلال و تندی، آمار آیات جمالی، جلالی و کمالی قرآن کریم را استخراج نمودیم. اين تحقيق را در مكاني ويژه كه تنها قرآن كريم و مفاتيح الجنان در اختيارم گذاشته بودند، انجام دادم. […]
اگر کسی از مشرب حق تعالی سیراب نشد و در محضر الهی آرام نداشت، هرگز کسی یا چیزی برای او آرامش و راحتی نمیآورد. سالک برای رسیدن به کمال، نخست به «حرکت» و «پویایی» نیاز ندارد؛ بلکه سالک برای شروع سیر خود تنها نیازمند «توجه» است. بعد از تحصیل و پیدایش توجه است که […]