کسی که تلویزیون و شبکه‌های ماهواره‌ای را می‌بیند و رادیو هم گوش می‌دهد و اینترنت را نیز از دست نمی‌دهد و هر شب به ده‌ها پایگاه نگاهی می‌اندازد چگونه می‌تواند قواعد علمی را عالمانه و به گونهٔ اجتهادی استفاده برد و یا سالک موفقی شود. سالک آن است که دل خویش را مانند ظرف […]
کسی که با خواندن نماز شبی، به مردم با چشم بد نگاه می‌کند و آنان را خواب می‌بیند و خود را بیدار، این عبادت برای او ثقل و سنیگنی آورده است. برای همین است که سالک نیازمند مربی است تا رهزن‌های وی را شناسایی کند و پیش از گرفتاری، آن را تذکر دهد. در […]
کسی که برای مشاهدهٔ پنهانیهای دیگران پرسه می‌زند فردی متجاوز است و بویی از صفای اهل معرفت نبرده است و کاسبی است هر جایی که غوغایی شدن و شهره گشتن را دوست دارد. اولیای خدا بسیاری از شداید بندگان خدا و مصیبت‌هایی را که در آینده برای آنان پیش می‌آید می‌بینند و مانند مادری […]
اولیای خدا همراهی دیگران با خود را می‌بینند و خوبی‌ها و بدی‌های آنان را مشاهده می‌کنند، ولی امنیت و آرامش روانی افراد را در مخاطره نمی‌اندازند و چیزی نمی‌گویند. سالک رؤیت رمز و همس دارد و پنهانی‌ها را درک می‌کند و از حق تعالی لذت می‌برد و خود را از تفرقه و پراکندگی و […]
محبان، بلندآوازه‌اند؛ اما بلندی نظر آنان رفعتی بی‌انتها ندارد. این نظرگاه خُرد، در نگاه به هستِ هست نیز تنگی و قبض دارد.
ملاک شناخت سفیران الهی و رهبران راستین و مجتهدان صادق، قرب کمالی آنان به حق و موقعیت معرفتی ایشان است و اطاعت از آنان که عالمان ربانی، عارفان صمدانی و چشم و چراغ جامعه و امت هستند سعادت می‌آورد به شرط آن که واجد شرایط لازم باشند؛ زیرا کم‌ترین تخطّی فکری و عملی، عنوان […]
بنده‌های خدا برای خداوند بسیار محترم هستند و حق تعالی اجازه نمی‌دهد کسی با تجسس که نوعی تجاوز است حریم آنان را نادیده گیرد. تجسس، اشاعه فحشا را به دنبال دارد و اشاعه فحشا عامل گسترش فحشاست. مردمی که این صفات را دارند، در آلودگی غوطه‌ور هستند و آلودگی دامن آن‌ها را رها نمی‌کند و […]
اسیدپاشی یکی از نمادها و مظاهر وجود خشونت در جامعه است. از سوی دیگر، این مطلب روان‌شناسی اجتماعی درست است که امر به معروف و نهی از منکر در جامعهٔ مهربان و مرحمتی و در بستر ولایت عمومی آن قابل اجرایی شدن است؛ وگرنه در جامعه‌ای که به خشونت مبتلاست و از طرح ولایت عمومی […]
باید نغمه داود و جمال یوسف و شب شور و شعر الگودهی شود تا دین برای جامعه جوان و عموم مردم به عنوان عامل خمودی، سستی و تنگ‌نظری شناخته نشود. امروزه برخی خود را به آن سوی مرزها می‌رسانند تا قدری خوش باشند و چون دین به دور از پیرایه‌ها برای آنان بیان نشده است، […]
در میان بحث نباید زود داغ نمود و کسی را متهم کرد؛ حتی اگر کفر بگوید. ما باید برخورد صحیح در مناظره با مخالفان را از امامان معصوم علیهم‌السلام یاد بگیریم. امام صادق علیه‌السلام حتی با زندیقی چون ابن ابی العوجا این‌گونه به مباحثه نمی‌پردازد و در برخورد با او چنان با بزرگ‌منشی رفتار می‌کند […]
برخورد آزاد منشانهٔ حضرت سلیمان با بلقیس، موجب شد بلقیس بدون ترس و ملاحظه‌ای مسلمان شود و بگوید: «قَالَتْ: رَبِّ، إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی، وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَیمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»؛ من به خود ظلم نمودم و با سلیمان به پروردگار عالمیان ایمان آوردم! این سخن نتیجهٔ تبلیغ درست سلیمان از دین و فرهنگ مترقی و تمدن […]
جامعه در صورتی به آرامش می‌رسد که به افراد آن قدرت و توانایی داده شود و ضعف مالی یا سیاسی و احساس کمبود، از هر نوعی باشد، حتی احساس کمبود آزادی، خشونت‌زاست. محیط‌های اختناقی فرد را خشن تربیت می‌کند. دولت‌های ضعیف مردم خود را قوی نمی‌خواهند و می‌پندارند قوت مردم سبب آشوب و ناآرامی می‌شود؛ […]
چنان‌چه نظام ولایی از برطرف کردن نیازها و مشکلات مادی جامعه و هم‌چنین پیشبرد کیفی معنویت و شمارهٔ دین‌داران ناتوان باشد، شریعت، آن را برنمی‌تابد و حقانیت خود را از دست می‌دهد و به صورت طبیعی، مقبولیت آن نیز از دست می‌رود؛ پس کارآمدی تأثیر مستقیم بر حقانیت و مقبولیت نظام سیاسی دارد؛ هرچند اگر […]
امروزه زن‌ها برای محارم خود آن قدر قدرت مانور ندارند که برای نامحرمان با گوناگونی مدل‌های آرایش و پوشش دارند.
همان‌گونه که برخی انسان‌ها باصفا هستند، بعضی زمین‌ها و برخی خاک‌ها نیز همین صفا را دارند و مردم فراوانی را به خود جذب می‌کنند. مسجد مقدس جمکران، یکی از این مکان‌هاست.
جوانی که در مسجد پدافند غیر عامل در زمینهٔ باورهای دینی نمی‌یابد، به حتم با دریافت برنامه‌های ماهواره یا شبکهٔ جهانی اینترنت یا در دانشگاه آسیب فکری می‌بیند.
نگارش هشتصد جلد کتاب علمی پیرایه‌زدا تحویلی‌نگری از آفت‌های رایج در فقه و در هر دانشی است. ظاهر و باطن و کردار و نیت با هم اثربخش، بردهنده و معراج‌آفرین می‌شود؛ ولی یکی بدون دیگری، راجل و درمانده است. ظاهرگرایان از باطن غفلت کرده‌اند و برخی مدعیان باطن نیز ظاهر را زمین گذاشته‌اند.
محبی، با آن‌که بنیاد سلوک را بر عشق قرار می‌دهد، اما در شناخت «عشق» دچار کاستی و کژی است.
دنیا برای محبی زندانی است که به غربت سخت دیوارهای بیگانگی آن گرفتار است و ناسوت، آغوش وی را از معشوق او دور داشته است.
محبی رؤیت‌هایی مقطعی دارد و در همین رؤیت‌ها نیز به تشویش‌های ذهنی و به شگفتی و استبعاد مواجه می‌شود که آیا این چه بود؟ چه بسا آن موقعیت رؤیتی از دست می‌رود و محبی هنوز در شگفتی ذهنی و دهشت خود با خویش درگیر می‌باشد.
محبی در حوادث ناگوار پیرامونی، در سکوت پر از جوش خود فرو می‌رود و در آن، قصدی جز خویشتن خویش ندارد و صفای صافی او از خودخواستن جدایی ندارد.
جناب خواجه حافظ شیرازی اصول باورهای عرفانی خویش را که برآمده از عرفان محبی ابن‌عربی است، در این غزل آورده است.
محبی پیروزی و شکست و هجران و وصول را برآمده از طالع و از بخت می‌داند و خود را به طور کامل تسلیم سرنوشتی مبهم می‌سازد.
تفسیر غزل بند زلف نگار محبی را با سختی و محنت و رنج و با ریاضت درهم پیچیده‌اند. محبی مشتاق است، نه عاشق؛ از این رو در بلاپیچی و مشکلات سلوک، رنجور و خسته می‌شود.
محبی را موج‌های سرکش فناساز بلاهای اودیه فرا می‌گیرد. او دیرزمانی در ماتم‌سرای نفْس خویش به شیون دوری از محبوب، قطره قطره آب می‌شود.
محبی که بخت خود را با اقبال تحصیل خویش و کارنمای تلاش گشا می‌یابد و وادی وادی محنت و بلا را به‌ویژه در اودیه نفس پیموده است، قرب نمی‌یابد؛
محبی در هستی‌شناسی خود، نظام مشاعی عالم، و اقتضاءات حاکم بر ناسوت را نمی‌شناسد و می‌پندارد، کسی را که در صبح ازل، دولت داده‌اند، به صورت مطلق و به گونه تخلف‌ناپذیر، آن را تا شام ابد، به‌سختی و به ضرورت و لزوم، خواهد داشت:
محبی، عنایات حق‌تعالی را «دام» تعبیر می‌کند. شراب یقظه‌بخش سلوک و عشوه‌ها و دلبری‌های محبوب، محبی را برانگیخته می‌سازد اما او نمی‌تواند بر رفع ناخوشایندهایی که برآمده از نفس خود اوست دل دهد.
محبی بسیار می‌شود که نقش پیشینه و داشته‌های موهبتی و نیز استعدادها و قضا و قدر و اقتضاءات و اسم ربی حاکم بر هر کسی و به طور کلی نظام مشاعی هستی را مورد التفات قرار نمی‌دهد و از آن، غفلت می‌کند.
عشق ذات، تولد در بلندای حقیقت است. عشق ذات، ظهور از دل معشوق است. عشق ذات پاکبازی است.
دل دریای پاکی و رضای محبوبی، سراسر صفای سینه و صحنه عشق و دلربایی در اوج غربت و حیرت و مملو از امداد ضعیفان و همت حمایت محرومان می‌باشد؛
محبوبی که به حب حق بر دیده مست جانانِ روشنایی جای دارد، در غوغای پیدای بیداری، شوریده، دلداده ی دریادلِ شیرین و شیدای شوخ فریبا و پاکباز رعنای زیبایی و یکه‌سوار نسیم عشقِ سحرهای بی‌هوایی و نواساز
تولید علم با انتساب به «ملکه قدسی» است که علم را «دینی» و مستند به «حق تعالی» می‌سازد. پیوند مبادی علمی با عدالت ـ آن هم عدالتی که در شأن جایگاه قدسی و معنوی روحانیت و مرجعیت است ـ این انتساب را شکل می‌دهد. علم باید بر مدار ملکه قدسی باشد تا عالم را از […]
کتاب هفت جلدی فقه غنا و موسیقی از نوشته های فاخر و شاهکارهای فقه حکمت گراست که ماجرای صوت خوش و نغمه های حلاوت بخش را از مبدء ربوبی آن و در عوالم برین و ملکوتی تا ناسوت و غناخوانی بانوان پی گیر شده است.
آیت الله نکونام: سیاست، کوره ای است که باطن ها را به نمایش می گذارد.
قانون و فقه حکمتگرا این توان را به فقیه می‌بخشد تا با برنامه‌ریزی دقیق، از کاربردهای فاسد یک موضوع بکاهد و با استانداردهایی که قرار می‌دهد، فرهنگ استفاده خیر از آن موضوع را در جامعه مهندسی و نهادینه سازد. این امر در جامعه‌ی امروز که دنیای کفر با تمام توان خود، حرام‌های دینی را گسترش […]
شخصیت هر کس به تواضع اوست و نه به این‌که پدران و نیاکان وی و قوم و قبیلهٔ او چه کسانی هستند. هم‌چنین کرامت هر کس به تقوای اوست.
حوزه علمیه باید بسان یک باشگاه باشد. آن هم نه باشگاهی معمولی یا باشگاه هنر و نقاشی بلکه باشگاه بوکس و کاراته یا کشتی کج که اگر کم‌ترین سستی و غفلتی را داشته باشید آسیب جدی می‌بینید بلکه برتر از آن باید باشگاهی باشد که طلاب آن بتوانند با آسمانیان همراه شوند و با فرشتگان […]
آزادی بیان و اندیشه به این معنا نیست که هرج و مرج شود و بگویند: مهم نیست شما هر گبر و کافری که هستی تفاوت ندارد، بیایید با هم باشیم، ما رفیقیم؛ نه! باید خط و خطوط مشخص باشد، خصوصیات و شرع همه رعایت شود. دولت‌ها این گونه هستند که مخالفان را کنار خود جمع […]
ماده شناسی آزادی: آزادی واژه‌ای پهلوی از مصدر زادن است. آزاد از ریشهٔ زادن، معنای بروز و اظهار را دارد. در قدیم، کسی را «آزاد» می‌گفته‌اند که بر اساس نظام طبقاتی آن زمان در خانواده‌ای اشرافی زاده‌شده و نجیب‌زاده و دارای پدری آزاد و والاتبار باشد. عنوان «آزاد» برای شخص، پایگاه و موقعیت اجتماعی او […]
محبی خود را امانتدار می‌پندارد؛ ودیعه‌داری که گویی مالک عطایای حق گردیده است و آن را با داعیه خویش و با رصد حسودان و بدخواهان، برای بهره‌بری خود به پروردگار می‌سپرد:
آیت الله محمدرضا نکونام | برشی از متن کتاب حرمت دار محبی، بندگان خدا را تقسیم می‌کند و اندکی را مست عاشق و برخی را مدعی ظاهرگرا و خصم خود قرار می‌دهد و امید دارد آنان در رنج تکبر و زحمت خودخواهی خویش بمیرند:
محبی وصول به حقیقت و معرفت ندارد؛ به‌ویژه تا این زمان که آموزه‌های کلامی متأثر از اهل‌سنت به‌ویژه عرفان کلامی ابن‌عربی بر محبان چیره بوده است ـ و محبان استادی بزرگ‌تر از ابن‌عربی به خود ندیده‌اند ـ
بهار امسال، عید در عید است و رونق بهار عشق می‌باشد. امید است این اعیاد برای همه مبارک و همراه با سلامت و سعادت و صفای محبت و مهرورزی باشد.
سلامتی انسان، کیفیتی چند ضلعی است که هم از معنا و هم از جسم متأثر می‌باشد. سلامت و بهداشت روانی امروز علمی تحویلی‌نگر و یک‌جانبه‌گراست که بر محور پیشرفت‌های صنعتی، به علم تبدیل شده است.
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید : حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام فرمود: خداوند را به خداوند بشناسید، و رسول را به رسالت و صاحبان امر و ولایت را به امر به معروف، عدل و احسان.(۱) بیان: این روایت از روایات سنگین است و با آن‌که هزار و اندی سال پیش برای یاران حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام بیان شده […]
حضرت زهرا علیهاالسلام زهره‌ای است که تاب مستوری ندارد و در هر عالمی ظهوری دارد. نهایت ظهور آن حضرت علیهاالسلام در ملکوت اعلاست که برخی از احادیث نبوی در مورد آن گفته شده است. اما حضرت زهرا علیهاالسلام ظهوری در عالم ناسوت دارند که بسیار پرمعناست.….
آن‌قدر استاد سَرم را زیر آب کرد که شناگر ماهری شدم. باز دوست دارم سرم را زیر آب کند؛ ولی گویا قوت شنا را در من دیده و می‌خواهد رهایم کند و به سراغ دیگری برود. کار او زیر آب کردن سرِ دیگران است و در واقع خون‌ریزی را از حق آموخته است. ای […]
برخی از حق و عدل فریاد سر می‌دهند و راستی و صداقت را شعار خود قرار می‌دهند. تمامی واژه‌ها را با کلمات مقابل و ضد آن‌ها طرح می‌کنند. آنان فریاد می‌کنند باید حق را داشت و با باطل ستیز کرد، عدل را گستراند و از ظلم پرهیز نمود و در برابر ظالمانی که خون […]
عرفان، ریزشی بسیار دارد و روندگان ثابت آن اندک هستند. کسی که بر این مسیر ثابت است و ریزشی ندارد «فصل‌الخطاب» می‌گردد؛ چنان‌که حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام فصل‌الخطاب این وادی است تا بی‌نهایت و حتی در معراج نیز اوست که سخن می‌گوید. کسی که «فصل‌الخطاب» است، هیچ تجدیدی ندارد؛ بلکه هر واردی را یا قبول و […]
عارف کسی است که جز به حق نمی‌گوید. وی نه بدگویی دارد و نه از خوبی دیگران چشم‌پوشی می‌کند و نه تملق می‌نماید. او هر چیز را به اندازه و در جای خود می‌آورد و هیچ کس را از آن‌چه که هست برتر نمی‌برد. عارف برای هیچ یک از اهل دنیا ـ در هر […]
در دوران ما به‌خصوص بعد از شکست طاغوتیان و بعد از پایان یافتن دفاع مقدس، بسیاری از افراد جامعه و به‌ویژه کارگزاران دولتی و نیز صاحبان قدرت و ثروت چنان درگیر حوادث سیاسی و دنیاطلبی شدند که گویی اصل محکم‌تری از سیاست و دنیاطلبی وجود ندارد. رفته رفته دنیا، تزویر، ریا، خودنمایی و ظاهر سازی […]
فقیهان و مجتهدان و تمامی عالمان دینی باید در حوزهٔ تخصصی خود و در مراکز و آکادمی‌های علمی و نه در صحنهٔ اجتماع، آزادی نظریه‌پردازی علمی داشته و دارای صیانت باشند و بیت آنان محترم باشد؛ چنان‌چه فقیهان، کلامیان، فلسفیان و عارفان در زمینهٔ توحید، هر یک نظری و طرحی آورده‌اند و هر گرایشی […]
باب ولایت، دارای اسمای بی‌نهایتی است و هر کسی به هر اسمی نمی‌رسد. حضرت امیرمومنان علیه‌السلام بی‌نهایت اسم در باطن خود دارد و کسی نیست که به آن حضرت برسد. بلندپروازترین پرنده شهود نیز از درک «دامنه او عاجز است، تا چه رسد به «قله آن. جایی نیست که آن حضرت آن را پر […]
محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) میان‌دار عالم و ختم عروج ختم وحی! ختم عشق! که پایانِ معراج او عطر زهرا گرفت عِطر سیب! محمد عاشق‌ترین مرد هستی و معنای رحمت! که حق با زبان علی برایش سرود: هزاران درود محمد که زیباترین مرد حق است! و رؤیای زهراست عزیز است و بابا مهربان است صفای دل است! […]
نخستین استادم، پیرزنی وارسته بود که متانتی همچون اولیای الهی و صلابتی چون جوان‌مردان داشت. این زن را؛ اگرچه در نخستین سال‌های کودکی و در دوران طفولیت و پیش از دوران مدرسه به خود دیده‌ام، چنان به بزرگی و خوانایی در من نقش زد که گویی روزگارانی در محضر وی بوده‌ام. حلیمه خاتون معروف […]
اگر کسی از محبوبان باشد، به مقام ذات حق‌تعالی ـ که مقام بی تعین و بی اسم و رسم است ـ راه می‌یابد.
