در اینجا اشاره به این امر لازم است که فلسفه مادر علوم است و در جهت نفی و اثبات تمام علوم نقش اساسی دارد و بعد از اثبات هر علمی، موضوع و مسایل و خصوصیات آن به کارشناسان آن فن سپرده میشود، بدون آن که فیلسوف به عنوان فلسفه، دخالتی در آن امور داشته باشدو […]
بهطور کلی، علوم با توجه به نتیجهای که به دست میدهند بر دو قسم است: یکی علومی که نتایج کلی دارد و دیگری، علومی که نتایج جزیی خارجی دارد. فقه و مهندسی از زمره دانشهای نخست است. نتیجه مهندسی، طرحی نسبت به نوع مساحتها میباشد و از هر خصوصیت و تشخیصی بهدور است و فقه […]
«إذ یریکهم اللّه فی منامک قلیلاً، ولَو اراکهم کثیرا لفشلتم، ولتنازعتم فیالامر، ولکنَّ اللّه سلّم، انَّه علیم بذات الصدور، و إذ یریکمُوهم إذا التقیتم فی اعینکم قلیلاً، ویقلّلکم فی اعینهم لیقضَی اللّه امرا کان مفعولاً، وإلی اللّه تُرجع الامور». ـ به یاد آر آنگاه که دشمنان را در چشم شما کم نمایاندیم و اگر سپاه […]
هماهنگکننده رویا و عواملی که میتواند در تحقق رویا نقش داشته باشد، نفس آدمی است که با توجهات خود، سراسر امور را رهبری مینماید و همه عواملی که در تحقق رویا نقش دارد، همان نیروهای مختلف و قوای فراوان نفس میباشد. نفس است که با موجودی خود و با فعلیتهای فکری و عملی، خویش را […]
چرا راهیابی به عوالم مثالی بدون ترکیب صورتهای گوناگون انجام نمیپذیرد و چرا آدمی نمیتواند واقع را در درون خویش و بدون شکل و صورت و بهصورت معنا دریابد؟ در پاسخ باید گفت: نفس در همه توجهاتی که دارد بدون قوای خود نمیباشد و وی بر تمامی قوای خود عنایت دارد و عمدهترین نیروی نفس […]
ارزش رویا به کیفیت و ثمرات و نماهای مختلف آن است، نه به شغل و منصب و پست و مقام. ممکن است فرد پر شهرتی خواب بیارزشی ببیند و مرد شریفی رویای فرودین و فرد فرودینی رویای مهمی را مشاهده نماید. چنین نیست که افراد برجسته، تمام وجودشان برجسته و افراد فرودست همه وجودشان فرودین […]
حالات عمومی مردم از جهت خوب و بدی کردار و عقاید و خلق و خو و آب و هوا و مناطق مختلف، در گوناگونی رویاها نقش عمدهای دارد. مردم سالم و صالح با مردم فریبکار و حیلهباز در رویاها مختلف میباشند و خوابهای کفار و صاحبان عقاید ناموزون با رویاهای مومنان بحق میتواند تفاوتهای ماهوی […]
بسیار میشود که رویای فردی به خود وی ارتباطی ندارد و سرنوشت فرد دیگری را رقم میزند. میشود که رویای فردی به فامیل، دوست و آشنای آن فرد ارتباط داشته باشد، همانطور که میشود خواب سادهدلی، نقشه آینده جامعهای باشد و یا وضعیت عالم و سلطان و بزرگی را نشان دهد که باید نسبت به […]
کسی که خوابی را میبیند، نباید به تعبیر آن بیاهمیت باشد و شایسته است توجه لازم را به آن مبذول دارد. رویا میتواند نسبت به گذشته و یا آینده نقش عمدهای داشته باشد، شوقبرانگیز یا ترسآور باشد و از آن مطلب مهمی بهدست آید و یا موعظه و نصیحتی را گوشزد نماید که هر یک […]
در فقه ثابت شده است که خواب و رویا برای شخص خواببیننده یا فرد دیگری الزام عملی یا حجیت شرعی نمیآورد و تکلیفی را بر عهده کسی نمیگذارد و ترک نمودن چیزی که در خواب به آن امر شده است، معصیت و گناه نمیباشد. رویا تنها عوامل روانی و عاطفی و زمینههای عقلی را در […]
اگر کسی بگوید: خدا را در خواب یا در بیداری دیدهام، آیا میتوان گفت: چنین رویت یا رویایی ممکن و درست است یا باید صاحب چنین خوابی را بیمار دانست و ناراحتی روحی و روانی او را تشخیص داد و یا عقاید سنتی برخی از گروهها و مذاهب چنین خواب یا خیالی را در او […]
رویت موجودات مجرد بهصورت مثالی ممکن است و انواع گوناگونی دارد. ممکن است فردی آخرت، قیامت و صحرای محشر را در خواب ببیند و یا مشاهده کند که وارد بهشت و جهنم شد و یا چهره حوریهای بهشتی و یا خازنان جهنم و یا حتی خدا را در خواب ببیند. همینطور ممکن است معصوم یا […]
نفس انسان این توانایی را دارد که به همه معنا با تمام حقایق و موجودات خارجی از مادی تا مجرد و مثالی ارتباط مستقیم برقرار کند. البته، ارتباط با بسیاری از آنها نیازمند تحقق کمالات لازم و وجود مقامات خود میباشد و آدمی میتواند با رشد کامل و بروز فعلیتها در همه جهات کمال، خود […]
هر قدر عوامل داخلی و خارجی فراوان و مختلفی علل و اسباب خواب و رویا شود، تعبیر نیز به همان نسبت گسترده، مشکل و پیچیده میشود و حالات و تعابیر گوناگون و متعددی به خود میگیرد. گاه کسی واقع را در خواب میبیند و تعبیری ندارد و همان دیده شده واقع است و یا واقع […]
عوامل رویا یا داخلی است و یا خارجی. همانطور که خواب و خوابیدن علل طبیعی و قسری دارد و دارای عوامل داخلی و خارجی میباشد و هیچ خوابی بدون سبب نیست و تمام خصوصیات آن با واقعیتهای مختلف آدمی رابطه مستقیم دارد، رویا و خوابهایی که انسان میبیند نیز این چنین است و هیچ یک […]
با خواب و رویاهای خوب یا زشت و آشفته میتوان چهره از کمالات یا نابسامانیهای بسیاری برداشت و به واسطه آن راهی برای رفع مشکلات پیشنهاد داد و بسیاری از موانع و مشکلات روحی افراد را از این طریق برطرف نمود. توضیح این که رویاها برآمده از عوامل و اسباب مختلف داخلی یا خارجی و […]
برای دیدن رویاهای خوب و خوش و ثمربخش و دارای معنا، هر کس باید بیداری خوب و خوشی داشته باشد و از پرخوری و خوردن خوراکیهای زاید خودداری نماید و بر قدر لازم خوراکی بسنده نماید و بر خود زیاده و کاستی روا ندارد و مزاج خود را بهطور متوسط نگاه دارد و در سالمسازی […]
به اجمال میتوان خواب را چنین تعریف کرد که حالتی است که نفس حیوانی از حس و حرکت صوری و ظاهری باز میایستد و توجه و عنایت نفس از حواس ظاهری منصرف میگردد. خاصیت مسلم و مناسب خواب را میتوان در دو امر کلی آن دانست: یکی، تحصیل سلامت و راحتی برای روح و صحت […]
رویا و خواب به چهار دسته کلی تقسیم میشود. خوابهای خوش و رویاهای سالم و حیاتبخش و خوابهای شیطانی و آشفته یا «اضغاث احلام» و این دو دسته نیز یا ظاهر است و تعبیری ندارد و خود حکایت از واقع خارجی میکند و یا به تعبیر و تاویل نیاز دارد، با این تفاوت که خوابهای […]
در سوره یونس آمده است: «الا انّ اولیاء اللّه لا خوف علیهم ولا هم یحزنون، الذین آمنوا وکانوا یتّقون، لهم البشری فی الحیاه الدنیا، وفی الآخره، لا تبدیل بکلمات اللّه، ذلک هو الفوز العظیم». ـ آگاه باشید که دوستان خدا هیچ ترس، اندوه و حسرتی از گذشته ندارند و آنان هستند که اهل ایمان و […]
عوالم و موجبات رویا و خوابهای گوناگون چیست و چه اسباب و عللی علت بروز و ظهور رویا در خواب میشود و اصولاً آیا رویا میتواند عاملی نداشته باشد و اگر نمیشود آیا این عوالم تمام مادی است یا این گونه نیست و میتواند موجبات تجردی نیز در تحقق آن نقش داشته باشد و تمامی […]
از تمامی این اقسام و بهطور کلی از عوالم وجودی میتوان به دست آورد که رویا و خواب دیدن تنها بخشی از عوالم مثالی آن هم قسم متصل آن میباشد که در پوششی از بدن و بهدور از تن و اندیشه صوری سیر میکند و ما را سرگرم میسازد. با این توضیح، روشن شد که […]
این سه عالم کلی، هر یک مراتب و مراحل و مقامات و حالاتی دارد که توضیح آن در این مقام لازم نیست و بحث از عوالم تجردی است که با رویا مرتبط است. عالم برزخ، مراتب و مراحل گوناگونی دارد و مقامات را تحت این نام و عنوان میشناسیم. عوالم مثالی بر دو قسم متصل […]
عوالم مختلف هستی با همه گستردگی و شمولی که دارد به سه عالم مادی، برزخی و تجردی تقسیم میگردد. موجودات عالم ماده و عوالم مادی دارای رنگ و روی و شکل میباشند و از بو و رایحه برخوردارند و ثقل و وزن و دیگر آثار و عوارض خاص خود را دارند. عالم مادی مرتبه نازل […]
یکی از حقایق وجود انسانی و مواهب الهی که مورد غفلت و ناشناختگی قرار گرفته رویا و دیدن خواب است و چنین استعدادی کمالی بلند از کمالات فعلی آدمی است. رویا در خواب است که شکل میگیرد و همگان بهطور مختلف چیزهایی میبینند که از آن به اموری پی میبرند. همانطور که چیستی خواب […]
خواب حاکم مصر «وقال الملک: إنّی اری سبع بقرات سمان یاکلُهنَّ سبع عجاف، وسبع سُنبلات خُضر واخَر یابسات، یا ایها الملا، افتونی فی رویای إن کنتم للرویا تعبرون». ـ حاکم مصر گفت: من هفت گاو چاق را دیدم که هفت گاو لاغر آن را میخوردند و هفت خوشه سبز را دیدم و خوشههای دیگر خشک […]
حضرت یعقوب علم تعبیر را به عنوان عنوان عام آن که شان نبوت است دارا بودند و نه به عنوانی خاص و ویژه و شاهد این امر بیان آن حضرت در پاسخ به حضرت یوسف است که فرمود: «لا تقصص رویاک». این موضوع در برخی از خوابها از اصول کلی علم تعبیر به شمار میرود […]
دو دانش تاویل و تعبیر با هم رابطهای تنگاتنگ دارد و این دو از هم بیگانه نمیباشد و تعبیر، خود نیازمند تاویل است و معبر باید صاحب تاویل و باطنیابی و ژرفاشناسی باشد. تاویل، چهره باطن امر و یا چیزی است و موول، خود را از ظاهر به باطن و لبّ حقیقی چیزی همراه با […]
برای تعبیر خواب، آگاهی بر علم «فراست» یا برداشتهای فنی و دقیق از ظرایف آفرینش موجودات و اشیا امری ضروری است تا معبر بتواند به واسطه خصوصیات و حالتهای مختلف جسمانی و روانی افراد، بر نوع تعبیر و غایت و ثمر آن خواب اطلاع و وقوف کامل پیدا کند. مهمترین منبع شناخت این علم، قرآن […]
ملاکهای شناخت تعبیر درست چگونه میتوان خوابگزاری که شرایط وی در پیش گفته شد را بازشناخت و از چه طریقی میتوان او را محک زد تا معیار صدق و کذب وی شناخته گردد؟ چگونه ممکن است فردی به عنوان معبر بتواند چنین راهیابی و بازیابی گویا و روشنی از رویا داشته باشد، آن هم بینشی […]
گاه تعبیر رویایی در زمانهای بسیار دور اتفاق میافتد و سالها به طول میانجامد تا رویایی تعبیر خود را نشان دهد؛ همانطور که ممکن است همه خوابی که دیده شده به تمامی در همان روز محقق گردد. نفس بر اثر پاکی و طهارت و یا کدورت و ظلمتی که دارد، گاه نزدیکی را دور میبیند […]
خوابهایی که افراد در رابطه با شغلهای خود میبیند چندان مهم نیست و تنها تکرار حافظه و عادت قوای نفسانی است که در خواب بهطور ناخودآگاه صورت میگیرد و تعبیر چندانی ندارد، جز آن که از حقیقتی حکایت کند و بر واقعیتی دلالت داشته باشد. اگر نانوایی در رویا ببیند که نان میپزد یا قاضی […]
گاه میشود که خواب صورت خوشی ندارد و رویایی پرحادثه و پرخوف و خطر میباشد و فرد در خواب بسیار آزرده و غمآلود میگردد، این در حالی است که تعبیر آن بسیار خوش است و آرامش را در پی میآورد و همینطور در جهت عکس، میشود که سروری، غمگینی و حزن، و حیاتی مرگی را […]
رویا قاعدهای کلی ندارد که اگر فردی خواب پیامبران، فرشتگان و دیگر چهرههای قدسی و ممتاز را ببینند، تعبیر آن چیست و اینطور نیست که این گونه رویاها تعبیری منحصر داشته باشد و بتوان بر اساس آن برای همه نسخهای واحد را داد؛ اگرچه چنین رویایی بدون وجود مناسبت دیده نمیشود
رویا در حالت غیر طبیعی ارزش تعبیری چندانی ندارد و تنها موقعیت نفسانی خواب بیننده را بیان مینماید. رویای فرد بیمار و کسی که در حال خوف و ترس و یا در حال جنگ و ستیز است و افرادی که خصومتهای خانوادگی و فامیلی دارند و یا گرسنه و بدهکار میباشند و یا کسی که […]
زمان در تحقق رویا نقش دارد و خصوصیات زمانی تاثیرات متفاوتی در رویا میگذارد و بر این اساس، رویایی واحد در زمانهای مختلف تعابیر گوناگونی را میپذیرد. البته، چنین نیست که زمان و خصوصیات آن تاثیر کلی در خواب بگذارد، بلکه باید گفت: زمان در آن بدون اثر نیست و خواب خوب و رویای سالم […]
نباید رویای خود را به هر کسی ارایه داد؛ چرا که در این صورت ارزش خود را از دست میدهد. رویا هنگامی ارزش واقعی خود را حفظ مینماید که به معبری شایسته عرضه گردد. خوابگزاری دانا، فهمیده، بیغرض و سالم که بتواند رویا را ثمربخش نماید و از آن برای صاحبش بهره گیرد و چنین […]
بیماریهای گوناگون فردی و عمومی میتواند خواب را از ارزش بیندازد و آن را از قدرت معبر دور سازد. بعضی از بیماریها ممکن است خود علت تحقق رویایی باشد، همانطور که میشود از بعضی رویاها، بیماریهایی را شناسایی کرد که این گونه خوابها در حیطه کاری معبر قرار نمیگیرد و جهات روانکاوی پیدا میکند و […]
از حروف آیات قرآن کریم و اعداد یاد شده در آن نمیتوان خوابی را تعبیر نمود و چنین کارهایی حکایت از خرافه دارد و باید احکام تعبیر از پشتوانه علمی درستی برخوردار باشد و نمیشود تعبیر خوابی را تنها با اسم و عددی به دست آورد، آن هم بهطور کلی و قاعدهای عمومی. این امر […]
نام و شهرت و خصوصیات اعتباری افراد با خود افراد بدون مناسبت نیست و اسم فرد در مسمای آن فرد میتواند خاطره ذهنی بر جای گذارد و در زندگی و رویای وی نقش آفرین باشد؛ اما با این وجود، چنین نیست که این گونه امور جزیی نقش کلی و نوعی در خواب داشته باشد و […]
در ترکیب یک رویا و تحقق آن باید از مناسبتهای جانبی آن غفلت ننمود. باید در نظر داشت که خواب و رویا در چه حالتی و در کجا دیده شده، آیا در مسجد بوده است یا در مدرسه، خیابان، باغ و دیگر مکانها، و باید ملاحظه شود که چه افرادی در خواب دیده شده است: […]
بهطور کلی خواب خوب و خوش در بدن سالم یافت میشود و بدن سالم بهترین زمینه قوی برای روح و روان سالم میباشد. بدن سالم بدنی است که غذای مناسب و به اندازه مصرف نماید و از آب و مایعات غیر ضروری دوری گزیند؛ چرا که تمام ناآرامیهای روحی و امراض جسمانی از خوراک فراوان […]
خواب از منظر تجربه و فلسفه نظرگاه طبیعی و فلسفی به رویا بسیار اهمیت دارد و ما را در شناخت این حقیقت و خصوصیات و عوامل خارجی و داخلی آن راهنما میباشد. شناخت اصل رویا و اقسام متفاوت و ویژگیهای گوناگون آن در مواقع مختلف و افراد ناهمسان است که انسان را در اریه تعبیری […]
اختلاف در تعبیر و تفاوت در وقوع با آن که سراسر هستی یکپارچه وحدت میباشد، تشخیص خاص خود را نیاز دارد و این یکپارچگی به چهره خاص ذرهای آسیبی وارد نمیآورد، از مجردات مجرد و مفارقات عالم هستی گرفته تا حضیض ناسوت و عوالم مادی، از مَلک تا فلک، انسان تا حیوان، گیاه و درخت […]
مبادی علم تعبیر از دو سلسله بحث اولی و ثانوی تشکیل میشود. برخی از مباحث اولی علم تعبیر چیستی علم تعبیر، معبر، خواب و رویا و تعریف آن و افرادی که موضوع این گونه خوابها و رویاها قرار میگیرند است که فهرست آن در مطالب پیشین گذشت. مباحث هستیشناسی، وجودیابی، تجزیه و ترکیب وجودات اشیا […]
در علم تعبیر چند رکن کلی و امر اساسی وجود دارد که هر یک از آن دارای خصوصیات و شرایط و احکام خاصی است که باید بهطور دقیق مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نخستین رکن تعبیر، شخص معبر و خصوصیات و شرایط مختلف آن است که این نوشته به بسیاری از آن اشاره نموده […]
علم تعبیر را باید از علوم سینه به سینه دانست و نه از علوم نظاممند؛ چرا که قوانین و قواعد مدونی برای آن نوشته نشده و صاحبان این علم، زمینهها و استعدادهای الهی خود را زیربنای ابتکار خویش قرار میدادهاند و صفای باطن و موهبت الهی نسبت به ایشان، آنان را از هرگونه آموزش و […]
مبادی و شرایط لازم علم شریف تعبیر و خوابگزاری را که از دانشهای اعطایی پیامبران است، در سه بخش کلی میتوان خلاصه نمود: یک. فیوضات خاص الهی و عنایات غیبی و ربانی؛ دو. ریاضتهای نفسانی و تجوید روحی و فعلیت نورانیتهای روانی و بروز استعدادهای باطنی؛ سه. تعلیم و تعلم و اکتساب و تحصیل قواعد […]
نکتهای که در اینجا لازم به تذکر است و نباید به آسانی از آن گذشت این است که: حضرت یوسف از هنگامی که به مکنت و حکومت رسید، قرآن کریم دیگر از تعبیرهای وی سخنی نمیگوید و مباحث دیگری مطرح میگردد که گویی مقام ظاهر چنان وقت و عمر انسان را پر میکند که دیگر […]
همانگونه که گذشت خوابگزار شایسته باید صاحب خوابهای خوش و رویاهای مفید و سالم باشد و پر واضح است که چنین چیزی برای افراد عافیتطلب و خوشگذران هرگز میسر نمیشود و این گونه افراد به کمال راه نمییابند و تنها مهمان اسطبل دنیا میباشند. خوابگزار باید همچون همه اولیای خدا صاحب درد و سوز و […]
مهمترین امری که در زندان برای جناب یوسف پیش آمد، موضوع تبلیغ و ارشاد مردم بود و ایشان به دنبال فرصت مناسبی برای تحقق این امر میگشت. سومین دوره سیر و سلوک حضرت یوسف که همان تبلیغ و ارشاد مردم است، در زندان شروع شد و ایشان علم تعبیر را در تحقق این هدف به […]
معبر باید درک و فهم خود را بهطور جدی و با اطمینان خاطر بیان کند. هنگامی که فرد در کار خود آزموده و بر موجودی خود اطمینان داشته باشد، بهطور جدی و از سر جزم و باور از واقع حکایت میکند؛ بهطوری که صاحب رویا خود به نوعی از باور میافتد و حالات و انگیزههای […]
مطلب دیگری که در باب تعبیر اهمیت فراوان دارد و باید مورد دقت قرار گیرد این است که رابطه رویا و خواب تنها از گذشته و کردار سابق آدمی خبر نمیدهد و آینده آدمی نیز میتواند در خواب امروز دیده شود. خواب اگرچه عوامل نفسانی دارد و از حالات مادی و طبیعی بدن انسان به […]
اصول تعبیر خواب اقتدار دریافت حقایق از باطن در تعبیر بعد از صداقت و پاکی خوابگزار آنچه ضرورت دارد، مهارت، آگاهی و خبرویت کامل و داشتن دقت در این رشته و فن میباشد. معبّر کسی است که ملکه و اقتدار دریافت حقایق را به حد لازم و به قدر کفایت داشته باشد و خوابگزار با […]
اما مهمترین فراز زندگی حضرت یوسف از لحاظ ارتباط مستقیم آن با این نوشته، تعبیری است که وی در زندان از خواب دو زندانی داشته است. قرآن کریم در شرح این ماجرا میفرماید: «ودخل معه السجن فتیان، قال احدهما: إنّی ارانی اعصر خمرا، وقال الآخر: إنّی ارانی احمل فوق راسی خبزا تاکل الطّیر منه، نبّئنا […]
دوران زندگی و سیر و سلوک حضرت یوسف علیهالسلام را بعد از طفولیت میتوان بهطور کلی به چهار بخش مشخص تقسیم نمود: یک. مقام اجتبا و تمامیت نعمت که قوام عصمت و انتخاب ایشان از جانب حق میباشد. دو. بروز حوادث و پیچ و خمها و ظهور معجزه و اعجاز پاکی آن حضرت است که: […]
«ولمّا بلغ اشدّه آتیناه حکما وعلما، وکذلک نجزی المحسنین»؛ چون یوسف به سن رشد رسید او را حکم و دانش دادیم و پاداش نیکوکاران را این گونه میدهیم. مراد از «ولمّا بلغ اشدّه» هنگامی است که جناب یوسف نونهالی را پشت سر گذاشته و بلوغ و رشد کافی برای بروز و ظهور کمالات یافته بود. […]
با توجه به قاعده فوق و تعبیر «ویعلّمک من تاویل الاحادیث»، به خوبی بهدست میآید که جناب یوسف صدیق علیهالسلام بسیار وجیه و زیباروی بوده و ایشان همیشه و بهطور کلی مورد غبطه و رشک همگان قرار میگرفته و هرکس به مقتضای باطن و منزلت و موقعیت کمالی و یا نقص خود با ایشان برخورد […]
این علم با آن که موهبتی است، زمینههای اکتسابی دارد. صاحبان این علم بهطور کلی کسانی هستند که مورد توجهات الهی قرار گرفتهاند و صاحبان این علم، اگرچه بهطور کلی متکی بر باطن خود بودهاند، برخی از آنان بر آموختهها و یافتههای شهودی دیگران تکیه داشتهاند. البته در هیچ یک از معبّران زمینههای استعدادی را […]
قرآن کریم میفرماید: «إذ قال یوسف لابیه: یا ابت، إنّی رایت احد عشر کوکبا والشمس والقمر رایتهم لی ساجدین. قال: یا بنی، لا تقصص رویاک علی اخوتک فیکیدوا لک کیدا». ـ به یاد آر هنگامی را که یوسف به پدرش گفت: پدر جان، همانا من یازده ستاره را با ماه و خورشید در خواب دیدم […]