رجال غیب و مدبرات امور غیبی جناب حق تعالی منحصر در جناب خضر و یا دیگر اولیای الهی نمی‌باشد؛ زیرا مدبرات امر از معصوم و ملک و فرشته تا جن یا حیوان و سنگی را در بر می‌گیرد. از جناب خضر و الیاس و دیگر مظاهر مفاتیح غیب گرفته تا دسته‌هایی از ملایکه الهی که […]
چگونه می‌شود اولیای باطنی و رجال غیب بتوانند بر خلاف شریعت و ظاهر امر عمل نمایند و چگونه ممکن است احکام شریعت شامل حال این افراد نشود؛ در حالی که تمام ادله احکام از اطلاق و عمومیت خاصی برخوردار است و همه در مقابل آنان یکسان می‌باشند. چطور ممکن است که رجال غیب مرتکب قتل […]
در این‌جا بحثی پیش می‌آید که در جهت مناط و ملاک آن قرار می‌گیرد؛ به‌طوری که می‌تواند کبرای کلی برای تمام اهل الله باشد. اگر حضرات اولیای معصوم راه به باطن امور دارند و مدبرات بسیاری از امور می‌گردند؛ پس دیگر اولیای بحق الهی نیز می‌توانند به باطن عمل نمایند و همچون حضرت خضر بر […]
جناب خضر در میان اولیای الهی از گروه دوم می‌باشد که احکام باطنی و امور غیبی بر آن حضرت غلبه دارد، همان‌طور که جناب موسی از اولیای دسته نخست می‌باشد. حضرت خضر در هر لحظه شغلی و در هر زمان به دنبال کاری است و جناب موسی در این سیر و سلوک به این گونه […]
آیا جناب خضر و یا هر ولی دیگری که بر باطن امور آگاه است و صاحب قدرت و تصرف در امور می‌باشد می‌تواند احکام باطنی را در ظاهر پیاده نماید، بدون آن که ملاحظه احکام ظاهری را نماید و یا امور طبیعی و یا شرعی را در نظر نداشته باشد؟ آیا می‌شود ولی و یا […]
اگر اشکال شود درست است که برداشت‌های جناب خضر از زیرکی و علم فراست وی نمی‌باشد، ولی معلوم نیست که این آگاهی در امور باطنی و غیبی ریشه داشته باشد؛ چرا که ممکن است نوعی اطلاعات پیشین و آگاهی‌های خارجی آن را در اختیار وی گذاشته باشد و به طور خلاصه، علم حضرت خضر هم […]
نخستین موضوعی که از سیر و سلوک جناب خضر و حضرت موسی و شیوه تعامل این دو بزرگوار مورد توجه قرار می‌گیرد هوشمندی و فراست حضرت خضر است. آیا برداشت جناب خضر و شناختی که وی از حضرت موسی ارایه می‌دهد از باب فراست و هوشمندی بوده و یا از باب علوم باطنی و غیبی […]
جناب خضر و حضرت موسی در جهت قرب معنوی و بُرد معرفت و کمال و موقعیت توحیدی چه جایگاهی دارند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت: علت اصلی و مبدء اساسی تمام کمالات و مقامات در این دو بزرگوار و دیگر اولیای الهی و همه افراد و موجودات عوالم مختلف، معرفت و توحید به […]
با آن که حضرت موسی در متابعت از حضرت خضر از جانب حق تعالی امر شده بود و و خود آن حضرت نیز پیشنهاد متابعت و پیروی از خضر را به وی داد و ایشان در ابتدا آن را نپذیرفت و آن را چنین تعلیل آورد که: «کیف تصبر علی ما لم تحط به خبرا»؛ […]
در سراسر سیر و سلوک یاد شده و حرکت معنوی حضرت موسی، وی به ظاهر امور توجه می‌یافت و قضاوت، صورت تشریعی داشت و از باطن امور انصراف پیدا می‌کرد؛ در حالی که جناب خضر ایشان را به باطن متوجه می‌نمود. جناب موسی در هر سه حادثه ناآرامی خود را اظهار داشت و درِ ادراک […]
جناب خضر به حضرت موسی می‌فرماید: «إنّک لن تستطیع معی صبرا، وکیف تصبر علی ما لم تحط به خبرا»؛ تو هر کسی که می‌خواهی باش (با آن که صاحب ید بیضا و آیات و بینات نیز می‌باشی)، بدان که تحمل صبوری و تاب همگامی در کنار مرا نداری و بدان که مقامت در ظاهر محفوظ […]
آیه شریفه: «قال موسی: هل اتبعک علی ان تعلمن ممّا علمت رشدا»؛ موسی به آن شخص دانا گفت: آیا اگر من پیروی و خدمت تو را کنم از علم خود مرا خواهی آموخت، سه امتیاز و ویژگی از زبان حضرت موسی برای حضرت خضر بر می‌شمرد: یک. متابعت و فرمان‌برداری حضرت موسی از جانب خضر؛ […]
در قرآن مجید نسبت به حضرت خضر تنها یک آیه آمده و در آن نسبت به پیامبری ایشان به‌طور صریح سخنی پیش نیامده است؛ گرچه می‌توان قراینی بر پیامبر نبودن ایشان یافت؛ هرچند صراحتی بر عدم پیامبری ایشان به دست نمی‌آید و تنها جلالت قدر و بلندی منزلت و شخصیت بالای ایشان را می‌توان از […]
در این آیه آمده است: «وإذ قال موسی لفتاه لا ابرح حتّی ابلغ مجمع البحرین او امضی حقبا». جناب موسی به آن جوانمرد؛ یعنی یوشع بن نون که رفیق و همراه وی بود فرمود: من هرگز از طلب دست بر نمی‌دارم تا آن که خود را به مجمع‌البحرین برسانم؛ گرچه سال‌های فراوانی به طول انجامد […]
قرآن مجید در چند سوره از تاویل یاد می‌کند که مهم‌ترین آن در سوره کهف و داستان جناب خضر و حضرت موسی علیهماالسلام می‌باشد. سوره کهف گذشته از مباحث توحیدی و نفی شرک و دیگر مطالب فراوانی که در آن است، به‌طور کلی از چهار واقعه تاریخی و سرگذشت مهم حکایت می‌کند که عبارت است […]
تفاوت تاویل با تعبیر، همانند تفاوت میان رویت و رویاست. همان‌طور که رویت نسبت به مشاهده در بیداری استعمال می‌شود، رویا نیز همان رویت در خواب را می‌گویند. تاویل همانند تعبیر، کوششی در جهت یافت باطن امور و اشیا می‌باشد؛ همان‌طور که چنین کوششی را در جهت رویا، تعبیر می‌نامند، با این تفاوت که یافت […]
علم تأویل تأویل و یافت باطن اشیا تاویل و باطن‌یابی از ظواهر اشیا و امور مختلف، نسبت به همه موجودات و اشیا و وقایع و امور می‌باشد. تاویل، دستیابی به چهره باطن چیزی را گویند و با این کار نوا از ساز وجودی امور به صدا در می‌آید و آدمی با آن چیز بیش‌تر آشنا […]
ظاهر، عنوان باطن است و از بدن و اندام و ساختار متفاوت هر عضو می‌توان به امتیازات باطنی فرد آگاه شد و این مساله در نزد اهل معرفت، هیچ پوشیدگی و ابهامی ندارد؛ مگر به تفاوت مرتبه‌ای که آنان در معرفت دارند. برخی از گزاره‌های صوری دانش زبان بدن و علم فراست با پژوهش‌های روان‌شناسانه […]
کسی که حالات زنانگی در وی بر حالات مردی او افزونی دارد، چینش و ظرافت پای وی یکسانی ندارد و برای مثال، مچ پای او ظریف‌تر از قسمت فوقانی آن و ناحیه باسن ظرافتی ناهمسان با بقیه شکل پا دارد؛ برخلاف فردی که صفات مردانه در وی غلبه دارد. چنین کسی پاهایی همسان دارد و […]
کف دست در شناخت فرد، جایگاهی بعد از صورت دارد و «کف‌شناسی» و «کف بینی» چنان پیچیده است که می‌توان آن را علمی مستقل دانست. گویی کف دست، هماهنگی و ارتباطی تمام با بدن دارد. چینش دست و شکل انگشتان و خطوط و چاک‌های آن و ساختار متفاوت کف و پشت دست تا ارتباط آن […]
گردن از اعضای رئیسی بدن است که گلوگاه ارتباطی اعضای جوارحی و نیز جوانح با هم، به‌ویژه با قلب و مغز است. دستگاه تنفس ـ اعم از شش و ریه ـ ستون فقرات و پشت، ورودی گوش‌ها، دهان، زبان، چشم و بینی، همه با گردن ارتباط دارد و هیچ عضوی نیست که به نوعی با […]
گوش از اعضای رئیسی در شناخت افراد است و خصوصیات فراوانی را آشکار می‌سازد. گوش، دارای اقسام گوناگونی است. گوش‌های گرد، از کم‌خردی و اندکی درایت فرد حکایت دارد. گوش‌های کشیده و گلابی‌مانند، بهترین حالت گوش است. کسی که گوشی ریز دارد، ظرافت‌های نفسانی وی رشد بیش‌تری دارد. گوش‌های کشیده و درشت دلالت بر قدرت […]
پیشانی، مرکز استخبارات و مرکز اعلام عواقب و امور فردی و نوعی انسان است که بیش‌ترین مسایل مرتبط با آدمی را می‌شود از آن استنباط نمود. باطن فرد را می‌شود از پیشانی وی به دست آورد. بلندی پیشانی، عظمت روح را باز می‌نماید؛ چنان‌چه با تاسّی همراه نباشد، وگرنه سستی را می‌رساند. پیشانی کشیده، خیلی […]
برای شناخت خصوصیات روانی هر فرد، روان‌شناسی «صورت» حایز اهمیت بسیار است؛ به گونه‌ای که با نگاه به صورت می‌توان تمامی اندام فرد را به دست آورد و چگونگی آن را دریافت و نسبت به آن قضاوت داشت و بر امور روانی و ویژگی‌های روحی وی آگاهی یافت. در این‌جا باید از انواع گونه با […]
نرمی، نازکی، زمختی و درشتی مو و نیز رنگ‌های متفاوت آن، هریک حکایت‌هایی دارد. از طریق مو می‌توان به شناخت انسان‌ها دست یافت. حتی شناخت حیوانات نیز از این طریق ممکن است، بلکه حتی در گیاهان نیز می‌توان به آن دست یافت و بالاتر از آن، در شناخت سنگ‌ها نیز می‌توان از رگه‌های مویی آن […]
مهم‌ترین عضو بدن در روان‌شناسی، که خطایی در آن نیست، چشم‌هاست. با دقت در چشم‌ها می‌توان به بسیاری از خصوصیات آن پی برد. چشم‌زخم از ویژگی‌های روانی چشم است که می‌تواند بدترین آسیب‌ها را به دیگران وارد آورد، و حتی جان برخی را به دردناک‌ترین وجه بگیرد. چشم‌ها توانایی‌های شگرفی دارد و بسیاری حتی از […]
چاک‌ها یا در ظاهر بدن و جسم قرار دارد یا در باطن آن. هم‌چنین چاک‌ها یا دریده است و یا باز و بسته. در شناخت خصوصیات روانی فرد، چاک‌های دریده مهم‌تر از چاک‌های باز و بسته است و پیچیدگی‌های بدن و روح را می‌نماید. پشت زانو، لای انگشتان دست و پا، سینه‌ها، باسن‌ها و ناحیه […]
شلوغ و بزرگ و نیز شکسته بودن خط‌های بدن، نشان از عظمت و بزرگی فرد دارد و کم، کوتاه و صاف بودن نیز عکس آن را می‌رساند و بر عادی و معمولی بودن فرد دلالت دارد. شکست‌های بسیارِ خط‌ها، پیچیدگی فرد را مشخص می‌سازد. البته ارتباط این پیچیدگی‌ها به هم، بزرگی فرد را برجسته می‌نماید. […]
رگ‌ها بهترین گزارش‌دهنده از نحوه عملکرد قلب و نیز بیماری‌های مرتبط با آن هستند. رگ‌ها انواع ریز، درشت، برجسته یا فروافتاده دارند. به صورت معمول، افراد ورزشکار و نیز افرادی که از بیماری‌های قلبی و عروقی ـ مانند فشار خون ـ رنج می‌برند، رگ‌هایی برجسته و درشت دارند. رگ‌های برجسته و سبز، که برجستگی آن […]
برخی از بدن‌ها بویی خاص دارند. مراد ما از بوی بدن، بویی نیست که به سبب خوردن غذاهایی ویژه، از فرد متصاعد می‌گردد. هم‌چنین منظور ما بوی عرق یا بوی دهان ـ که به سبب خوردن سیر یا برخی از بیماری‌ها و ناراحتی‌های معدوی و مانند آن متفاوت می‌گردد، نیست. بدن‌هایی که به صورت طبیعی […]
کسی که رنگ سفید وی، سفید بور است، به صورت معمول، فردی سست و بی‌حال است. مکر و حیله چنین فردی، بسیار است. اگر رنگ پوست، سفیدِ متمایل به سرخ باشد، فردْ حالاتی متعادل و نجابت دارد. سرخ‌پوستی به صورت معمول، بر مکار بودن دلالت دارد. سرخی کامل یا سفیدی کامل، رنگ مناسبی برای پوست […]
چگونگی اندام نیز از خصوصیات روانی حکایت دارد و روان‌شناس در مقام مشاوره باید به اندام و چگونگی هیکل افراد توجه داشته باشد. هیکل و اندام موزون، بهترین ساختار روانی را می‌رساند. مراد از موزون بودن اندام، متناسب بودن اعضای آن با یک‌دیگر است. پستی و بلندی چنین اندام‌هایی متعادل است و افراط یا تفریطی […]
نخستین گام در روان‌شناسی زن و مرد، توجه به خصوصیات اعضا و نیز ویژگی‌های اندامی آنان است و با توجه به آن، می‌توان درصد خصوصیات مردانه یا صفات زنانه را که در هر دو جنس است، به دست آورد و به میزان کمی یا افزونی آن توجه داشت. زن و مرد با آن‌که اندامی متفاوت […]
درست است که بسیاری از انسان‌ها افرادی عادی و معمولی هستند، اما هر فرد عادی، دارای صفتی ممتاز در خود هست که اگر این صفت مورد شناسایی قرار گیرد و فرد با محور قرار دادن آن صفت، تحت تعلیم و تربیت واقع شود، وی از برجستگان زمان خود می‌گردد؛ صفاتی منحصر و ویژه که تربیت […]
آدمی به صورت نوعی، دارای سه ساختار متفاوت است و روان‌شناس باید در تشخیص خود، به این امر توجه داشته باشد و با برانداز جثّه و اندام فرد، به شناسایی ویژگی‌های روانی او مبادرت ورزد. هریک از این ساختارهای سه‌گانه ارتباط کامل با نحوه درون و روح و روان باطنی فرد دارد و صفات اخلاقی […]
باطن تا در باطن است، مصون می‌باشد و محفوظ؛ اما چون به ظاهر در آید، آفت می‌بیند و آسیب بر آن وارد می‌شود؛ چنان‌که لایه‌ها، زمینه‌ها و چینش‌های متفاوت، هماهنگی و بروز کاستی‌ها را در پی دارد.
یافت ظاهر، مسیری طبیعی دارد و با حواس ظاهری و ابزار اختراعی ممکن است؛ اما برای رسیدن به باطن باید سیر سه‌گانه طبیعی پدیده‌ها، سیر رتبی اسما و صفات الهی و سیر الهی داشت. هر یک از این سه مرتبه، ممکن است سالکی را سالیانی چند درگیر نماید. البته این حکایتِ سرنوشت سالکی است که […]
ظاهر و باطن، امری مدام است و همواره برخی از اموری که در باطن است، به ظاهر می‌آید. هیچ ظاهری نیست که دارای باطن نباشد و برخی از امور باطنی آهنگ ظهور می‌نمایند. این‌گونه است که ظاهر و باطن، امری نسبی است. افزون بر این، کسی که چشمی فرابین دارد، باطن را نیز ظاهر می‌بیند؛ […]
تفاوت آدمیان در نفس، عقل و روح در بعد جسمانی آنان موثر است و جسم بر اساس آن است که پرداخت می‌شود و به خود شکل می‌گیرد. همان‌طور که عقل سالم در بدن سالم است، ظاهر زیبا حکایت از زیبایی باطن نیز دارد و نقص‌های ظاهری و طبیعی حکایت از ناموزونی‌های جسمی، و زشتی‌های اندامی […]
«نفس» ـ که هویت فرد است ـ بُرد کوتاه حرکت آدمی است که تمامی افراد جامعه، چنان‌چه از مرحله طبیعت فراتر روند، آن را کم و بیش مورد استفاده قرار می‌دهند؛ اما برد متوسط آدمی «عقل» و برد نهایی او «روح» وی است. تمامی انسان‌ها دارای عقل می‌باشند و این استعداد را درون خود نهفته […]
در مسیر سلوک، برای سالک سختی‌های فراوانی پیش می‌آید. آزارهایی که وی از دیگران می‌بیند یا حسادت‌هایی که به او ورزیده می‌شود و تلاش‌هایی که برای تخریب موقعیت و چهره وی یا هتک حرمت و حیثیت او می‌شود، همه و همه در یک حقیقتْ مشترک است و آن این‌که تمامی این امور به خواست خداوند […]
شناخت نفس، بدون تربیت زیر نظر مربی حاذق و شایسته، ممکن نیست؛ تربیتی که سختی‌ها و ریاضت‌های آن جان‌فرسا بوده و همانند عمل جراحی بدونِ بی‌هوشی است؛ آن هم نه عمل جراحی چند ساعته، بلکه برای سالیان متمادی. در حکایت است که عارفی، مردی را دید که زیر درختی خوابیده و ماری به دهان وی […]
آن‌چه برای آدمی حایز اهمیت بسیار است، این است که خویش را بشناسد و قدر خود را بداند تا با شناخت درستی که می‌یابد، بتواند دیگر انسان‌ها و پدیده‌ها را شناسایی و ارزیابی کند. نخستین مهم برای آدمی، آن است که «کیستی» خود را بیابد و به‌درستی به فهم این معنا برسد که از کجا […]
انسان برخلاف دیگر پدیده‌ها از گستره بی‌انتها و نامحدودی برخوردار است. وقتی اندکی از اوج این گستره به فهم می‌آید، که دقت شود هر ذره نمود بدن وی، نفسی دارد با ابعادی نامتناهی که به محاسبه نمی‌آید و گستره آن را نمی‌توان با مقیاسی جز علم حق‌تعالی به سنجش آورد. باید باور داشت گستره آدمی […]
انسان‌ها دارای هویت‌های متفاوتی می‌باشند و تنوع آن به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را قاعده‌مند نمود. هر نفسی برای خود نوعی خاص است و این‌که گفته می‌شود انسان نفسی یگانه دارد، تنها به صورت اجمال و نوعی گزیده‌گویی و اهمال است، نه تقسیم به صورت منطقی. این کار وقتی سخت‌تر می‌شود که توجه داشته […]
«زبان بدن» بخشی از علم فراست و یکی از مهم‌ترین مباحث روان‌شناسی و شعبه‌ای از آن در عصر حاضر است. این دانش به شکل پیچیده و به صورت تخصصی آن، از علوم موهوبی خداوند به اولیای خویش است و همانند دانش استخاره، تفال و تعبیر خواب، تاویل و علوم غریبه، از دانش‌های تمام دهشی است […]
افرادی که توجه و دقت کافی به موضوعات و مسایل خود و یا دیگر افراد و اشیا ندارند و در امور مختلف دقیق و ریزبین نمی‌شوند، توانایی فراست در آنان فعلیت نمی‌یابد، با این تفاوت که چنین افرادی بر دو دسته می‌باشند: یکی افرادی که استعداد و زمینه آن را ندارند و دو دیگر آنان […]
آیات فراست در قرآن کریم آیه یکم «إنَّ فی ذلک لآیات للمتوسّمین». این آیه در داستان حضرت لوط؛ آن‌جا که به تشریح عذاب قوم وی می‌پردازد آمده است: «فجعلنا عالیها سافلها، وامطرنا علیهم حجاره من سجیل»؛ و شهر و دیار آنان را زیر و رو کردیم و آنان با سنگباران کردیم و بعد از […]
علم فراست چیستی فراست علم «فراست» توان برداشت‌های فنی و دقیق از ظرایف آفرینش موجودات و اشیاست که خصوصیات و حالت‌های مختلف جسمانی و روانی افراد را به دست می دهد. مهم‌ترین منبع شناخت این علم، قرآن کریم می‌باشد؛ چنان که در علم تعبیر این گونه بود و برای اثبات اصل این علم و تحقق […]
در این‌جا اشاره به این امر لازم است که فلسفه مادر علوم است و در جهت نفی و اثبات تمام علوم نقش اساسی دارد و بعد از اثبات هر علمی، موضوع و مسایل و خصوصیات آن به کارشناسان آن فن سپرده می‌شود، بدون آن که فیلسوف به عنوان فلسفه، دخالتی در آن امور داشته باشدو […]
به‌طور کلی، علوم با توجه به نتیجه‌ای که به دست می‌دهند بر دو قسم است: یکی علومی که نتایج کلی دارد و دیگری، علومی که نتایج جزیی خارجی دارد. فقه و مهندسی از زمره دانش‌های نخست است. نتیجه مهندسی، طرحی نسبت به نوع مساحت‌ها می‌باشد و از هر خصوصیت و تشخیصی به‌دور است و فقه […]
«إذ یریکهم اللّه فی منامک قلیلاً، ولَو اراکهم کثیرا لفشلتم، ولتنازعتم فیالامر، ولکنَّ اللّه سلّم، انَّه علیم بذات الصدور، و إذ یریکمُوهم إذا التقیتم فی اعینکم قلیلاً، ویقلّلکم فی اعینهم لیقضَی اللّه امرا کان مفعولاً، وإلی اللّه تُرجع الامور». ـ به یاد آر آنگاه که دشمنان را در چشم شما کم نمایاندیم و اگر سپاه […]
هماهنگ‌کننده رویا و عواملی که می‌تواند در تحقق رویا نقش داشته باشد، نفس آدمی است که با توجهات خود، سراسر امور را رهبری می‌نماید و همه عواملی که در تحقق رویا نقش دارد، همان نیروهای مختلف و قوای فراوان نفس می‌باشد. نفس است که با موجودی خود و با فعلیت‌های فکری و عملی، خویش را […]
چرا راهیابی به عوالم مثالی بدون ترکیب صورت‌های گوناگون انجام نمی‌پذیرد و چرا آدمی نمی‌تواند واقع را در درون خویش و بدون شکل و صورت و به‌صورت معنا دریابد؟ در پاسخ باید گفت: نفس در همه توجهاتی که دارد بدون قوای خود نمی‌باشد و وی بر تمامی قوای خود عنایت دارد و عمده‌ترین نیروی نفس […]
ارزش رویا به کیفیت و ثمرات و نماهای مختلف آن است، نه به شغل و منصب و پست و مقام. ممکن است فرد پر شهرتی خواب بی‌ارزشی ببیند و مرد شریفی رویای فرودین و فرد فرودینی رویای مهمی را مشاهده نماید. چنین نیست که افراد برجسته، تمام وجودشان برجسته و افراد فرودست همه وجودشان فرودین […]
حالات عمومی مردم از جهت خوب و بدی کردار و عقاید و خلق و خو و آب و هوا و مناطق مختلف، در گوناگونی رویاها نقش عمده‌ای دارد. مردم سالم و صالح با مردم فریبکار و حیله‌باز در رویاها مختلف می‌باشند و خواب‌های کفار و صاحبان عقاید ناموزون با رویاهای مومنان بحق می‌تواند تفاوت‌های ماهوی […]
بسیار می‌شود که رویای فردی به خود وی ارتباطی ندارد و سرنوشت فرد دیگری را رقم می‌زند. می‌شود که رویای فردی به فامیل، دوست و آشنای آن فرد ارتباط داشته باشد، همان‌طور که می‌شود خواب ساده‌دلی، نقشه آینده جامعه‌ای باشد و یا وضعیت عالم و سلطان و بزرگی را نشان دهد که باید نسبت به […]
کسی که خوابی را می‌بیند، نباید به تعبیر آن بی‌اهمیت باشد و شایسته است توجه لازم را به آن مبذول دارد. رویا می‌تواند نسبت به گذشته و یا آینده نقش عمده‌ای داشته باشد، شوق‌برانگیز یا ترس‌آور باشد و از آن مطلب مهمی به‌دست آید و یا موعظه و نصیحتی را گوشزد نماید که هر یک […]
در فقه ثابت شده است که خواب و رویا برای شخص خواب‌بیننده یا فرد دیگری الزام عملی یا حجیت شرعی نمی‌آورد و تکلیفی را بر عهده کسی نمی‌گذارد و ترک نمودن چیزی که در خواب به آن امر شده است، معصیت و گناه نمی‌باشد. رویا تنها عوامل روانی و عاطفی و زمینه‌های عقلی را در […]
اگر کسی بگوید: خدا را در خواب یا در بیداری دیده‌ام، آیا می‌توان گفت: چنین رویت یا رویایی ممکن و درست است یا باید صاحب چنین خوابی را بیمار دانست و ناراحتی روحی و روانی او را تشخیص داد و یا عقاید سنتی برخی از گروه‌ها و مذاهب چنین خواب یا خیالی را در او […]