تعامل ظاهر و باطن

ظاهر و باطن، امری مدام است و همواره برخی از اموری که در باطن است، به ظاهر می‌آید. هیچ ظاهری نیست که دارای باطن نباشد و برخی از امور باطنی آهنگ ظهور می‌نمایند. این‌گونه است که ظاهر و باطن، امری نسبی است. افزون بر این، کسی که چشمی فرابین دارد، باطن را نیز ظاهر می‌بیند؛ همان‌طور که غیبی برای او وجود ندارد و هرچه هست، ظهور است. البته می‌شود صاحب باطنی از علوم غیبی برخوردار باشد، اما بعضی از دانش‌های ظاهری، مانند دانش ریاضی را نداند. می‌شود کسی باطنی را بداند و باطنی را بی‌خبر باشد و می‌شود کسی ظاهری را آگاه باشد و از باطنی خبر نداشته باشد و این تنها حق‌تعالی است که تمامی باطن‌ها برای او ظاهر است.