Previous Next
مطالب اخیر
علوم و نظرگاه‌های شاخص

علوم و نظرگاه‌های شاخص

« علوم و نظرگاه‌های شاخص » ارايه دهنده مهم ترين ديدگاه ها و اصول و قواعد پايه و مبنايي است كه در دانش هاي گوناگون دارم. اين كتاب در سه جلد تنظيم شده است. جلد نخست آن علوم پايه را مي آورد. فصل نخست از مهم ترين آرايي كه در ادبيات فصيح و نوين دارم […]

موسیقی دعای غیبت و اذان

موسیقی دعای غیبت و اذان

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) موسیقی دعای غیبت آیات قرآن کریم و ادعیه همه دارای ریتم و دستگاه خاص خود است. دعای معروف: «اللهمّ کن لولیک الحجة ابن الحسن، صلواتک علیه و علی ابائه، فی هذه الساعة وفی کلّ الساعة، ولیا وحافظا […]

نحوهٔ قرائت قرآن کریم

نحوهٔ قرائت قرآن کریم

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) روایت زیر، نحوهٔ قرائت قرآن کریم را آموزش می‌دهد و می‌فرماید: «قرآن با حزن فرود آمده است پس به گاه قرائت آن گریه کنید و چنان‌چه گریه نمی‌کنید، خود را به گریه وا دارید و صورت گریان […]

دستگاه موسیقایی « مناجات عارفان و صحیفهٔ سجادیه »

دستگاه موسیقایی « مناجات عارفان و صحیفهٔ سجادیه »

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) دستگاه موسیقایی مناجات عارفان و صحیفهٔ سجادیه حضرت امام سجاد علیه‌السلام در مناجات عارفان از دستگاه‌هایی ویژه استفاده می‌کنند! اگر آن حضرت در مدت چهل سالی که بعد از واقعهٔ کربلا زنده بودند، در عالم عشق و […]

دستگاه موسیقایی « دعای کمیل »

دستگاه موسیقایی « دعای کمیل »

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام چون کمیل را می‌یابد، دعای خضر را به او تعلیم می‌دهد که به نام وی، به «دعای کمیل» مشهور می‌شود. دعایی که بیش‌تر مداحان فعلی، آن را هم‌چون شعر مولانا و به سبک آن […]

زبان و صوت موسیقایی قرآن کریم

زبان و صوت موسیقایی قرآن کریم

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) صوت موسیقایی قرآن کریم قرآن کریم، این تنها کتاب کامل الهی، انواع دستگاه‌های موسیقایی را در خود دارد. دستگاه‌هایی که ویژهٔ این کتاب آسمانی است. چنان‌چه استادی موسیقی‌دان در آیات قرآن کریم تأمل کند سراسر آن را […]

اهمیت نواها و موسیقی

اهمیت نواها و موسیقی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) فصل دوم: اهمیت نواها و موسیقی اهمیت شناخت دستگاه‌ها گفتیم صوت دارای ردیف‌ها و نُت‌های فراوانی است که کنار هم می‌نشینند و مثل حروف الفبا، کلماتی را تشکیل می‌دهند. تشخیص این نت‌ها سخنِ دل صاحب صوت را […]

عروض و طبقه‌بندی وزن‌های شعری

عروض و طبقه‌بندی وزن‌های شعری

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) عروض موزون بودن شعر سبب می‌شود این قالب گفتاری دستگاه موسیقی پیدا کند. نمی‌شود شعری یکی از دستگاه‌ها و مقامات موسیقی را نداشته باشد. کسی که به موسیقی آگاه باشد، به خوبی می‌داند هر شعری در چه […]

ساختار موزون صوت (ردیف‌های موسیقی)

ساختار موزون صوت (ردیف‌های موسیقی)

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) صوت همانند حرکت خودرو است. حرکت خودرو با دندهٔ سنگین، کند است؛ ولی در این صورت، قدرت دارد. این دنده برای شروع حرکت خودرو و در مواردی که حرکت نیاز به قدرت دارد، نه سرعت بالا، مناسب […]

طبیعت؛ معلم دستگاه‌ها و آلات موسیقی

طبیعت؛ معلم دستگاه‌ها و آلات موسیقی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) همان‌طور که ارسطو با دقت نظر در روابط گفتاری و نوشتاری مردم، به کشف گزاره‌های منطقی نایل آمد، دستگاه‌ها، مقامات، گوشه‌ها نیز از طبیعت و لهجه‌ها به دست آمده و بعدها مدرن و پیچیده گردیده است. ساخت […]

موسیقی؛ دانش نوای باطن

موسیقی؛ دانش نوای باطن

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) دانش موسیقی دانش اِعراب دل است. موسیقی دانش «کلام نفسی» است. کلام نفسی سخن دل هر پدیده و سخن دل هستی و حق تعالی است. سخنی که هستی و پدیده‌هایش، آن را درون خود نگاه می‌دارد و […]

ارتباط صوتی

ارتباط صوتی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) گفته شد هدف اصلی از صوت، صدا، حروف و کلمات رساندن معناست و خداوند به انسان قدرت سخن گفتن و ادای کلمات را به عبث نداده است. برای استفاده از کلمات و کلام، دلالت وضعی لازم است؛ […]

صوت؛ کلمهٔ صامت

صوت؛ کلمهٔ صامت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) گفتیم موسیقی هم به صورت شکل می‌دهد و هم این شکل، معنایی را منتقل می‌سازد. بر این پایه، موسیقی از سنخ لفظ مستعمل و کلمه است. صوت و صدا یک قالب و هیأت و یک ماده و […]

معنابخشی و نوای صوت

معنابخشی و نوای صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) گفتیم موسیقی صوت را موضوع خود دارد و بر آن است تا به صوت، موزونی و نظم خاص دهد. موسیقی، هم دانش شکل‌بخشیدن متناسب به صوت است و هم انتقال دهندهٔ معناست و این شکل، دارای نفْس […]

مناسبات نوایی و مکانی

مناسبات نوایی و مکانی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) موسیقی؛ دانش صوت سیستماتیک و موزون تا بدین‌جا گفتیم موضوع دانش موسیقی، صوت است. دانش موسیقی تلاش دارد تا به صوت، نظم، موزونی و شکل خوشایند دهد. این تلاش در دو قالب نظری و عملی است. موسیقی […]

حالات مؤثر بر موسیقی

حالات مؤثر بر موسیقی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) همان‌طور که صداها با هم تفاوت دارد، موسیقی نیز چنین است. بعضی موسیقی‌ها برای برخی گوش خراش و ناخوشایند و برای برخی خوشایند است. موسیقی یک شکل و یک محتوا دارد. شکل موسیقی همان تقریعات، تألیفات و […]

نرمی و انعطاف صوت

نرمی و انعطاف صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) نرمی و انعطاف صوت گفتیم صوت، طنین و حریت و آزادی را می‌طلبد. صوت باید انعطاف و نرمی داشته باشد. هم‌چون بدن ژیمناست‌ها که بسیار نرم است و همانند فنر عمل می‌کند، به عکس کسی که بدن […]

بررسی‌های دقیق روان‌کاوانه بر وقایع کربلا

بررسی‌های دقیق روان‌کاوانه بر وقایع کربلا

فقه امروز ما هنوز با حادثهٔ کربلا سازگار نشده است و به جای بازسازی خود، کربلا را یک استثنا می‌داند. فقه ما با فقه امام حسین علیه‌السلام نمی‌تواند آشتی داشته باشد؛ زیرا این فقه پرپیرایه شده و نیازمند بازپیرایی جدی بر اساس فرهنگ ولایی شیعه است……

صلابت حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام

صلابت حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام

این اولیای خدا هستند که با رضایت تمام و با قلبی مطمئن، به سوی خدای خویش رجوع می‌کنند و نشان ربانی آنان را می‌شود در چهرهٔ مبارک ایشان دید.  نشان امام حسین علیه‌السلام خطی لم‌یزلی است که نفسی مطمئن را می‌نمایاند و این چهره هرچه به عصر عاشورا نزدیک‌تر می‌شده روشن‌تر، صافی‌تر و زیباتر می‌گردیده […]

تأثیر هوای پاک بر صوت

تأثیر هوای پاک بر صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) افزون بر تنفس صحیح، هوای پاک است که برای ایجاد غنایی نیکو لازم است. استفاده از هوای پاک برای کسی که در مقامات عرفانی و معنوی سیر داده می‌شود، بسیار حایز اهمیت است. هواهای کثیف، پخته و […]

نقش باز بودن محیط بر صوت

نقش باز بودن محیط بر صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) تربیت صوت صوت طبیعی به همه عنایت شده است؛ اما تفاوت آدمی با دیگر پدیده‌ها در این است، که وی باید تحت تربیت درست باشد، تا صوت وی وحشی نگردد. صدای انسان با آن که صدایی طبیعی […]

هم‌کلامی با حیوانات

هم‌کلامی با حیوانات

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) صوت طبیعی و وحشی صوت، یا طبیعی است یا وحشی. ملاک وحشی بودن صدا، وحشی بودن صاحب آن نیست و برای نمونه، با آن که شیر حیوانی وحشی است؛ اما صدای آن وحشی نیست و طبیعی است! […]

لذت‌آفرینی صوت

لذت‌آفرینی صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) لَحْن صوت گفتیم صوت کمیت موج و هوا و جنبش تألیفی نَفَس (بازدم) یا آلت موسیقی است. «لحن» وصف و کیفیتی است که می‌تواند بر صوت عارض شود. لحن، آهنگ موزون طبیعی یا اکتسابی صوت است. لحن […]

حلاوت صوت

حلاوت صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) حضرت امام صادق علیه‌السلام آیین صوت و صدا و موسیقی را با ظرافتی تمام، در توحید مفضل، لباس کلمات پوشانده‌اند و دیگرانی هم‌چون نابغهٔ قرون، ابن‌سینا رحمه‌الله تنها به مسایلی جزیی دست یافته‌اند. هزار افسوس که شاگردانی […]

اقتدار صوت‌آفرینی

اقتدار صوت‌آفرینی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) اقتدار صوت‌آفرینی ابن‌سینا در تعبیر حلاوت‌زای خود گفت: «در میان امور محسوس، صوت، شیرینی ویژه‌ای دارد». این حلاوت به شنونده اختصاص ندارد، بلکه خواننده نیز از خواندن خود لذت می‌برد. او تارهای صوتی خود را با خواندن […]

صوت‌های عقلانی معنوی

صوت‌های عقلانی معنوی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) گفتیم صوت از حرکت و جنبش پدید می‌آید و چون حرکت در هستی و پدیده‌های آن وجود دارد، نمی‌شود چیزی را یافت که صوت نداشته باشد. ابن‌سینا موضوع صوت را نفْس قرار داد. وی صوت را بر […]

صوت؛ پدیده‌ای طبیعی و حلاوتی آسمانی

صوت؛ پدیده‌ای طبیعی و حلاوتی آسمانی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) صوت از مظاهر طبیعی تمامی پدیده‌هاست و با آن‌چه طبیعی عالم است، نمی‌شود درگیر شد، بلکه باید حقایق طبیعی را پذیرفت. البته پذیرش حقایق طبیعی به معنای نادیده انگاشتن مرزهای شرعی نیست، بلکه آموزه‌های دینی، حافظ و […]

تفسیر و علوم قرآنی (صوتی)

تفسیر و علوم قرآنی (صوتی)

ضرورت قرائت روزانه قرآن کریم …        

سیر عشق | جلد یکم | خاطرات آیت الله نکونام

سیر عشق | جلد یکم | خاطرات آیت الله نکونام

شناسنامه: سرشناسه : نکونام، محمدرضا‏‫، ۱۳۲۷ -‬ ‏عنوان و نام پديدآور : سیر عشق/محمدرضا نکونام. ‏مشخصات نشر : تهران : انتشارات صبح فردا، ‏‫۱۳۹۷.‬ ‏مشخصات ظاهری : ‏‫۳ج.‬ ‏شابک : ‏‫دوره‬‏‫: ‏‫‬‭۹۷۸-۶۰۰-۳۹۷-۰۸۳-۰‬ ؛ ‏‫۳۰۰۰۰۰ریال‬‏‫: ‏‫ج.۱‬‬‏‫: ‏‫‬‭۹۷۸-۶۰۰-۳۹۷-۰۸۲-۳‬ ؛ ‏‫۳۰۰۰۰۰ریال‬‏‫: ‏‫ج.۲‬‬‏‫: ‏‫‬‭۹۷۸-۶۰۰-۳۹۷-۰۸۴-۷‬ ؛ ‏‫۳۵۰۰۰۰ریال‬‏‫: ‏‫ج.۳‬‬‏‫: ‏‫‬‭۹۷۸-۶۰۰-۳۹۷-۰۸۵-۴‬ ‏وضعیت فهرست نویسی : فیپا ‏موضوع : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ – […]

«أنا من حسین»

«أنا من حسین»

عشق، ماجرای محبوبان است و حتی آن را در محبان نمی‌توان سراغ گرفت. محبان هماره سرگرم زحمت و در غرقاب ریاضت‌اند، و این عشق است که در محبوبان است. زجر و سوز و غم برای محبوبان است که بسیار شیرین است. آنان خدا را به وجد می‌آورند و آن‌قدر از بلاها استقبال می‌کنند که هر […]

احیا و مهندسی دانش اشتقاق

احیا و مهندسی دانش اشتقاق

اشتقاق از دانش‌های مربوط به معناست که در حوزه‌ها به کلی فراموش شده است. مهم‌ترین تألیفات حوزوی اخیر مانند تفسیر المیزان، خالی از این دانش است. حوزه‌ها را فقط به دانش‌های مربوط به ظاهر؛ مانند صرف و نحو مشغول کرده‌اند و تمامی علوم مربوط به باطن و معنا حتی مثل اشتقاق را از آن گرفته‌اند […]

صوت؛ بیان‌گر حالات باطنی و درونی فرد

صوت؛ بیان‌گر حالات باطنی و درونی فرد

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) ردیف و نت صوت شکل و صورتِ موزونی که به صوت، قالب می‌دهد و نظم‌بخشی به صوت، یا سبب انسانی دارد یا به واسطهٔ آلات و دستگاه‌های موسیقی ممکن می‌شود. شکل بخشیدن اگر به آواز باشد، «دستگاه» […]

دوری از ذکر سبب شیطان‌زایی نفس

دوری از ذکر سبب شیطان‌زایی نفس

نفس چنان‌چه ذکر نداشته باشد، شیطان می‌زاید؛ قرآن کریم برای تببین آفات دوری از ذکر، چنین هشدار می‌دهد: «وَمَنْ یعْشُ عَنْ ذِکرِ الرَّحْمَنِ نُقَیضْ لَهُ شَیطَانا فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ». شیطانِ قرین، فرد را به انواع گناهان مبتلا می‌کند؛ گناهانی که روزی احتمال نمی‌داد او به چنین معصیت‌هایی مرتکب شود……

فرهيخت ادبيات و دانش اشتقاق (صوتی)

فرهيخت ادبيات و دانش اشتقاق (صوتی)

طرح دانشکده زبان و ادبیات فارسی و عربی …          

تهییج به گناه

تهییج به گناه

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) نغمه نغمهٔ صوت به معنای نازک نمودن آن است. صوت خوب چون با دیگر زیبایی‌ها همراه شود و ظرافت و نازکی یابد، نغمه نام می‌گیرد. نغمهٔ صوت غیر از دل صوت است و آن تیزی صداست. ترجیع […]

تجوید

تجوید

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) تجوید ادا کردن حق هر حرف و نیک آوردن آن است با لوازمی که دارد. تجوید از افراد غناست و بعد از آن حاصل می‌شود. جودت یا تجوید، وصف کلمه است و غنا وصف صوت و آواز […]

قرآن کریم ؛ کتاب تمامی دانش ها

قرآن کریم ؛ کتاب تمامی دانش ها

 قرآن کریم ؛ کتاب تمامی دانش ها   لابراتواری برای به دست آوردن سرگذشت هر چیزی «وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِی هَذَا الْقُرْآَنِ لِلنَّاسِ مِنْ کلِّ مَثَلٍ وَکانَ الاْءِنْسَانُ أَکثَرَ شَیءٍ جَدَلاً». ـ و به‌راستی در این قرآن برای مردم از هر گونه مثلی آوردیم، ولی انسان بیش از هر چیز سر جدال دارد. ما بر این […]

انفاق سیستماتیک، نظام‌مند و آبرومندانه با الگوپذیری از امير مؤمنان (ع)

انفاق سیستماتیک، نظام‌مند و آبرومندانه با الگوپذیری از امير مؤمنان (ع)

انفاق در جامعهٔ ما که آژیر قرمز فقر به صورت مدام کشیده می‌شود، باید به صورت سیستماتیک و نظام‌مند و آبرومندانه و با دیدی گسترده و به گونهٔ کلان و با الگوپذیری از امیرمؤمنان انجام شود که کمک‌های مادی و انفاقات خویش را به در منازل به صورت پنهانی می‌رسانید….   نان گدایی منش بزرگواری […]

حزن، شیون و سرور

حزن، شیون و سرور

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) «حزن» سوز لطیف است در مقابل شیون که سوز خشن است و به عبارت دیگر، دستگاه‌های درشت را شیون و دستگاه‌های ریز را حزن می‌گویند یا آن را حزین یا غم‌انگیز می‌خوانند مثلا شوشتری، ماهور یا سه‌گاه […]

روش تفسيری انس با قرآن كريم

روش تفسيری انس با قرآن كريم

  بیش‌ترین کاری که من بر قرآن کریم کرده‌ام، استخراج بحث‌های روان‌شناسی این کتاب وحی است. نوشته‌های روان‌شناسی که در این زمینه دارم و سبک روان‌شناسی مداراگرا نامیده می‌شود، به بیش از پنجاه جلد کتاب می‌رسد…..

ارضای تمایلات طبیعی؛ زمینه ساز عشق به دلبر حقیقی

ارضای تمایلات طبیعی؛ زمینه ساز عشق به دلبر حقیقی

عشق و ارضای تمایلات نفسانی اگر به قدر مناسب و با انگیزه‌های سالم معنوی همراه باشد، می‌تواند راه‌گشای طریق دل و باطن روح باشد و جان را به جانان رساند. فردی که تمایلات نفسانی بحق خود را نابجا ببیند، هرگز نمی‌تواند فکر و نفس سالم و آرامی داشته باشد و در تهجد و عبادت و […]

نسبی‌بودن خوشایندی از صوت

نسبی‌بودن خوشایندی از صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) دانش موسیقی در خدمت تربیت صوت است که با ارتباطی که با نفس دارد به مدد پرورش نیروی احساسِ آدمی می‌آید. ترنمات موسیقیایی نیز متفاوت است. گاه با دستگاه پدید می‌آید و گاه بدون دستگاه. گاه طبیعی […]

فشارهای عصبی و عدم آرامش مانع حصول استجماع و اثربخشی ذکر

فشارهای عصبی و عدم آرامش مانع حصول استجماع و اثربخشی ذکر

  برای دعا و ذکر نیز باید قدرت استجماع داشت و نیروهای باطنی را برای اتصال به حق‌تعالی و توان ارایهٔ عریضه و حاجت به او ـ آن هم با شتاب حرکتی که دارد ـ جمع آورد؛ استجماعی که توان قرب بیاورد……  باید نسبت به ذکر خود استجماع داشت و تمامی انرژی و نیروی خود […]

سبب پرسیدن حکم غنا از طرف اشخاصی همانند خلفای عباسی از حضرت رضا(ع)

سبب پرسیدن حکم غنا از طرف اشخاصی همانند خلفای عباسی از حضرت رضا(ع)

سلاطین بنی‌امیه و بنی عباس همه چیز؛ اعم از بذله‌گویی، شعر، موسیقی، رقص و گاه قرآن کریم را در خدمت بقای حکومت خود گرفته بودند. مأمون به نقل از امام رضا علیه‌السلام گفته بود که آن حضرت غنا را حلال می‌داند و حضرت نیز مأمون را لعنت نموده بود؛ چرا که حضرت می‌دانست دشمنان می‌خواهند […]

صوت و صدا و خوشایندی نفس

صوت و صدا و خوشایندی نفس

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) طَرَب یکی از اوصاف غنا، طرب‌زایی آن است. آواز خوش و صوت موزون و غنایی، به صورت نوعی، «طرب»زاست و موجب خوشایندی می‌شود. مَد و کشیدن صدا و ترجیع و غلطاندن صدا در گلو و ایجاد چهچهه، […]

صوت غنایی

صوت غنایی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) «غنا» غیر از صوت، آواز، بانگ و کلام است و وصفِ صوت می‌باشد. ما عوامل مؤثر بر غنا و دخیل در آن را خواهیم آورد. همان‌طور که آفرینش صوت بسیار پیچیده است، سخن گفتن از غنا با […]

چیستی غنا

چیستی غنا

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) موزونی صوت انسانی را «غنا» می‌گویند. «غنا» در لغت، به معنای داشتن، واجدیت و توانمندی است. دارایی یا منقول است که «قنا» نام دارد، یا غیر منقول که «غنا» خوانده می‌شود. دارایی یا مادی است، یا تجردی. […]

قبض و بسط صوت

قبض و بسط صوت

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) صوت چون از سنخ جنبش موج‌برانگیز است، وصف قبض و بسط دارد. قبض و بسط تابع حرکت است، از این رو در تمامی پدیده‌ها و حتی هستی جاری است. نَفَس رحمان یا دم حق نیز قبض و […]

موضوع موسیقی، صوت متناسب

موضوع موسیقی، صوت متناسب

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) دانش موسیقی همانند علم لحن‌شناسی، صداشناسی، صوت‌شناسی و آواشناسی تألیف و نشاندن صوت کنار یک‌دیگر به صورت موزون و طبع‌پذیر است. موسیقی ندای دل است. موسیقی با دستگاه‌ها و ردیف‌ها طبیعت و موزونی خود را می‌یابد. موسیقی، […]

دانش ریاضی؛ خاستگاه علم موسیقی

دانش ریاضی؛ خاستگاه علم موسیقی

منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها ) فصل یکم: ساختار موسیقی دانش ریاضی؛ خاستگاه علم موسیقی موسیقی در حکمت و فلسفهٔ قدیم، از اصول علم ریاضی است. ریاضیات ، در کنار طبیعیات و الهیات از علوم پایه بود. این انحصار از آن‌جا می‌آید که […]

دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها

دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها

آموزش مقامات موسیقی ایرانی دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها فهرست مطالب پیش‌گفتار··· ۴۳ دستگاه‌ها و گوشه‌ها··· ۴۵ فصل یکم: ساختار موسیقی دانش ریاضی؛ خاستگاه علم موسیقی ۴۹ موضوع موسیقی، صوت متناسب··· ۵۱ قبض و بسط صوت··· ۵۴ چیستی غنا··· ۵۵ صوت غنایی ۵۶ طَرَب··· ۶۰ نسبی‌بودن خوشایندی از صوت··· […]

قمار خودشیفتگان مستکبر

قمار خودشیفتگان مستکبر

در قمار نفس‌محوران مستکبر و خودخواه تنها «من و منیت» را می‌خواهند به کرسی برتری بنشانند. قماری که آتش استکبار می‌افروزد و حس منیت می‌دهد و برتری‌طلبی را به غلیان می‌آورد و خودشیفتگی را رونق بازی قمار می‌سازد. قمار خودشیفتگان مستکبر یا بر صفحهٔ نرد و تاس است و یا بر شطرنج سیاست؛ از این […]

عاشق‌ترین

عاشق‌ترین

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی عاشق‌ترین ( جلد بیست و هفتم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و هفتم : عاشق‌ترین «عاشق‌ترین» بخش دیگری از دوبیتی‌ها را ارایه می‌دهد. هستی، عاشق‌ترین است؛ همان‌طور که ذرّه ذرّهٔ آفرینش، عاشق‌ترین می‌باشند. در این دوبیتی‌ها گفته‌ام: آفرینش، رخ هستی است و هستی، جانِ […]

لطفِ نازنین

لطفِ نازنین

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی لطف نازنین ( جلد بیست و ششم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و ششم : لطف نازنین «لطف نازنین» قطعه‌های دوبیتی و بخشی دیگر از رباعی‌ها را ارایه می‌دهد. این دیوان، از هستی و لطف ناز آن می‌گوید. هستی، بلندآشیانی بی‌آشیان است که پدیده […]

عاشقِ واصل به مقام ذات

عاشقِ واصل به مقام ذات

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی خون دل ( جلد بیست و پنجم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و پنجم : خون دل «خون دل» در قالب رباعی سروده شده است. رباعی از عالی‌ترین قالب‌های شعری است که کوتاهی، پیوستگی و آراستگی، از امتیازات آن است. این رباعی‌ها شرح دل […]

نفی طمع و وصول به عشق پاک

نفی طمع و وصول به عشق پاک

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی قرب یار ( جلد بیست و چهارم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و چهارم : قرب یار «قرب یار» نخستین جلد از دوبیتی‌های «کلیات دیوان نکو» می‌باشد. وزن عروضی دوبیتی «مفاعیلن مفاعیلن فعولن» است. موضوع این دوبیتی‌ها «دل» و «عشق» می‌باشد؛ دلی که گاه […]

مثنوی عشق و عاشقی

مثنوی عشق و عاشقی

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی راز و ناز ( جلد بیست و سوم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و سوم : راز و ناز مثنوی، از معروف‌ترین و پرکاربردترین قالب‌های شعر فارسی است. «راز و ناز» در این قالب شعری سروده شده است. مثنوی‌های «استقبال مناجات امیر آه و […]

سوز  و  ساز

سوز و ساز

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی سوز و ساز ( جلد بیست و دوم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و دوم : سوز و ساز شعر فارسی در طول تاریخ کهن خود، قالب‌های متفاوتی داشته است. «کلیات دیوان نکو» انواع قالب‌های شعری را در بر دارد. «سوز و سازِ» این […]

تبدیل کردار به معرفت در برزخ

تبدیل کردار به معرفت در برزخ

منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو / معرفی شور نور ( جلد بیست و یکم : کلیات دیوان نکو ) جلد بیست و یکم : شور نور «شور نور» بهترین‌های اشعار کلیات دیوان نکو را از لحاظ ادبی در تمامی قالب‌های شعری ـ اعم از غزل، قصیده، مثنوی، دوبیتی، قطعه‌های دوبیتی و رباعی ـ […]