منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد نخست)
سال‌هاست اعتقاد دارم باید رشته‌ای به نام «پیرایه‌زدایی» در حوزهٔ علمی شکل بگیرد و پیرایه‌زدایی در تمامی زمینه‌ها اعم از فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و غیر آن را هدف خود قرار دهد تا حشو و زواید مذهب و خرافه‌ها و ناراستی‌ها را شناسایی کند. پیرایه و خرافه‌زدایی می‌تواند به عنوان یک رشته یا گرایش مستقل مطرح شود. ما همان‌طور که خود را می‌پیراییم، باید باورها و اعتقادات و سنت‌های خود را نیز پیرایه‌زدایی کنیم؛ چرا که مطالب بی‌اصل و بدون اساس همواره مراکز علمی و مذهبی را تهدید می‌کند. ما به خیلی از پیرایه‌ها مبتلا هستیم و دین تا پیرایه‌زدایی نشود، زنده و نو نمی‌شود. غفلت از این کار باعث رشد خرافه‌ها می‌گردد. از این روست که پیرایه‌زدایی اهمیت زیادی دارد؛ چنان‌که در روایات است اخبار را با قرآن‌کریم بسنجید و اگر روایتی با قرآن‌کریم هم‌خوانی نداشت، آن را وا نهید(۱). شیعه همواره به درایت عمل کرده است، نه به روایتِ تنها تا بتواند با اسرائیلیات و امور جعلی و پیرایه‌هایی که زمینهٔ خرافه‌گرایی می‌شود، مبارزه کند.
برای تحقق پیرایه‌زدایی باید گزاره‌های دینی را به محک قرآن‌کریم مستند کرد و آن‌چه را که سندی در قرآن‌کریم ندارد، مطرح نکرد. روایات و احکامی که فقط «شهرت» دارد، ولی ریشه‌ای قرآنی ندارد و اجماع‌هایی که اصل و اساس ندارد شناسایی شود تا هرچه به دین نسبت داده می‌شود، مستند و مدلل باشد. البته سند دینی می‌تواند روایی، عقلی یا تجربی باشد، اما باید ریشهٔ آن را در قرآن‌کریم یافت و آن را به این کتاب تمامی دانش‌ها ارائه داد و دید آیا دفاعی قرآنی دارد یا خیر. نباید تنها به نقل مشهور و به این که آن را چه کسی گفته است بسنده کرد؛ چرا که منشأ بسیاری از خرافه‌ها همین مشهورات و مسلمات بی‌پایه است که تأثیر منفی آن بسیار است و دین‌گریزی و دوری مردم از دین را سبب می‌شود.
برای مستندسازی گزاره‌های علمی نخست باید آزاداندیش بود و از تعصب نابه‌جا و انحصارمحوری دوری گزید. دیگر این‌که در این مباحث از خشونت‌های مختلف پرهیز داشت و سخن علمی را با چماق تهمت و چوب تکفیر پاسخ نگفت.
دین تنها در صورتی دین می‌شود که خالص باشد و دین خالص لازم است مستند به قرآن‌کریم گردد. دین به معنای انقیاد، خضوع و کرنش نسبت به مجموعه مقررات، قوانین و احکامی است که از قدرتی برتر صادر شده است. دین اسلام به معنای اطاعت و پیروی داشتن از اسلام است. دین باطل به معنای اطاعت از قوانین غیر حق است، برای همین است که دین الهی در قرآن‌کریم با وصف خالص آمده است تا دین غیر الهی را خارج کند: «أَلاَ لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ»(۲). طبیعت، دارای دین و مجموعه قوانین منظم و تکوینی است که پدیده‌های هستی ملزم به اطاعت از آن می‌باشند. مهم‌ترین ویژگی معنای دین، «روشمند بودن» آن است تا پیرایه‌ها دین انگاشته نشود و خلوص آن حفظ گردد. علت قابلی دین، اطاعت‌پذیری، علت فاعلی آن نیروی قاهر و توان برتر، علت مادی آن محتوای قانون و علت صوری آن فرامین صادره در شکل ماده قانون است. دین به معنای انقیاد عملی و روشمند از نیروی برتر است. انقیاد تا به عمل کشیده نشود و نیز تا روشمند نباشد و بر اساس قاعده و قانون و به گونهٔ روشمند خلوص نیابد، «دین» نمی‌گردد. بهترین کتاب دین و قانون و زندگی، قرآن‌کریم است.
- عن الصادق علیه‌السلام : ما وافق کتاب الله فخذوه وما خالف کتاب الله فدعوه. وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۸۶٫
- زمر / ۳٫
منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد نخست)
