چیستی وحی و نبوت

منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد نخست)

قرآن‌کریم کتاب حقایق است. قرآن حکیم، افزوده بر ظاهر آن که همین الفاظ و عبارات آن است و در یکصد و چهارده سوره و در سی جزء می‌باشد و در پشت این نقاب ظاهر، چهره‌ای واقعی و باطنی حقیقی نیز دارد که اصل قرآن‌کریم است و این ظاهر، حکایت از او و علامت و راهنمایی به‌سوی آن است. آن حقیقت زنده و موجود بالعیان، در عالم خارج دارای مصداق عینی و تشخص شهودی است که دارای عقل و ادراک و مُشرف بر تمام هستی است، که در دسترس اولیای الهی و بندگان خالص و خاص خداوند است. اگر انسان تمام حقایق عالم را با استحکام اخذ کند، «کتاب» قرآن‌کریم را که جمع‌شدهٔ آن حقایق است، دارد. بنابراین، «وحی» قرآن‌کریم، سخنی حقانی از سنخ حقایق نزولی از حق‌تعالی است که توسط مبدء آن، فرشتهٔ وحی، به گونهٔ الفاظ خاصی که توسط همان فرشته تعین یافته است، به جان و دل نبی به حفظ الهی وا نهاده می‌شود نه عقل، ذهن، خیال و نفس وی، و این‌گونه به ناسوت می‌آید و در دسترس بشر قرار می‌گیرد.

وحی کامل و ختمی الهی امری فرازمانی است و افزون‌پذیری علم در مرتبهٔ نفس انسان است و ارتباطی به وحی نازل الهی بر دل و روح ندارد؛ زیرا پیامبر دارای هیچ‌گونه نقش فاعلی و دخالتی در این حقایق معنایی و الفاظ آن نیست و زمینه‌ای قابلی و پذیرای وحی و نقش پذیرندگی عام، درست و بدون رد دارد که هیچ‌گونه جنبهٔ خلقی و موقعیت‌های محدود بشری در آن نقشی ندارد.

«نبوت» و پیامبری نیز عنوانی برای سِمت پذیرش و ارایهٔ وحی است که تمامی آن، زمینهٔ الهی دارد.

قرآن‌کریم تنها کتابی است که کلام ختمی و پایانی و دایمی و مستمر خدا و فرازمانی است. این کتاب آسمانی، تنها کتاب دارای حجیت است که قانون اساسی اسلام به شمار می‌رود.

ختمی و دایمی‌بودن وحی این کتاب الهی، ویژگی منحصر به شخص قرآن‌کریم است که در میان کتاب‌های آسمانی و ادیان دیگر به چشم می‌خورد؛ با این خصوصیت که رسول آن خاتم انبیا صلی‌الله‌علیه‌وآله و کتاب آن ختم تاریخ اندیشه و تکامل بشر و حکمی مسلم و اساسی ثابت در تمامی زمینه‌ها می‌باشد.

قرآن‌کریم از نیازهای آدمی و بشر بحث می‌کند و نیاز جامعه و انسان را در جهت استکمال فرد و مردم بررسی و برآورده می‌سازد و نیاز انسان حاضر و آیندهٔ او را روشن می‌سازد. قرآن‌کریم شناسنامهٔ تمامی پدیده‌های هستی است و تمامی حوادث و رخدادهای هر کسی و هر چیزی را می‌توان از آیات آن به دست آورد.

منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد نخست)

مطالب مرتبط