«قُلْ أَرَأَیتُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ لَکمْ مِنْ رِزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَرَاما وَحَلاَلاً قُلْ آَللَّهُ أَذِنَ لَکمْ أَمْ عَلَی اللَّهِ تَفْتَرُونَ»(۱).
ـ بگو به من خبر دهید آن‌چه از روزی که خدا برای شما فرود آورده است؛ چرا بخشی از آن را حرام و بخشی را حلال گردانیده‌اید؟ بگو: آیا خدا به شما اجازه داده یا بر خدا دروغ می‌بندید؟
بیان: نعمت‌های خدا اگر از مبادی خود تأمین شود و در زمینه‌های خود استفاده گردد رزق خداست و قداست، پاکی و صفا دارد و حرام نمودن بی‌مورد و بی‌دلیل آن در حالی که حرام نیست و یا استفاده نبردن از آن به بی‌صفایی باطن شخص و مشکلات ذهنی او باز می‌گردد. خداوند در این آیهٔ شریفه، کسانی که نعمتی را بر خود حرام می‌کنند یا به نادرستی به آن فتوا می‌دهند نکوهش و سرزنش می‌نماید.
این برخی از انسان‌های بسیار تنگ‌نظر هستند که خداوند را مانند خود می‌پندارند و باسط بودن او را از یاد می‌برند. بسیاری از مشکلاتی که در زندگی افراد پیش می‌آید و نیز عقب‌ماندگی‌های آنان به‌خاطر داشتن دید تنگ‌نظرانه و قایل به حرمت‌های بی‌مورد بودن است. بسیاری از آن‌چه در دین احکامی قبض‌گرایانه به شمار می‌رود، الهی نیست، بلکه نداشتن تتبع کافی یا داشتن روحیهٔ ضعیف در دادن فتوای صریح و یا اعمال سلیقهٔ شخصی در اخذ فتوا و مانند آن سبب ابتلا به چنین احکام قبض‌گرایانه و غیر دینی که دین را به‌تحریف می‌کشاند شده است؛ به‌گونه‌ای که تغییر چنین فتاوایی در عصر ظهور سبب می‌شود افراد جامعه بپندارند حضرت امام عصر (عجل اللّه تعالی فرجه الشریف) دینی جدید آورده‌اند.
نظام اسلامی در صورتی می‌تواند حاکمیت داشته باشد که نخست فرهنگ مذهبی خود را از چنین تحریف‌هایی که ما آن را «پیرایه» نام نهاده‌ایم مصون دارد. این کار بدون شناخت پیرایه‌ها شدنی نیست.
آیهٔ بعد به صورت پرسشی از عاقبت کسانی می‌گوید که به خداوند دروغ می‌بندند: «وَمَا ظَنُّ الَّذِینَ یفْتَرُونَ عَلَی اللَّهِ الْکذِبَ یوْمَ الْقِیامَةِ»؛ و کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند روز رستاخیز چه گمان دارند؟
از آن‌جا که عاقبت این گروه معلوم است نیازی به بیان پاسخ نیست و پرسش یاد شده جنبهٔ تهدید و توبیخ می‌باشد. بله، لطف خداوند این افراد را هم شامل می‌شود ولی آن‌ها لطف خداوند را درک نمی‌کنند: «إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَلَکنَّ أَکثَرَهُمْ لاَ یشْکرُونَ».
خداوند بندگان خود را نیافریده است تا دنیا را بر خود و دیگران تنگ سازند وگرنه هم خود و هم زیردستان آنان اعم از همسر و فرزند یا شاگردان را به بیماری‌های روحی و روانی، وسواس و مانند آن دچار می‌نمایند و زرنگی و زیرکی را از آنان سلب می‌نمایند و آنان را با روحیه‌ای خسته و فرسوده می‌گذارند. آیهٔ شریفه چنین پندارهایی را هم «یفْتَرُونَ» و هم «الْکذِبَ» خوانده است؛ یعنی چنین انگاره‌هایی دروغ دروغ است و جزو دین نمی‌باشد. طبیعی است دینی که به دروغ بیالاید جز خستگی مردم چیزی ندارد.
- یونس / ۵۹٫
