منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد سوّم)
فصل دوازدهم : ذکر معنوی
درآمد
دانش ذکر، از علوم غیبی و موهبتی و از آثار معنوی اولیای الهی و برخاسته از ولایت آنان و از مدرن‌ترین دانش‌های مبتنی بر روان‌شناسی می‌باشد.
دانش ذکر، در ایجاد معنویت و طهارت روح، به ساختار باطن انسان می‌پردازد و در روش حرکت درونی او دخالت می‌کند و صفات و حالاتی را در او پدید می‌آورد تا زمینهٔ سیر و سلوک او و وصول معنوی وی به پدیده‌های فراطبیعی و قدسی ـ به‌ویژه وصول به حق‌تعالی ـ را هموار سازد.
موضوع اصلی کتاب دوجلدی « دانش ذکر»، بحث از ساحت قدسی ذکر و شرایط ذکر مستجاب و تبیین سبک اختصاصی ما در ختم ذکر و نیز بحث از اذکاری که در شریعت، بر مداومت و توجه به آن، توصیه شده و نیز از اذکار سلوکی و معنوی می‌باشد.
این کتاب به آموزش نظری دانش ذکر می‌پردازد، که ممکن است به دوره‌ای چندساله پایان پذیرد، اما عملیاتی‌نمودن گزاره‌های کتاب حاضر، نیاز به تمرین‌های مداوم زیر نظر استاد کارآزموده دارد؛ به گونه‌ای که گاه عملیاتی نمودنِ تنها یک گزارهٔ آن، به چندسال زمان نیاز دارد.
دانش ذکر دارای اصول و قواعد فراوانی است که تاکنون دانشی و مدوّن نگردیده است و کتاب حاضر، برای نخستین بار، این مهم را محقق ساخته و از مطالبی پرده برمی‌دارد که پیش‌تر به صورت سینه به سینه نقل می‌شده و در اثر فترت زمان، بخشی از آن، حتی به صورت نقل سینه به سینه نیز از دست رفته است؛ بر این‌پایه، بخشی از گزاره‌های آن، تازگی و طراوت خاص خود را دارد و جانی تازه به این دانشِ فراموش‌شده و اسیر در انواع پیرایه‌ها می‌دمد.
ذکر از دانش‌هایی است که انعکاسات طبیعی و مرتبط به هم در آفرینش را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و مؤلفه‌های هر یک از فرمول‌های علمی آن، که کتاب حاضر سعی در ایزوله و کناریک نمودن آن دارد، تابع دین‌مداری نیست. البته فرهنگ تشیع، قواعد علمی این دانش را به‌گونه‌ای پیشرفته در متون روایی خود دارد؛ اما چیرگی ظاهرگرایانِ صوری‌محور، از ارایهٔ طبیعت علمی این بحث‌ها ناتوان بوده و آن را به انحراف و سطحی‌اندیشی مبتلا نموده است.
دانش ذکر، به ذکرپرداز توانایی تصرفی خاص در طبیعت یا تمکین و تمکنی ویژه یا تغییر موضع و جابه‌جایی در برابر جذر و مدهای غیبی را می‌دهد؛ بدون این‌که عقیده در امکان سه قدرت گفته‌شده دخالت نماید. ذکر می‌تواند به ذکرپرداز این قدرت را بدهد که در طبیعت تصرف داشته باشد یا پدیده‌هایی را جابه‌جا کند و یا با اتصال نفس خود به غیب عالم، کسب علم، آگاهی و خبر نماید.
ذکر، حکم مددکار یا مَرکب سواری را دارد؛ آن هم مددکاری که بخش عمده‌ای از کار را انجام می‌دهد و آن را تسهیل می‌کند. استفاده از ذکر، حکم استفاده از خودروی سواری یا هواپیما برای نقل و انتقال را دارد که گوینده، خود را به‌راحتی در مقصد و مقصود می‌یابد. کسی که ذکر ندارد، در حکم فردی پیاده است که تمامی فشارهای طی طریق، آن هم در زمانی دراز، بر پاهای وی وارد می‌شود.
دانش ذکر برای توانمندسازی ذکرپرداز بر احاطه به پدیده‌های هستی دارای کد و گراهایی است که می‌تواند قفل ورود به عوالم غیبی و پیوند با قدرت و شتاب آن‌ها را بگشاید و درهای ویژهٔ نفوذ و تصرف در هر یک از پدیده‌ها را بگشاید. قفل هر یک از پدیده‌ها با ذکری خاص باز می‌شود و چنین نیست که با هر کلیدِ ذکری، بتوان قفل پدیده‌ای را گشود. برخی از ذکرها ـ همانند ذکر اعظم ـ نیز حکم شاه‌کلید را دارند، که می‌توان هر قفلی را با آن گشود؛ اما چنین نیست که هرکسی بتواند با این ذکر، به گشودن قفل‌ها بپردازد؛ بلکه این شاه‌کلید که گویی همانند یک تکه سیم است، نیازمند آشنایی به تکنیک استفاده از آن می‌باشد و داشتن سیر مخصوص باطنی، یکی از شرایط بهره‌بردن از آن است.
ما در این کتاب، برای نخستین بار، «ذکر» را به صورت علمی ارایه می‌دهیم و مدعی هستیم بیش‌ترین تناسب گزاره‌های آن را رعایت کرده‌ایم. در این کتاب، میان انواع ذکرها به دقت تفکیک شده و ذکرهای محبان و محبوبان مشخص گردیده و تناسب‌ها و صفات ویژهٔ هر ذکر به دقت، نازک‌اندیشی شده است تا افراد هر ذکر، مشخص گردند.
موضوع دانش ذکر
موضوع دانش ذکر، که علمی حقیقی است، انجام خواسته‌های خیرخواهانه (طلب خیر) یا دفع شرور (بلیات) بر پایهٔ قدرت‌های ماورایی، به‌ویژه حق‌تعالی می‌باشد. زمینهٔ اِعمال این موضوع، بسیار متنوع و گسترده است و هر چیزی را شامل می‌شود که بتواند متعلق قدرت پروردگار قرار گیرد و امری محال و نشدنی نباشد. به تعبیر دیگر، موضوع دانش ذکر، قدرت پروردگار است.
این دانش، راه‌های وصول به این قدرت باطنی و غیبی و طریق طلب از حق‌تعالی را می‌شناساند و غرض در آن، همین حیث می‌باشد. ذکرپرداز در باطن خود از طریق ذکری که دارد، سعهٔ وجودی‌ای پدید می‌آورد که بر تصرف در طبیعت و زمینه‌های جابه‌جایی پدیده‌ها یا خبرگیری از دیگران قدرت می‌گیرد و توان اطلاعات و عملیات می‌یابد؛ آن‌هم در تمامی شؤون؛ قدرتی که هیچ چیزی توان بازدارندگی در برابر آن را ندارد و اطلاق آن، قیدی را برنمی‌تابد؛ مگر آن‌که چیزی به خودی خود محال عقلی باشد، که به صورت تخصصی از بحث دایرهٔ قدرت خداوند خارج است.
با ذکر می‌توان هم به جلب خیرات و برکات نایل آمد و هم از نزول بلایا، مکافات و شرور پیشگیری کرد. پیشگیری آن نیز مقید به طریقی مخصوص نمی‌باشد و از هر چیزی می‌توان برای رفع بلا وارد شد و دروازه‌ای برای تصرف در پدیده‌ای خاص گشود. بر این‌پایه، باید گفت خداوند اگر بخواهد به کسی خیر برساند، می‌تواند آن را از طریق هر پدیده‌ای و از هر طریقی به وی برساند. این بدان معناست که نمی‌شود به پدیده‌ها بی‌اعتنا بود؛ زیرا بی‌اعتنایی به پدیده‌ای همان و محروم شدن از خیری که ممکن است خداوند بخواهد آن را از طریق آن پدیده به فرد برساند، همان.
به هر روی، با دانش ذکردرمانی می‌توان هر ممکنی را پدید آورد و در این حیطه، «نشد» و «نمی‌شود» معنا ندارد. با ذکر می‌توان برای دشمنان خدا بلا نازل کرد و خیری را از آنان بازداشت، یا از دوستان خدا دفع بلا نمود یا خیر و برکتی را به آنان رساند.
قرآن‌کریم؛ کتاب ذکر
قرآن‌کریم مطمئن‌ترین منبع ذکر می‌باشد. شمار ذکرهای قرآنی که بر دو قسم بسیط و ترکیبی می‌باشد ـ به‌ویژه به اعتبار ترکیب آن ـ بسیار فراوان است؛ به گونه‌ای که باید گفت منبع عمدهٔ ذکر، قرآن‌کریم می‌باشد. حضرات معصومین علیهم‌السلام خبرهٔ دانش ذکر می‌باشند که ظرایف این دانش را به تفصیل بیان کرده و قوانین فراوان آن را در ضمن ادعیه و مناجات‌ها و ذکرهایی که داشته‌اند، تعبیه نموده‌اند تا متعمقان و ژرف‌اندیشان آخر زمانی، به کشف آن‌ها همت گمارند.
منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد سوّم)
