منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاهها و گوشهها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگها )
گوشههای دستگاه بیات ترک
۵۶۴
بختیاری
وزن عروضی: فاعلاتن فَعَلاتن فَعَلاتن فَع لُن
ــ U ــ ــ /U U ــ ــ /U U ــ ــ / ــ ــ
بحر: رمل مثمن مخبون محذوف (مقصور)
به هوس راست نیاید به تمنا نشود
اندر این راه بسی خون جگر باید خورد
۵۶۵
بوسلیک
وزن عروضی: مفاعیلن مفاعیلن فَعُولُن
U ــ ــ ــ /U ــ ــ ــ /U ــ ــ
بحر: جدید یا هزج مسدّس محذوف
سرای خالی است از بیگانه مینوش
که جز تو نیست دردانه به عالم
۵۶۶
چکاوک
وزن عروضی: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
ــ U ــ ــ / ــ U ــ ــ / ــ Uــ
بحر: رمل مسدّس محذوف
سینه خواهم شرحِهشرحِه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق
۵۶۷
چهارمضراب
وزن عروضی: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
U ــ ــ ــ /U ــ ــ ــ /U ــ ــ ــ /U ــ ــ ــ
بحر: هزج مثمن سالم
چنان با نیک و بد خو کن که بعد از مردنت عرفی
مسلمانت به زمزم شوید و هندو بسوزاند
۵۶۸
حزین
وزن عروضی: مستفعلن مستفعلن مستفعلن فَع
مفعول مفاعیل مفاعیل فَعَل
ــ ــU ــ / ــ ــ U ــ / ــ ــ U ــ / ــ
بحر: هزج مثمن اخرب مکفوف مجبوب
با آنکه جوانیام به تحصیل گذشت
دل در ره درس و بحث و تخییل گذشت
شرمنده به پیشگاه حق خواهم رفت
چون عمر در اوهام و اباطیل گذشت
۵۶۹
خجسته
وزن عروضی: مفعول مفاعلن مفاعیلن فع
ــ ــ U / U ــ U ــ / U ــ ــ ــ / ــ
بحر: هزج مسدّس اَخرب (وزن رباعی)
آن گفته که اصل بود ناگفته بماند
هر آنچه که گفتیم همه جز آن است
۵۷۰
زنگوله
وزن عروضی: مستفعل مستفعل مستفعل فَع لُن
مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن
ــ ــ U U / ــ ــ U U / ــ ــU U / ــ ــ
بحر: هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف
از مرگ حذر کردن دو روز روا نیست
روزی که قضا باشد و روزی که قضا نیست
روزی که قضا باشد کوشش نکند سود
روزی که قضا نیست در او مرگ روا نیست
۵۷۱
سپهر
وزن عروضی: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
ــ U ــ ــ / ــ U ــ ــ / ــ Uــ
بحر: رمل مسدّس محذوف
چند خواهی پیرهن از بهر تن
تن رها کن تا نخواهی پیرهن
۵۷۲
سلمک
وزن عروضی: مفعول مفاعلن مفاعیلن فع
ــ ــ U / U ــ U ــ / U ــ ــ ــ / ــ
بحر: هزج مسدّس اَخرب (وزن رباعی)
در مسلخ عشق جز نکو را نکشند
روبه صفتانِ زشتخو را نکشند
گر عاشق صادقی ز کشتن مهراس
مردار بود هر آن که او را نکشند
۵۷۳
عراق
وزن عروضی: مستفعلن مفاعلُ مستفعلن فَعَل
ــ ــ U U / ــ ــ U U / ــ ــU U / ــ ــ
بحر: هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف
دل نیست کبوتر که چو برخاست نشیند
از گوشهٔ بامی که پریدم پریدم
۵۷۴
نحیب
وزن عروضی: مستفعل مستفعل مستفعل فَع لُن
مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن
ــ ــ U U / ــ ــ U U / ــ ــU U / ــ ــ
بحر: هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف
غم نیست اگر این خانه تهی از همه کالاست
هرچند گرفتارم، آزادم و آزادم
عشق است و وفا نادره، کالای خردمند
هرچند تهیدستم خرسندم و خرسندم
۵۷۵
نعره
وزن عروضی: مفاعیلن مفاعیلن فَعُولُن
U ــ ــ ــ /U ــ ــ ــ /U ــ ــ
بحر: جدید یا هزج مسدّس محذوف
شنیدستم که مرجان میفروشی
ولی با قیمت جان میفروشی
۵۷۶
نفیر
وزن عروضی: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
مستفعلن مفاعلُ مستفعلن فَعَل
ــ ــU ــ / U ــU U / ــ U ــ /U ــ
بحر: مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
در دفتر طبیب خرد باب عشق نیست
ای دل به درد خو کن و نام دوا مپرس
۵۷۷
نفیر
وزن عروضی: مستفعلن مفاعلُ مستفعلن فَعَل
ــ ــU ــ / U ــU U / ــ U ــ /U ــ
بحر: مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
در کوی ما شکستهدلی میخرند و بس
بازار خودفروشی از آن سوی دیگر است
منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاهها و گوشهها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگها )