منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها )
پهلوی یا مثنوی سه‌گاه گوشه‌ای مستقل از سه‌گاه و ردیف مستقلی است که هم‌چون مثنوی، صوت و صدا و اشعار بسیاری را به خود اختصاص داده است. این نوع از مثنوی با مثنوی بیات ترک متفاوت است و افزون بر تفاوت در ملاحت، ریتم ویژهٔ خود را دارد و کشیده‌تر از مثنوی بیات است.
۲۵۵
مثنوی
وزن عروضی: مستفعل مستفعل مستفعل فَع لُن
ــ ــ U U / ــ ــ U U / ــ ــU U / ــ ــ
مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (عروض سنتی)
بحر: هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف
دل نیست کبوتر که چو برخاست نشیند
از گوشهٔ بامی که پریدیم پریدیم
۲۵۶
سوختم
وزن عروضی: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
ــ U ــ ــ / ــ U ــ ــ / ــ Uــ
بحر: رمل مسدّس محذوف
درآمد
وه که زین عشق نهانی سوختم
جسم و جان را در جوانی سوختم
هم‌چنان پروانه‌ای دیوانه‌سر
در طریق جان‌فشانی سوختم
مویه
سوختم اما نه چون شمع و چراغ
چون گل از باد خزانی سوختم
مخالف
خواستم با یار بنشینم دمی
ناگهان چون برق آنی سوختم
شوربختی بین که در آغوش بحر
بی‌سبب از تشنه‌کامی سوختم
منبع: آموزش مقامات موسیقی ایرانی ( دستگاه‌ها و گوشه‌ها و تحلیل فلسفی و درمانی نواها و آهنگ‌ها )
