«نشان عشق» به تفسیر و توضیح آیات عشق در قرآن کریم ویژگی دارد. نخستین آیه عشق قرآن کریم کریمه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» است که ضریح زیارت حق برای عاشق خداست.
حق چنان بلند است که نمیتوان او را به تمامی در آغوش کشید و بنده با زیارت اسمای پنجگانهٔ بسیط این کریمه است که میتواند بر جای جای دولت خداوندی بوسه آورد و او را در آغوش گیرد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» اول اسمای ذاتی و جملهٔ کامل صفات ربوبی است که هر اسم جمالی و جلالی در ظل دولت آن است.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» نه تنها برای شروع و ورود است، بلکه برای ادامه و نهایت هم هست و تمامی کمال را در خود دارد. هم ذکر کمال است و هم ذکر تمام که مقام جمعی را به کمال و تمامیت داراست. ذکری که میتوان تنها به آن بسنده کرد و تخلّق و تحقّق به آن، وصول و تحقق به تمام خوبیهاست که با وصول به آن، نیاز به ذکر دیگری نیست.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» تمام اسم و مسماست و ملاک جاری و شناسهٔ اندیشهٔ مکتب اهل بیت علیهمالسلام است که توحید و ولایت را با هم دارد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم»؛ نگریستن به بلندای قامت جمال پروردگار و توجه به کمال اوست. بلندایی که «الرَّحْمَن» آن کمال اقتدار است و جمال و جلال را با هم دارد و قوام و ایستادگی لازم آن است و «الرَّحِیم»آن، مقام وصول عینی به تمامیت است و مرحمت، مهربانی، محبت، عطوفت، پاکی، طهارت، لطافت، انس، آراستگی و عشق را همراه دارد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» شعار تحول و تلاش عاشقانه و بانشاط است که هر گونه خمودی، انزوا و سستی را نفی میکند که عشق جز حرکت، سیر، حرارت و نشاط نیست.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» بلندای سیر ظهوری مومن و نهایت سلوک او و نمای قرب الهی و تابلوی وصول به حق تعالی است.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» پلاک اسلام و ملاک تمامی احکام است. این بدان معناست که تمام اسلام در همین عنوان خلاصه شده است و با این وزان میتوان پیرایههای دینی را بازشناخت.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» شعار عاشقی است. شعار نفی خشونت است. شعار ولایت و توحید محض است. کسی که کمترین خشونت در گفتار و کردار خود داشته باشد از «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم»بیگانه و با الفبای دین و ملاک آن ناآشناست، با این همه، چگونه آهنگ استنباط حکم دینی را دارد؟!
کسی میتواند به «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» وصول یابد که مشق محبت نماید و تلاش کند با همه مهربان باشد و با خود شرط مینماید با همه نرمخو و پرمهر رفتار کند. محبتی که به او نرمی، پویایی و حرکت میدهد بدون آن که تجاوز و فسادی داشته باشد. او برای پاکی، طهارت و صفا برپا میخیزد. صفایی که اقتدار و قوام را با خود دارد و کمترین سستی و ضعف در آن نیست. حتی ضعف مالی و فقر را ـ که از عوامل خشونتزاست ـ از خود دور میدارد تا هر روز خود را به سلامت بگذراند و با حفظ سلامت خود از سعادت نصیب برد. او از هر چیزی راضی است و شعار او سلام است و میداند سلامت بدون آگاهی و اقتدار ممکن نیست و مهربانی و عشق نیاز به انصاف و صدق دارد؛ پس هرچه ناراستی است از خود دور میسازد. او میداند عشق بدون تمامیت ممکن نیست و بر آن است تا تمامی صفات پروردگار را در خود محقق سازد و به تمام اسمای الهی وصول داشته باشد و نیز میداند عشق اگر به ذات حق تعالی نباشد تنها محبت است؛ بنابراین در کمین مینشیند تا عنایت خاص خداوندی را برای تحقق آن جلب کند. عشق بدون شناخت پروردگار و وصول به ذات حق تعالی ممکن نیست؛ همانطور که در دعای مشهور غیبت آمده است:
«اللهمّ عرّفنی نفسک فإنّک إن لم تعرّفنی نفسک لم اعرف نبیک. اللهمّ عرّفنی نبیک فإنّک إن لم تعرّفنی نبیک لم اعرف حجّتک. اللهمّ عرّفنی حجّتک فإنّک إن لم تعرّفنی حجّتک ضللت عن دینی» (کافی، ج ۱، ص ۳۳۷).
نبی و ولی هر دو واسطهای از ناحیهٔ خداوند هستند و آن که اصل است تنها خداست و با شناخت حق تعالی است که شناخت تمام شکل میگیرد. البته چهارده معصوم علیهمالسلام که کمّل اولیای الهی میباشند به سبب گستردگی که دارند جایی و چیزی را نیست که فرا نگرفته باشند، بنابراین وصول به تمامی پدیدهها ناچار به شناخت آنان باز میگردد. با تحقق به اسمای الهی است که بنده میتواند همگون و همراه خداوند شود تا به کمال تمام رسد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» تنها آیهای است که در ابتدای تمام سورههای قرآن کریم ـ بهجز سورهٔ توبه ـ و نیز در نامهٔ حضرت سلیمان آمده است. آیهای که بسیاری با غفلت تمام از آن میگذرند. چه بسیار کسانی که آن را بر سردر خانهٔ خود نصب کردهاند یا در ابتدای کتاب خویش آوردهاند؛ اما بیخبر از محتوای عاشقانهٔ آناند.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» ذکر شروع است. شروعی که رنگ الهی دارد و با دیدهٔ عشق به تمام پدیدهها مینگرد و زیباییهای هستی را به تماشا مینشیند.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» در میان تمامی ادیان الهی بوده و کاملترین اسم الهی است که تمام حقایق در آن است؛ اگرچه باید تصوری صحیح را از آن داشت.