پرخوری و پرخوابی مزاج را تحریک و قوهٔ تفکر و عقل‌ورزی را کند و تنبل می‌سازد. خواب‌ها نباید پیوسته و طولانی باشد، بلکه باید مدت لازم برای تأمین نیاز بدن و روان را در شب و روز تقسیم کرد و آن را در چند دفعه آورد.
دانش‌آموزان و دانشجویانی که روزانه کسب معلومات می‌کنند درصورتی که خواب پیوسته و طولانی داشته باشند، بخشی از تلاش خود را هدر می‌دهند؛ زیرا معلومات در خواب برای حافظه طبقه‌بندی و نهادینه می‌شود و خواب پیوسته، سبب سوختن پاره‌ای از بایگانی ذهن و از بین رفتن بخشی از معلومات می‌شود.
پرخوری زمینهٔ تفکر را تخریب و برای نفس جمود می‌آورد. کسی که در محیط خانه از انواع وسایل جمع می‌کند به‌ویژه اجسامی که جنبهٔ تشریفاتی دارد و به تعبیر ما ارتزاق اجسام فراوان و پرخوری دارد، نیروی دریافت و فهم او حتی از حیوانی پایین‌تر می‌آید و چنان‌چه مشکل قطعی برق در شبی تاریک پیش آید، گویی همان‌جا فلج می‌شود و دیگر نمی‌تواند چند پله را بپیماید و خود را برای انجام کاری به جایی حرکت دهد. کسی می‌تواند به فکر خود ارتقا دهد که نفس را با ریاضت‌های لازم رام و محدود سازد.
کسی که اهل تفکر می‌گردد کم‌خوراک و کم‌خواب می‌شود. این سخن مورد تأیید روانشناسی و درست است؛ زیرا سیر و حرکت آدمی یا مادی است که از مزاج اوست و مرکز آن دستگاه گوارش به‌ویژه معده است و دهان، حلق، مری و سپس دستگاه گردش خون و قلب و نیز شش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و یا سیری تجردی است که از نفس است و مرکز آن مغز است و اندیشه‌های ذهنی و دستگاه فاهمه و حرکت‌های نفسی، تجردی و عقلانی را کنترل می‌کند.
حرکت نفس بر حرکت مزاج غلبه دارد و می‌تواند آن را تحت تأثیر قرار دهد. برای همین است که وقتی فردی اهل تفکر می‌شود یا به گذشته می‌اندیشد و غصهٔ آن را دارد یا صحنه‌های وحشت‌آور مانند تصادف و مرگ یکی از خویشان و آشنایان را می‌بیند یا قرار است در روز آینده اعدام شود یا فرزند خود را گم کرده یا بده‌کار است، چنین اموری فکر را به حرکت وا می‌دارد و حرکت فکر حرکت مزاج را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آن را از حرکت می‌اندازد و فعل و انفعالاتی در مرکز مزاج که همان معده است پدید می‌آورد و اشتها را کور می‌کند یا کاهش می‌دهد. این امر در غصه‌ها برای بیش‌تر افراد پیش می‌آید؛ چرا که در غیر آن مواقع، به صورت عادی زندگی می‌کنند و کم‌تر کسی می‌شود که تفکر را به فعالیت وا دارد.
برای آن که قوهٔ تفکر محکم و استوار و دارای نیروی خلاق باشد باید از غذاهای بسیار روان و زودهضم استفاده کرد، و از غذاهایی که سنگین‌کننده یا یبوست‌زاست کم‌تر بهره برد و به هیچ وجه نباید از غذاهای مانده و تفاله‌ها خورد.
برگرفته از کتاب سیر سرخ/ ج ۳
