تعریف رزق طَیِّب:
رزق طیب به رزقی گفته می‌شود که دارای دو شرط باشد: یکی این که پاک و حلال باشد و دو دیگر این که برای تحصیل و به دست آوردن آن زحمت و سختی نکشیده و به اصطلاح عرق جبین نریخته باشد. به عبارت دیگر، مال طیب مال حلالی است که به‌راحتی به دست آمده باشد.
رابطه ی طیب و حلال:
رابطهٔ حلال و طیب به لحاظ عقلایی و عرفی عموم و خصوص مطلق است؛ به این معنا که بعضی از حلال‌ها طیب است و برخی خیر؛ ولی همهٔ طیب‌ها حلال است. برخی رزق‌ها نیز نه طیب است و نه حلال. رزق حلال غیر طیب همانند پولی که از راه کفن‌فروشی و مانند آن به دست آید. رزق غیر طیب غیر حلال همانند فرشی که از زیر پای خانوادهٔ فقیری دزدیده شود. رزقی که طیب است ممکن است همانند شیر زنانی باشد که می‌خواهند کودک خود را از شیر بگیرند. شیر مادر مغذی و پرملاط است و فرزند را مست می‌نماید اما آن را با ذغال و فلفل یا با تلخک بدظاهر می‌نمایند با آن که باطن خوبی دارد. چنین شیری برای کودک طیب است. البته آن‌چه گفته شد به لحاظ عرفی است.
حلال و طیب شرعی:
در شریعت هر طیبی همواره حلال است و افزوده بر حلال، عیاری بالاتر دارد که همان طیب است.
رزق حلال غیر طیب:
کسی که با زحمت و سختی مالی را به دست می‌آورد چشمش به دنبال آن مال است. کسی که از آن مال غیر طیب می‌خورد به آثار وضعی آن دچار می‌شود. وقتی انسان مهمان کسی شود که به سختی و زحمت کسب درآمد می‌کند، نباید تمامی خوراک خود را از آن سفره بخورد تا سیر شود وگرنه عوارض آن را تا سال‌ها بعد با خود دارد؛ به‌عکس کسی که وضع مالی خوبی دارد، به رنج و زحمت ارتزاق نمی‌نماید، در آن‌جا اگر مال وی حلال است هرطور که دوست داشته باشد می‌تواند غذا بخورد؛ چرا که خوردن نان طیب، عمر انسان را دراز می‌کند و صفای باطن می‌آورد و دل آدمی را باز می‌نماید. جا دارد برای استفاده از چنین غذای طیب دوبرابر هزینه کرد تا نانی از آن خورد؛ چرا که چنین لقمه‌ای مزاج را از مرگ نجات می‌دهد. خوردن روزی طیب گواراست.
رزق طیب در قرآن کریم:
«وَاذْکرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِیلٌ، مُسْتَضْعَفُونَ فِی الاْءَرْضِ، تَخَافُونَ أَنْ یتَخَطَّفَکمُ النَّاسُ، فَآَوَاکمْ وَأَیدَکمْ بِنَصْرِهِ، وَرَزَقَکمْ مِنَ الطَّیبَاتِ، لَعَلَّکمْ تشکرُونَ»(۱).
ـ و به یاد آورید هنگامی را که شما در زمین گروهی اندک و مستضعف بودید، می‌ترسیدید مردم شما را بربایند؛ پس خدا به شما پناه داد و شما را به یاری خود نیرومند گردانید و از چیزهای پاک به شما روزی داد. باشد که سپاس‌گزاری کنید.
۱٫انفال / ۲۶٫
این آیه از رزق بدون زحمت می‌گوید: «وَرَزَقَکمْ مِنَ الطَّیبَاتِ». غذای طیب بسیار ارزشمند است و به دل انسان صفا می‌دهد. نباید در ارزش مال طیب بازاری اندیشید. حلال بودن غذا باعث طیب بودن آن نمی‌شود. طیب بودن شرایط بیش‌تری از حلال بودن دارد؛ چنان‌چه قرآن کریم می‌فرماید: «فَکلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلاَلاً طَیبا»(۱) و «طَیبا» را به عنوان قید افزونی بر «حَلاَلاً» می‌آورد.
۱٫ انفال / ۶۹٫
خوردن گوشت مرغ در خانهٔ فقیری که به زحمت کسب درآمد می‌کند گرچه حلال است ولی طیب نیست و عوارض دارد و عمر آدمی را کوتاه می‌کند. از غذای طیب باید فراوان خورد و این زیادی، آدمی را به سرفصلی می‌رساند که خود شخص آن را ندارد؛ مانند کسی که گنج دارد ولی خود نمی‌داند چیزی که در دستش هست، گنج است. کسانی که حق در جانشان تحق یافته است خوب می‌فهمند کجا و با چه کسی چگونه رفتار کنند و از چه چیزی بخورند و از چه چیزی امساک داشته باشند.