روح از امر حق تعالی است: «قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی»(۱). مقام امر همان تمکن است و کسی که روح دارد صاحب تمکن است.
اگر در آیهٔ شریفه است: «وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی»(۲)؛ نفخ روح در مقام انسانی است و توان آن در تمامی افراد وجود دارد اما در همهٔ افراد انسان فعلیت نمییابد و ظاهر نمیشود.
اگر کسی به نفخ فعلی روح برسد صاحب تمکن است و خود میتواند مانند حضرت عیسی علیهالسلام خلق کند و بیافریند؛ چنانچه میفرماید: «وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کهَیأَةِ الطَّیرِ بِإِذْنِی فَتَنْفُخُ فِیهَا فَتَکونُ طَیرا بِإِذْنِی وَتُبْرِئُ الاْءَکمَهَ وَالاْءَبْرَصَ بِإِذْنِی وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَی بِإِذْنِی»(۳). نفخ روح در حقیقت طبیعت است ولی در تمامی افراد به صورت فعلی نیست وگرنه آنان نباید با کم شدن لقمه نانی گریه و لابه سر دهند و از کسی ترسی به دل بیاورند. کسی که روح دارد ترس به کلی از وجود او برداشته میشود و مصداق: «فَلاَ خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلاَ هُمْ یحْزَنُونَ»(۴) میگردد. کسی که کمترین ترسی در وجود اوست روح ندارد.
_____________________________________
- اسراء / ۸۵٫
- حجر / ۲۹٫
- مائده / ۱۱۰٫
- بقره / ۳۸٫