تطبیق قواعد، اصطلاحات و رموز استخاره بر آیات قرآن كريم
دانش استخاره، ج۲، ص: ۲۹۵
سورهٔ اعراف
۱- «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ المص».
استخارهٔ بسم اللَّه با توجه به آیهٔ بعد به دست می‌آید؛ زیرا بسمله هر سوره معنایی متفاوت با دیگر بسمله‌ها دارد. با توجه به کاربرد حروف مقطعه، کار مورد نظر پیچیده است و مشکلاتی را به همراه دارد.
باید توجه داشت سورهٔ اعراف بیش‌تر زمینه‌های معنوی و معرفتی و برخی از عرف رایج را بر می‌رسد.
«المص»: الف خوب است هم ظاهر و دنیا و آرامش و آسایش دارد و هم باطن و معنویت. و میم و صاد، داشتن باطن نیک را می‌رساند.
۲- «کتَابٌ أُنْزِلَ إِلَیک، فَلَا یکنْ فِی صَدْرِک حَرَجٌ مِنْهُ، لِتُنْذِرَ بِهِ، وَذِکرَی لِلْمُؤْمِنِینَ».
بد نیست. کتاب امری سنگین است که باطن و معنویت دارد اما ظاهر آن جز زحمت و سختی نیست و اگر احتیاط و مراقبت نکند ممکن است به نتیجه‌ای نرسد.
۳- «اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَیکمْ مِنْ رَبِّکمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ قَلِیلًا مَا تَذَکرُونَ».
خوب است. نتیجه‌ای اندک دارد و درصد موفقیت آن پایین است.
این کار سخت و سنگین نیز هست. انجام آن خالی از اختلاف، درگیری و مخالفت نیست، اما با همهٔ این موارد خوب است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۲۹۶
۴- «وَکمْ مِنْ قَرْیةٍ أَهْلَکنَاهَا، فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَیاتاً، أَوْ هُمْ قَائِلُونَ».
خیلی بد است. هلاکت و تهدید در آن هست.
۵- «فَمَا کانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا إِلَّا أَنْ قَالُوا إِنَّا کنَّا ظَالِمِینَ».
بسیار بد است و بدی آن نیز ظاهر و آشکار می‌شود.
۶- «فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیهِمْ، وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِینَ».
در کار مورد نظر حسابرسی و پرس و جو پیش می‌آید. کاری سخت و دقیق است و با آن که خوب است بهتر است ترک شود وگرنه آسیب و بلا می‌بیند.
۷- «فَلَنَقُصَّنَّ عَلَیهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا کنَّا غَائِبِینَ».
خوب است. کاری دقیق است و باید با تدبر و آگاهی و کارشناسی و مشاوره با کارآگاهان و خبرگان انجام پذیرد.
۸- «وَالْوَزْنُ یوْمَئِذٍ الْحَقُّ، فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ».
این کار بسیار سنگین است و خواهان سنگینی آن را به‌خوبی احساس می‌کند؛ به‌گونه‌ای که در انجام آن به یأس می‌رسد. خوب نیست.
۹- «وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِک الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا کانُوا بِآَیاتِنَا یظْلِمُونَ».
بد، یأس آور و پر مشکل است.
۱۰- «وَلَقَدْ مَکنَّاکمْ فِی الْأَرْضِ، وَجَعَلْنَا لَکمْ فِیهَا مَعَایشَ، قَلِیلًا مَا تَشکرونَ».
خیلی خوب است و سبب مکنت و دولت می‌شود.
۱۱- «وَلَقَدْ خَلَقْنَاکمْ، ثُمَّ صَوَّرْنَاکمْ، ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِکةِ اسْجُدُوا لِآَدَمَ، فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ، لَمْ یکنْ مِنَ السَّاجِدِینَ».
بسیار خوب است. موفقیت‌آمیز است و مخالفانی دارد که نمی‌توانند ضرر و زیانی به خواهان وارد کنند، بلکه هر کسی که با وی درگیر شود ضرر می‌بیند.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۲۹۷
۱۲- «قَالَ مَا مَنَعَک أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُک، قَالَ أَنَا خَیرٌ مِنْهُ، خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ».
بسیار بد است و حتی با خود نیز درگیر می‌شود.
۱۳- «قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا، فَمَا یکونُ لَک أَنْ تَتَکبَّرَ فِیهَا، فَاخْرُجْ، إِنَّک مِنَ الصَّاغِرِینَ».
هبوط، سقوط و گرفتاری در این کار است.
۱۴- «قَالَ أَنْظِرْنِی إِلَی یوْمِ یبْعَثُونَ».
کار بسیار درازمدت و فرسایشی می‌شود. خوب نیست.
۱۵- «قَالَ إِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِینَ».
خوب نیست و بسیار زمان می‌برد. مشکلات آن نیز بسیار است.
۱۶- «قَالَ فَبِمَا أَغْوَیتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَک الْمُسْتَقِیمَ».
پر از مشکل و فریب است. خوب نیست.
۱۷- «ثُمَّ لَآَتِینَّهُمْ مِنْ بَینِ أَیدِیهِمْ، وَمِنْ خَلْفِهِمْ، وَعَنْ أَیمَانِهِمْ، وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ، وَلَا تَجِدُ أَکثَرَهُمْ شَاکرِینَ».
خوب نیست و باید ترک شود. در آن خطر و تهدید وجود دارد.
۱۸- «قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُوماً مَدْحُوراً، لَمَنْ تَبِعَک مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکمْ أَجْمَعِینَ».
بسیار وحشتناک است که پر و سرشار از مشکلات است.
۱۹- «وَیا آدَمُ، اسْکنْ أَنْتَ وَزَوْجُک الْجَنَّةَ، فَکلَا مِنْ حَیثُ شِئْتُمَا، وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ، فَتَکونَا مِنَ الظَّالِمِینَ».
عالی است ولی فتنه و درگیری دارد و باید با احتیاط تمام آن را انجام دهد و با دادن صدقه یا برنامه‌ریزی درست و مشاورهٔ تمام بر آن اقدام کند.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۲۹۸
۲۰- «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیطَانُ لِیبْدِی لَهُمَا مَا وُورِی عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا، وَقَالَ مَا نَهَاکمَا رَبُّکمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَکونَا مَلَکینِ أَوْ تَکونَا مِنَ الْخَالِدِینَ».
بد است. فتنه‌گری شیطانی و وسواس و مشکلاتی دارد که با اضطراب، پریشانی و گرفتاری همراه است.
۲۱- «وَقَاسَمَهُمَا إِنِّی لَکمَا لَمِنَ النَّاصِحِینَ».
بسیار بد است. فریب و حیله در لباس خیرخواهی در آن است.
۲۲- «فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ، فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا، وَطَفِقَا یخْصِفَانِ عَلَیهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ، وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَکمَا عَنْ تِلْکمَا الشَّجَرَةِ، وَأَقُلْ لَکمَا إِنَّ الشَّیطَانَ لَکمَا عَدُوٌّ مُبِینٌ».
بسیار بد است. ظاهر و دنیایی پر منفعت و موفقیت‌آمیز دارد اما پایان آن آدمی را به سقوط و خاک سیاه می‌نشاند.
۲۳- «قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا، وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ».
اگر خواهان می‌خواهد کاری انجام دهد که دارای پیشینه است و پیش از این از آن کار به وی خسارت یا آسیبی وارد شده، خسارت گذشته جبران می‌شود، اما اگر خواهان بخواهد به صورت ابتدایی وارد آن کار شود و آن را تازه شروع کند، انجام آن بد است. در چنین مواردی لازم است از خواهان در این مورد پرسش و استعلام شود.
۲۴- «قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُکمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ، وَلَکمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَی حِینٍ».
با آن که پر نشیب است اما سرنوشت خوبی دارد.
۲۵- «قَالَ فِیهَا تَحْیوْنَ، وَفِیهَا تَمُوتُونَ، وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ».
خوب است. حیات و حرکت دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۲۹۹
۲۶- «یا بَنِی آدَمَ، قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیکمْ لِبَاساً، یوَارِی سَوْآتِکمْ، وَرِیشاً، وَلِبَاسُ التَّقْوَی، ذَلِک خَیرٌ، ذَلِک مِنْ آیاتِ اللَّهِ، لَعَلَّهُمْ یذَّکرُونَ».
بسیار خوب است. لباس و پوشش هم زینت است هم عامل مقاومت و سلامت، از این رو خواهان با این کار تقویت می‌شود و دولت، قدرت و سلامت می‌یابد.
۲۷- «یا بَنِی آدَمَ لَایفْتِنَنَّکمُ الشَّیطَانُ کمَا أَخْرَجَ أَبَوَیکمْ مِنَ الْجَنَّةِ ینْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیرِیهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ یرَاکمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیثُ لَاتَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذِینَ لَایؤْمِنُونَ».
صدر و ذیل آن خوب نیست و باید ترک شود.
۲۸- «وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَیهَا آبَاءَنَا، وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا، قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ، أَتَقُولُونَ عَلَی اللَّهِ مَا لَاتَعْلَمُونَ».
بد است. هم فاحشه و هم فحشا و آلودگی به صورت سیستماتیک و نظام‌مند دارد: «وَجَدْنَا عَلَیهَا آبَاءَنَا».
۲۹- «قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ، وَأَقِیمُوا وُجُوهَکمْ عِنْدَ کلِّ مَسْجِدٍ، وَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ، کمَا بَدَأَکمْ تَعُودُونَ».
بسیار عالی است. از آیات وفق است. هم تجزیهٔ آن و واژگان به کار رفته در آن خوب است، به ویژه «القسط» و هم ترکیب آن.
۳۰- «فَرِیقاً هَدَی، وَفَرِیقاً حَقَّ عَلَیهِمُ الضَّلَالَةُ، إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ، وَیحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ».
بد است. در هر آیه‌ای که از شیطان و گمراهی سخن می‌گوید، کار مورد نظر جز شکست و گمراهی چیزی ندارد.
۳۱- «یا بَنِی آدَمَ، خُذُوا زِینَتَکمْ عِنْدَ کلِّ مَسْجِدٍ، وَکلُوا وَاشْرَبُوا، وَلَا تُسْرِفُوا، إِنَّهُ لَایحِبُّ الْمُسْرِفِینَ».
بسیار عالی است. صفا، صمیمیت و خوشی در آن است. باید مواظب بود به اسراف و کفران دچار نشد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۰
۳۲- «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ، وَالطَّیبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ، قُلْ هِی لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، خَالِصَةً یوْمَ الْقِیامَةِ، کذَلِک نُفَصِّلُ الْآَیاتِ لِقَوْمٍ یعْلَمُونَ».
بسیار خوب است. زینت، طیب، رزق، ایمان و خلوص بر خوبی آن دلالت دارد.
۳۳- «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّی الْفَوَاحِشَ، مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ، وَالْإِثْمَ وَالْبَغْی بِغَیرِ الْحَقِّ، وَأَنْ تُشْرِکوا بِاللَّهِ مَا لَمْ ینَزِّلْ بِهِ سُلْطَاناً، وَأَنْ تَقُولُوا عَلَی اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ».
بد است. در آن ناآگاهی است.
۳۴- «وَلِکلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ، فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَایسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً، وَلَا یسْتَقْدِمُونَ».
بد نیست اما خوب هم نیست. کاری است عادی که روند طبیعی خود را دارد.
۳۵- «یا بَنِی آدَمَ، إِمَّا یأْتِینَّکمْ رُسُلٌ مِنْکمْ، یقُصُّونَ عَلَیکمْ آیاتِی، فَمَنِ اتَّقَی وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلَا هُمْ یحْزَنُونَ».
بسیار عالی است.
۳۶- «وَالَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا وَاسْتَکبَرُوا عَنْهَا أُولَئِک أَصْحَابُ النَّارِ، هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ».
خیلی بد است. با توجه به عبارت: «أَصْحَابُ النَّارِ»، کار به صورت گروهی و جمعی انجام می‌شود و زیان‌بار و فساد آور است.
۳۷- «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَی عَلَی اللَّهِ کذِباً، أَوْ کذَّبَ بِآَیاتِهِ، أُولَئِک ینَالُهُمْ نَصِیبُهُمْ مِنَ الْکتَابِ، حَتَّی إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا یتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَینَ مَا کنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ، قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا، وَشَهِدُوا عَلَی أَنْفُسِهِمْ، أَنَّهُمْ کانُوا کافِرِینَ».
بسیار بد است. ضلالت، گمراهی و در پایان نیز شکست و خسارت در آن است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۱
۳۸- «قَالَ ادْخُلُوا فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِی النَّارِ، کلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا، حَتَّی إِذَا ادَّارَکوا فِیهَا جَمِیعاً قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا، هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا، فَآَتِهِمْ عَذَاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ، قَالَ لِکلٍّ ضِعْفٌ، وَلَکنْ لَا تَعْلَمُونَ».
خیلی بد است. کاری کثیف و آلوده است که از سر خباثت انجام می‌شود.
۳۹- «وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا کانَ لَکمْ عَلَینَا مِنْ فَضْلٍ، فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کنْتُمْ تَکسِبُونَ».
تمامی مراحل کار خیلی بد است.
۴۰- «إِنَّ الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا وَاسْتَکبَرُوا عَنْهَا لَاتُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ، وَلَا یدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّی یلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیاطِ، وَکذَلِک نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ».
بسیار بد است و کار انجام ناشدنی و تلاشی بی‌نتیجه است.
۴۱- «لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ، وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ، وَکذَلِک نَجْزِی الظَّالِمِینَ».
خیلی بد است. تمامی روند کار پر از گرفتاری، پریشانی و آلودگی است.
۴۲- «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَانُکلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَهَا، أُولَئِک أَصْحَابُ الْجَنَّةِ، هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ».
کار بسیار سنگین است و نیاز به زحمت و تلاش دارد، اما با توجه به فراز: «أُولَئِک أَصْحَابُ الْجَنَّةِ» نتیجه‌بخش است و خواهان قدرت تحمل آن را دارد، از این رو اقدام بر آن خوب است.
«لَا نُکلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَهَا»: اقدام بر آن به اهتمام و جدیت در کار و نیز احتیاط یا دادن صدقه نیاز دارد.
«الْجَنَّةِ»: موفقیت در انجام کار و نتیجه بخش بودن آن است.
«أُولَئِک»: نتیجه و نفع این کار همگانی است. هم‌چنین این کار امری عمومی است و نه نادر و کمیاب.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۲
«هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»: نتیجهٔ آن استمرار دارد و ماندگار است و به دیگران نیز می‌رسد.
۴۳- «وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ، تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ، وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ، الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا، وَمَا کنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ، لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ، وَنُودُوا أَنْ تِلْکمُ الْجَنَّةُ، أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کنْتُمْ تَعْمَلُونَ».
این آیه دارای چند استخاره است:
الف: «وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ، تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ»: خیلی خوب است و مشکلات و کمبودهای مادی را برطرف می‌کند و زندگی را به حرکت وا می‌دارد و به آن سامان و به خواهان توانمندی می‌دهد.
ب: «وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ، الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا، وَمَا کنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ»:
عالی است؛ به شرط آن‌که در انجام آن سرعت بگیرد و بدون درنگ آن را عملی سازد، وگرنه برخی از خیرات آن از دست وی می‌رود. این نکته از واو عاطفه در فراز: «وَقَالُوا» استفاده می‌شود. واو عطف، چنان‌چه دو آیهٔ استخاره را به هم مرتبط سازد، سرعت در انجام کار را می‌رساند.
برای ترک آن نباید استخاره گرفت.
ج: «لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ، وَنُودُوا أَنْ تِلْکمُ الْجَنَّةُ، أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کنْتُمْ تَعْمَلُونَ»: خیلی سنگین و مهم است. «جَاءَتْ»، «رُسُلُ»، «نُودُوا»، و «الْجَنَّةُ» مراحلی است که وی در روند انجام کار برای موفقیت و به دست آوردن خیرات مدد می‌شود.
«أُورِثْتُمُوهَا»: کار مشکلات و گرفتاری‌هایی دارد.
۴۴- «وَنَادَی أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقّاً، فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّکمْ حَقّاً؟ قَالُوا نَعَمْ، فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَینَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ».
خیلی بد است و هیچ خیری در آن نیست و استفاده و بهره‌های آن را
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۳
دیگران برده‌اند و فرسایش کار و مشکلات آن باقی مانده است که سقوط و افول آن به سرعت خود را نشان می‌دهد. تمامی این معانی از فراز:
«وَنَادَی أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ» به دست می‌آید و ادامهٔ آیه تکرار این معناست.
«وَنَادَی»: کار به زحمت و تلاش نیاز دارد و مشکلاتی دارد که آشکار است و با اندکی تأمل یا مشورت نیز دانسته می‌شود. باید دانست منادی در موارد کاربرد ندا کیست و به چه چیزی ندا می‌دهد و آیا ندا از فراز است یا از فرود.
۴۵- «الَّذِینَ یصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ، وَیبْغُونَهَا عِوَجاً، وَهُمْ بِالْآَخِرَةِ کافِرُونَ».
بسیار بد است. بدی کار با توجه به این که از اسم موصول استفاده شده پنهان است و ممکن است مشاوران و کارشناسان این کار نیز بر آن آگاهی نیابند، از این رو کار مورد نظر مشاوره و کارشناسی را نیز بر نمی‌تابد.
باید دانست در هر موردی که اسم موصول یا ضمیر غایب یا فعل مجهول به کار رود، بر پنهان بودن بخشی از کار دلالت دارد و این امر رعایت احتیاط و دقت را لازم دارد، برخلاف ضمیر مخاطب و اسم اشاره که آشکاری کار را می‌رساند.
«کافِرُونَ»: افراد از خودراضی است که نیمهٔ پنهان کار را نمی‌بینند و به غفلت گرفتار می‌شوند.
۴۶- «وَبَینَهُمَا حِجَابٌ، وَعَلَی الْأَعْرَافِ رِجَالٌ یعْرِفُونَ کلًاّ بِسِیمَاهُمْ، وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَیکمْ، لَمْ یدْخُلُوهَا وَهُمْ یطْمَعُونَ».
خوب است. کار مورد نظر بسیار مهم و سنگین است و از کارهای عمومی مانند خرید خانه یا خودرو نیست. درگیری و اختلاف نیز دارد.
«وَبَینَهُمَا حِجَابٌ»: مخاطره و درگیری دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۴
«وَعَلَی الْأَعْرَافِ رِجَالٌ»: مسؤولیت و قدرت اجرایی و بلندای اجتماعی است که افت و خیز و فراز و نشیب دارد.
۴۷- «وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا، لَاتَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ».
بسیار بد است. کار بن‌بست و بی‌راهه است و هر چه بیش‌تر دنبال شود دورتر می‌گردد. با توجه به ذیل آیه، برای ترک آن نباید استخاره گرفت؛ چرا که آسیب‌ها و خسارات آن قابل جبران و تدارک نیست.
۴۸- «وَنَادَی أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا یعْرِفُونَهُمْ بِسِیمَاهُمْ، قَالُوا مَا أَغْنَی عَنْکمْ جَمْعُکمْ، وَمَا کنْتُمْ تَسْتَکبِرُونَ».
خوب نیست.
«مَا أَغْنَی عَنْکمْ جَمْعُکمْ»: این کار نتیجه‌بخش نیست و فقط گرفتاری و زحمت دارد.
۴۹- «أَهَؤُلَاءِ الَّذِینَ أَقْسَمْتُمْ، لَاینَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ، ادْخُلُوا الْجَنَّةَ، لَاخَوْفٌ عَلَیکمْ، وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ».
آغاز آن با گرفتاری همراه است و مخالفت، درگیری و چالش دارد، ولی خیلی عالی است و نتیجه می‌دهد.
۵۰- «وَنَادَی أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَینَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَی الْکافِرِینَ».
خیلی بد است. کار مورد نظر فرسایشی است و هرچه برای انجام آن سرمایه‌گذاری شود از بین می‌رود و بهره‌ای را نصیب خواهان نمی‌کند و نه تنها هیچ نتیجه‌ای ندارد، خسارت و گرفتاری را به خواهان وارد می‌سازد.
۵۱- «الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَهْواً وَلَعِباً، وَغَرَّتْهُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا، فَالْیوْمَ نَنْسَاهُمْ کمَا نَسُوا لِقَاءَ یوْمِهِمْ هَذَا، وَمَا کانُوا بِآَیاتِنَا یجْحَدُونَ».
بسیار بد است. با کسانی رو به‌رو می‌شود که آگاهانه فریب و نیرنگ
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۵
می‌دهند و بدی می‌کنند: «الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَهْواً وَلَعِباً». آنان حتی دین را نیز به بازی می‌گیرند و به صورت حرفه‌ای ظاهر سازی می‌کنند. برای ترک آن نباید استخاره گرفت. اگر خواهان آن را انجام دهد به مشکلاتی گرفتار می‌شود که راه چاره‌ای برای برون رفت از آن نمی‌یابد و کسی نیز وی را حمایت و مدد نمی‌کند.
۵۲- «وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِکتَابٍ، فَصَّلْنَاهُ عَلَی عِلْمٍ، هُدًی وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ».
عالی است و خواهان در انجام کار مرتکب اشتباه و خطایی نمی‌شود و مشکلی پیش نمی‌آید. این کار پیچیدگی و سیر پنهانی ندارد.
«وَلَقَدْ»: کار محکم و استوار است؛ به این معنا که اگر کار خوب باشد، در خوبی استوار است و چنان‌چه بد باشد، بدی آن سست و قابل ریزش نیست.
حروف جر از توفیقات الهی حکایت می‌کند و برخی از مراحل کار به صورت قهری و ناخودآگاه درست می‌شود.
۵۳- «هَلْ ینْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِیلَهُ، یوْمَ یأْتِی تَأْوِیلُهُ یقُولُ الَّذِینَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ، فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ فَیشْفَعُوا لَنَا، أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَیرَ الَّذِی کنَّا نَعْمَلُ، قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ، وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کانُوا یفْتَرُونَ».
خیلی بد است. گرفتاری، درگیری، ظلم، پشیمانی و پریشانی با آن همراه است.
«هَلْ»: استفهام نشانهٔ درگیری است.
«یوْمَ یأْتِی تَأْوِیلُهُ»: تهدید را می‌رساند.
«فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ»: هیچ خیری در آن نیست.
با توجه به ذیل آیه که از هیچ یک از اسمای حضرت حق تعالی استفاده نشده است هیچ زمینهٔ خیری ندارد تا مشکلات آن را تحمل‌پذیر سازد، مأیوس کننده است و خوب نیست.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۶
۵۴- «إِنَّ رَبَّکمُ اللَّهُ، الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیامٍ، ثُمَّ اسْتَوَی عَلَی الْعَرْشِ، یغْشِی اللَّیلَ النَّهَارَ، یطْلُبُهُ حَثِیثاً، وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ، أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ، تَبَارَک اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ».
خیلی خوب است. کار مورد نظر پر رونق با ظاهری باشکوه و سنگین است. هم‌چنین این کار بلند، کشیده، پیچیده، گسترده و زمان‌بر است، اما باید آن را با طمأنینه، احتیاط و حفظ همهٔ جوانب انجام داد و در صورتی که در انجام آن عجله شود، نتیجه‌ای از آن به دست نمی‌آورد.
«إِنَّ»: کاری بلند است و همانند قسم می‌ماند.
«رَبَّکمُ اللَّهُ»: ترکیب این دو اسم الهی نشان از پیچیدگی کار است. اللَّه اسم جمعی و رب اسم جمعی و عروس اسمای فعلی است و دیگر اسمای فعلی از رب حکم می‌گیرند، اما خود رب از اللَّه حکم می‌گیرد، اما اللَّه با رب کار می‌کند.
«الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیامٍ»: زمان بر و درازمدت است.
«ثُمَّ»: زمان کار طولانی است.
۵۵- «ادْعُوا رَبَّکمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیةً، إِنَّهُ لَایحِبُّ الْمُعْتَدِینَ».
متوسط است. اگر خواهان نیت خیر و تحمل ریاضت و اندیشهٔ سیاست و تدبیر داشته باشد و از تعدی، تجاوز و ظلم بپرهیزد، انجام آن بد نیست.
«ادْعُوا»: همت و تلاش خواهان را می‌طلبد.
«تَضَرُّعاً»: در انجام آن باید ریاضت کشید.
«وَخُفْیةً»: باید سیاست، تدبیر و نیروی چاره‌اندیشی داشت.
«إِنَّهُ لَایحِبُّ الْمُعْتَدِینَ»: با آن که باید در انجام این کار سیاست داشت، اما هرگونه شیطنت و نیرنگی به ضرر خواهان تمام می‌شود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۷
۵۶- «وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا، وَادْعُوهُ خَوْفاً وَطَمَعاً، إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ».
بسیار عالی است. صدر آن خوب نیست ولی ذیل آن بسیار خوب است. شروع این کار با مشکلاتی همراه است و گرفتاری، پریشانی و چه بسا ورشکستگی دارد اما باید صبور بود و کار را با احتیاط تمام پیش برد تا به دام فساد و گمراهی نیفتد که ناگهان از خوف و طمع بیرون می‌آید و صحنه تغییر می‌یابد و پایان آن به خوشی می‌گراید: «إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ».
۵۷- «وَهُوَ الَّذِی یرْسِلُ الرِّیاحَ بُشْراً بَینَ یدَی رَحْمَتِهِ حَتَّی إِذَا أَقَلَّتْ سَحَاباً ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَیتٍ، فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ، فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ کلِّ الثَّمَرَاتِ، کذَلِک نُخْرِجُ الْمَوْتَی، لَعَلَّکمْ تَذَکرُونَ».
خیلی خوب است اما با توجه به این آیهٔ شریفه هم از نظر لفظ و هم از لحاظ شمارش نعمت‌های زمینی طولانی است، روند کار به درازا می‌کشد و انجام آن مشقت بسیاری را لازم دارد، اما پایان آن خیلی خوب است.
«لَعَلَّکمْ»: لعل در تمامی موارد کاربرد، وجود شریکی را می‌رساند که بخشی از نتیجه را استفاده می‌کند یا به عبارت دیگر خیر کار مورد نظر به دیگری نیز می‌رسد و چه بسا عام المنفعه گردد.
«الْمَوْتَی»: نشان از رنج و زحمت است و باید احتیاط کرد تا آسیبی ندید.
۵۸- «وَالْبَلَدُ الطَّیبُ، یخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ، وَالَّذِی خَبُثَ لَایخْرُجُ إِلَّا نَکداً، کذَلِک نُصَرِّفُ الْآَیاتِ لِقَوْمٍ یشْکرُونَ».
بسیار خوب است.
«الْبَلَدُ»: ظاهر کار بهتر از باطن آن است. کار گسترده است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۸
«الْبَلَدُ الطَّیبُ»: عافیت در آن است.
«بِإِذْنِ رَبِّهِ»: این کار با عنایت خداوند و به‌خودی خود پیش می‌رود و نیاز به زحمت ندارد.
«وَالَّذِی خَبُثَ لَایخْرُجُ إِلَّا نَکداً»: باطن آن خوب نیست و ممکن است به سبب عافیت و گشایشی که دارد غفلت آورد. از این رو اهتمام، توکل و ذکر را لازم دارد.
۵۹- «لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَی قَوْمِهِ، فَقَالَ یا قَوْمِ، اعْبُدُوا اللَّهَ، مَا لَکمْ مِنْ إِلَهٍ غَیرُهُ، إِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ عَظِیمٍ».
خوب نیست. برخی از انسان‌های مؤمن و نیک کردار را از سر خباثت اذیت و آزار می‌رساند و به معصیت، بی‌حرمتی، عذاب و پریشانی دچار می‌شود.
«عَذَابَ یوْمٍ عَظِیمٍ»: اضطراب، پریشانی، استرس، تنیدگی و پریش روانی را در پی دارد.
۶۰- «قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاک فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ».
کار مورد نظر هیچ نتیجه و خیری ندارد و خیلی بد است. پریشانی، تحقیر، گرفتاری، غربت، تنهایی و یار و مددکار نداشتن و نیز اضطراب از عوارض این کار است.
«لَنَرَاک»: با انسانی بسیار مستکبر و مغرور مواجه می‌شود.
این آیه در سحر و جادو از طلسمات است و می‌تواند کسی را پریشان کند.
۶۱- «قَالَ یا قَوْمِ، لَیسَ بِی ضَلَالَةٌ، وَلَکنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ».
خوب است ولی خالی از مشکلات روحی و اخلاقی نیست.
۶۲- «أُبَلِّغُکمْ رِسَالَاتِ رَبِّی، وَأَنْصَحُ لَکمْ، وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَاتَعْلَمُونَ».
خیلی خوب است. کار انجام شدنی است و به اتمام می‌رسد. باطن آن بهتر از ظاهر آن است. گسترده است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۰۹
۶۳- «أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکمْ ذِکرٌ مِنْ رَبِّکمْ عَلَی رَجُلٍ مِنْکمْ لِینْذِرَکمْ، وَلِتَتَّقُوا، وَلَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ».
خوب است ولی تشنج، اضطراب و نگرانی آن بسیار است؛ به گونه‌ای که اگر ترک شود بهتر است.
«أَوَعَجِبْتُمْ»: مادهٔ عجب بر پریشانی و نگرانی دلالت دارد.
«وَلَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ»: خیری از این کار به دیگران می‌رسد و نیز بخشی از استرس کار کاسته می‌شود.
۶۴- «فَکذَّبُوهُ فَأَنْجَینَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ فِی الْفُلْک، وَأَغْرَقْنَا الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً عَمِینَ».
خوب نیست.
«الْفُلْک»: خطرپذیری و ریسک کار بسیار است، از این رو ترک آن بهتر است. برای کسی که حس ماجراجویی دارد و می‌تواند کشتی نشین باشد خوب است.
۶۵- «وَإِلَی عَادٍ أَخَاهُمْ هُوداً، قَالَ یا قَوْمِ، اعْبُدُوا اللَّهَ، مَا لَکمْ مِنْ إِلَهٍ غَیرُهُ، أَفَلَا تَتَّقُونَ».
خوب نیست. در این آیه از ارسال حضرت هود علیه السلام سخن گفته شده اما از ابلاغ آن چیزی به میان نیامده و در واقع نتیجه ندارد. تمامی موارد کاربرد استفهام، تعجب و احتمال‌ها در استخاره نوعی تهدید است. ندا نیز همواره بر زحمت و سختی کار دلالت دارد.
۶۶- «قَالَ الْمَلَأُ، الَّذِینَ کفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ، إِنَّا لَنَرَاک فِی سَفَاهَةٍ، وَإِنَّا لَنَظُنُّک مِنَ الْکاذِبِینَ».
بسیار بد است. خواهان شخصیتی است که به سخره گرفته می‌شود.
۶۷- «قَالَ یا قَوْمِ لَیسَ بِی سَفَاهَةٌ وَلَکنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ».
خوب است ولی نگرانی، اضطراب و زحمت را با خود دارد. ختام آیه
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۰
با «رَبِّ الْعَالَمِینَ» است و عالی است.
«لَیسَ بِی سَفَاهَةٌ»: درگیری و اضطراب دارد.
۶۸- «أُبَلِّغُکمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَأَنَا لَکمْ نَاصِحٌ أَمِینٌ».
خیلی خوب است؛ هرچند کار ظاهر خوشایندی نداشته باشد، باید پی‌گیر آن بود که نتیجه‌بخش است.
۶۹- «أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکمْ ذِکرٌ مِنْ رَبِّکمْ عَلَی رَجُلٍ مِنْکمْ، لِینْذِرَکمْ، وَاذْکرُوا إِذْ جَعَلَکمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ، وَزَادَکمْ فِی الْخَلْقِ بَسْطَةً، فَاذْکرُوا آلَاءَ اللَّهِ، لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ».
این آیه دو استخاره دارد. «وَاذْکرُوا إِذْ جَعَلَکمْ خُلَفَاءَ» شروع آیهٔ دوم استخاره است.
استخارهٔ نخست که استفهام و تعجب دارد، نیازمند زحمت و تحمل سختی است اما خوب است.
۷۰- «قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا کانَ یعْبُدُ آبَاؤُنَا، فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا، إِنْ کنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ».
خیلی بد و نوعی مقابله با حق تعالی است.
۷۱- «قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَیکمْ مِنْ رَبِّکمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ، أَتُجَادِلُونَنِی فِی أَسْمَاءٍ سَمَّیتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُکمْ، مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ، فَانْتَظِرُوا، إِنِّی مَعَکمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ».
این آیه دو استخاره دارد. در استخارهٔ نخست مکر الهی است که فعلیت یافته و با اسمای لطیف خود به گونه‌ای به خواهان زده است که هیچ کاری از دست وی بر نمی‌آید. این کار خسارت بسیاری به خواهان وارد می‌آورد.
«قَدْ وَقَعَ عَلَیکمْ»: تمامی موارد کاربرد آن بر وارد آمدن خسارت دلالت دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۱
«رِجْسٌ»: جنگ روانی و ضعف اعصاب در آن است.
«أَتُجَادِلُونَنِی فِی أَسْمَاءٍ سَمَّیتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُکمْ»: کار مورد نظر فقط ظاهر و دنیا دارد و هیچ باطنی در آن نیست.
«مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ»: هیچ خیری در این کار نیست.
این کار زیان بار است و پلیدی، مجادله و گرفتاری در آن است و هیچ خیر و نتیجه‌ای نیز ندارد.
«فَانْتَظِرُوا، إِنِّی مَعَکمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ»: استخارهٔ دوم است، با توجه به آیهٔ بعد خیلی خوب است.
انتظار هم بر وصول دلالت دارد و هم بر اضطراب و چون دو معنای متفاوت دارد، باید آن را با توجه به آیهٔ بعد معنا نمود.
۷۲- «فَأَنْجَینَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا وَمَا کانُوا مُؤْمِنِینَ».
دو استخاره در این آیه هست. آیهٔ نخست می‌فرماید: «فَأَنْجَینَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا». خوب است. آیهٔ دوم می‌فرماید: «وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، وَمَا کانُوا مُؤْمِنِینَ»؛ به این معناست که شکست و سقوط خواهان انجام پذیرفته، از این رو بسیار بد است.
۷۳- «وَإِلَی ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحاً، قَالَ یا قَوْمِ، اعْبُدُوا اللَّهَ، مَا لَکمْ مِنْ إِلَهٍ غَیرُهُ، قَدْ جَاءَتْکمْ بَینَةٌ مِنْ رَبِّکمْ، هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ، لَکمْ آیةً، فَذَرُوهَا، تَأْکلْ فِی أَرْضِ اللَّهِ، وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ، فَیأْخُذَکمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ».
ضرر و آسیب دارد و باید ترک شود.
«یا قَوْم»: با توجه به ندا نتیجهٔ کار به نوعی از دست خواهان دور است. دوررس است.
«اعْبُدُوا اللَّهَ، مَا لَکمْ مِنْ إِلَهٍ غَیرُهُ، قَدْ جَاءَتْکمْ بَینَةٌ مِنْ رَبِّکمْ»: کار نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و شروع آن درآمدی ندارد و همراه با زحمت و سختی است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۲
«هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ»: امانت الهی است که نگه‌داری آن سنگین و مشکل است. اضطراب دارد.
«فَیأْخُذَکمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ»: وی از این امانتداری آسیب می‌بیند.
۷۴- «وَاذْکرُوا إِذْ جَعَلَکمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ، وَبَوَّأَکمْ فِی الْأَرْضِ، تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُوراً، وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُیوتاً، فَاذْکرُوا آلَاءَ اللَّهِ، وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ».
خیلی خوب است. سبب رفاه و عافیت می‌شود و به صورت قهری باید مواظبت داشت تا به غفلت و کفران نعمت گرفتار نیاید. حکومت، دولت، عزت، اقتدار و زینت دنیایی و شکوه چشمگیر و خیره‌ساز دنیوی می‌آورد. باید از کثرت، تزاید و تکاثر که زمینهٔ انحطاط را فراهم می‌آورد پرهیز داشت. هم‌چنین لازم است از خیری که نصیب وی می‌شود به دیگران انفاق نمود و دستگیر فقیران شد.
«إِذْ جَعَلَکمْ خُلَفَاءَ»: فاعل آن خداوند است، از این رو انجام آن بدون هیچ زحمتی تضمین شده است. این کار شریک و همراه دارد. هم‌چنین سبب عافیت و رفاه می‌شود، از این رو ممکن است غفلت‌آور گردد.
خاطرنشان می‌گردد هرگاه برکات و نعمت‌های دنیوی و رفاه و آسایش آن به انسان رو می‌آورد و انسان همواره موفق و پیروز است و آسیب و بلایی نمی‌بیند نباید از مکر الهی ایمن بود. تمامی کسانی که به مکر خداوند گرفتار شده‌اند عافیت و رونق در کار را دارند؛ چرا که پایان عافیت حرمان است و خداوند با تیغ اسمای جلال به سراغ کسی که به او خیلی لطف دارد نمی‌رود بلکه او را به لطیف‌ترین وجه بر زمین هلاکت می‌زند؛ به گونه‌ای که او نخست متوجه نمی‌شود و با کم‌ترین مقاومتی گرفتار می‌شود. اگر وضع کسی به هم ریخته و با زلف آشفته و سیاه روزگار پریشان است، باید بداند که پایان شب سیه سپید است؛ البته پایانی که ممکن است شروع آن برزخ باشد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۳
۷۵- «قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ اسْتَکبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحاً مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ؟ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ».
این آیه دو استخاره دارد که پرسش مورد نظر استخارهٔ نخست است که بسیار بد است و اختلاف و درگیری دارد. اما پاسخ آن استخاره‌ای دیگر است که برای کارهای علمی، معنوی و دینی عالی است؛ هرچند اختلاف را دارد اما برای کاری دنیوی سودآور نیست، از این لحاظ باید از خواهان استفسار نمود. البته شخصیت خواهان ونیت وی برای صاحب استخاره مجسم می‌شود و این عالمان به استخاره هستند که برای شناخت خواهان نیاز به پرسش یا رؤیت وی دارند.
۷۶- «قَالَ الَّذِینَ اسْتَکبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ کافِرُونَ».
خیلی بد است. موضوع آن کافران است.
۷۷- «فَعَقَرُوا النَّاقَةَ، وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ، وَقَالُوا یا صَالِحُ، ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا، إِنْ کنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ».
تهدید، مشکلات و گرفتاری و زیان بسیار در آن است. تهدید، تخریب، حرمان، مکابره و فخرفروشی، جنگ روانی و تضعیف اعصاب با آن همراه است.
۷۸- «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دَارِهِمْ جَاثِمِینَ».
بسیار بد است. تهدید، گرفتاری و پریشانی می‌آورد.
۷۹- «فَتَوَلَّی عَنْهُمْ وَقَالَ یا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُکمْ رِسَالَةَ رَبِّی وَنَصَحْتُ لَکمْ وَلَکنْ لَا تُحِبُّونَ النَّاصِحِینَ».
خوب نیست. بی‌نتیجه است.
«فَتَوَلَّی عَنْهُمْ»: نتیجه‌ای ندارد.
۸۰- «وَلُوطاً إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِینَ».
خیلی بد است. ناهنجاری، حرمان، زیان، اسراف، پلیدی و خباثت در آن است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۴
۸۱- «إِنَّکمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ، بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ».
بدی آن پلید است و به چیزی گرفتار می‌شود که قابل جبران و تطهیر نیست. برای ترک آن نباید استخاره گرفت.
۸۲- «وَمَا کانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْیتِکمْ، إِنَّهُمْ أُنَاسٌ یتَطَهَّرُونَ».
خوب است. شروع آن با مشکلات و گرفتاری‌هایی همراه است ولی با توجه به ذیل که لحاظ استقلالی ندارد و با قبل از خود پیوند وثیق دارد، آن را به خوبی می‌گراید.
۸۳- «فَأَنْجَینَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ، کانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ».
خوب است اما مشکلات و گرفتاری دارد و ممکن است مرگ و میر در آن باشد.
«کانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ»: پریشانی و مرگ و میر در آن است.
۸۴- «وَأَمْطَرْنَا عَلَیهِمْ مَطَراً، فَانْظُرْ کیفَ کانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ».
بسیار بد است. بلا و مکافات در آن است و ممکن است به امراض ناعلاج و غیر قابل درمان و گرفتاری که هیچ راه چاره‌ای برای برون رفت از آن نیست دچار شود.
«وَأَمْطَرْنَا عَلَیهِمْ مَطَراً»: بلا، مصیبت و مکافاتی چون تصادف، مرگ و میر، سرطان، ایدز و همانند آن را می‌رساند.
«فَانْظُرْ»: آثار و عوارض کار حتمی است و به کار وارد شدن همان و به بلا گرفتار شدن همان.
۸۵- «وَإِلَی مَدْینَ أَخَاهُمْ شُعَیباً، قَالَ یا قَوْمِ، اعْبُدُوا اللَّهَ، مَا لَکمْ مِنْ إِلَهٍ غَیرُهُ، قَدْ جَاءَتْکمْ بَینَةٌ مِنْ رَبِّکمْ، فَأَوْفُوا الْکیلَ وَالْمِیزَانَ، وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ، وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا، ذَلِکمْ خَیرٌ لَکمْ، إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ».
دو آیهٔ استخاره است. صدر آن خوب است. کار بلندی است که مرحله به مرحله پیش می‌رود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۵
«وَإِلَی مَدْینَ»: کار شیرین و روشن است و ظاهر خوبی دارد.
«أَخَاهُمْ»: قوت و توان در کار وجود دارد.
«شُعَیباً»: ایمان در آن است.
استخارهٔ دوم با فراز: «قَالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ» شروع می‌شود. خوب است اما گرفتاری، پریشانی، حرمان و خطر دارد.
۸۶- «وَلَا تَقْعُدُوا بِکلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ، وَتَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَتَبْغُونَهَا عِوَجاً، وَاذْکرُوا إِذْ کنْتُمْ قَلِیلًا، فَکثَّرَکمْ، وَانْظُرُوا کیفَ کانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ».
خیلی بد است. با کسانی رو به‌رو می‌شود که مانع و دشمن وی هستند و همواره برای وی نوعی گرفتاری پیش می‌آید. انحراف، فریب، کلاه‌برداری، غفلت، پریشانی و پشیمانی در آن است. بدی آن در کوتاه مدت آشکار می‌شود و خواهان در صورتی که آن را انجام دهد، خود متوجه می‌شود که خطا کرده است.
۸۷- «وَإِنْ کانَ طَائِفَةٌ مِنْکمْ آمَنُوا بِالَّذِی أُرْسِلْتُ بِهِ، وَطَائِفَةٌ لَمْ یؤْمِنُوا، فَاصْبِرُوا حَتَّی یحْکمَ اللَّهُ بَینَنَا، وَهُوَ خَیرُ الْحَاکمِینَ».
کار مشکل و سخت است و درگیری دارد ولی با لحاظ: «وَهُوَ خَیرُ الْحَاکمِینَ» در صورتی که خواهان قصد خیر داشته باشد و با توکل و احتیاط پیش رود و صدقه دهد و با دعا طلب خیر از خدای تعالی داشته باشد، موفق است.
۸۸- «قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ اسْتَکبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّک یا شُعَیبُ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَک مِنْ قَرْیتِنَا، أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا، قَالَ أَوَلَوْ کنَّا کارِهِینَ».
خیلی بد است. به اموری جبری گرفتار می‌شود. استکبار، تهدید، پریشانی خاطر، تغییر روش و پیشامدهای ناگهانی در آن است. برای ترک آن نمی‌شود استخاره‌ای دیگر گرفت.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۶
۸۹- «قَدِ افْتَرَینَا عَلَی اللَّهِ کذِباً إِنْ عُدْنَا فِی مِلَّتِکمْ بَعْدَ إِذْ نَجَّانَا اللَّهُ مِنْهَا، وَمَا یکونُ لَنَا أَنْ نَعُودَ فِیهَا إِلَّا أَنْ یشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا، وَسِعَ رَبُّنَا کلَّ شَی‌ءٍ عِلْماً، عَلَی اللَّهِ تَوَکلْنَا، رَبَّنَا افْتَحْ بَینَنَا وَبَینَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ، وَأَنْتَ خَیرُ الْفَاتِحِینَ».
آیهٔ حاضر دو استخاره دارد. استخارهٔ دوم با فراز: «وَسِعَ رَبُّنَا کلَّ شَی‌ءٍ عِلْماً» شروع می‌شود. استخارهٔ نخست خوب نیست بر خلاف دومی که خیلی خوب است و سبب گشایش و فتح و هموار شدن مسیر از پیش بسته می‌شود اما خالی از عوارض نیست.
۹۰- «وَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَئِنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَیباً إِنَّکمْ إِذاً لَخَاسِرُونَ».
خوب نیست؛ هرچند با افرادی خوب همکار می‌شود. بله در صورتی که کار را با افراد بد و شر ببندد یا خواهان خود در شر قوی باشد، اشکال ندارد. چنان‌چه کار وی مادی باشد، مخاطره، درگیری و دشمنی دارد. در صورتی که خواهان بخواهد امری معنوی را انجام دهد می‌تواند زحمت، سختی و خسارت آن را تحمل کند.
«وَقَالَ الْمَلَأُ»: مخالفت‌های آن زیاد است.
«مِنْ قَوْمِهِ»: مخالفت آن داخلی است و نمی‌توان از آن رهایی جست.
«إِنَّکمْ إِذاً لَخَاسِرُونَ»: ماجراجویی است.
۹۱- «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ، فَأَصْبَحُوا فِی دَارِهِمْ جَاثِمِینَ».
بسیار بد است، نه تنها نباید نزدیک این کار شد، بلکه شاهد ماجرا و ناظر آن نیز نباید بود و فقط باید آن را ترک کرد؛ چرا که ممکن است قتل، تصادف یا دشمنی پیش آید و انگشت اتهام به سوی وی نشانه رود.
باید دانست خواهان این استخاره را ترک می‌کند و خوب نیست وی را در این رابطه نصیحت و اندرز داد؛ چرا که چنین کاری دور از ادب استخاره و نوعی تجاوز است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۷
۹۲- «الَّذِینَ کذَّبُوا شُعَیباً کأَنْ لَمْ یغْنَوْا فِیهَا، الَّذِینَ کذَّبُوا شُعَیباً کانُوا هُمُ الْخَاسِرِینَ».
با توجه به مظلومیت شعیب در میان قوم خود که دو بار در این آیه آمده و خسارت آن قوم که همان تضییع شعیب است، خواهان در انجام کار دچار مشکل می‌شود و آن را نیز به اجبار انجام می‌دهد و به آسیب‌های آن گرفتار می‌شود.
همهٔ واژگان به کار رفته در این آیه منفی است جز شعیب که در میان این واژگان تنها مانده و محاصره شده است که از بن‌بست نشان دارد، در چنین مواردی باید دانست خواهان یا خود آن کار را انجام می‌دهد یا تا بخواهد خود را از آن مهلکه بیرون برد، به آسیب‌های آن به اجبار گرفتار می‌آید، اما نباید این مطلب را به خواهان گفت تا در امور شخصی و حریم دیگران دخالتی صورت نگرفته باشد.
۹۳- «فَتَوَلَّی عَنْهُمْ، وَقَالَ یا قَوْمِ، لَقَدْ أَبْلَغْتُکمْ رِسَالَاتِ رَبِّی، وَنَصَحْتُ لَکمْ، فَکیفَ آسَی عَلَی قَوْمٍ کافِرِینَ».
نتیجهٔ دنیوی ندارد اما از لحاظ اخروی مأجور است. اگر خواهان کار را به طمعی دنیوی انجام می‌دهد باید آن را ترک کند.
۹۴- «وَمَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیةٍ مِنْ نَبِی إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ، لَعَلَّهُمْ یضَّرَّعُونَ».
خوب نیست. آشوب و گرفتاری، درگیری، پشیمانی، پریشانی و نگرانی دارد. برای ترک آن می‌شود استخاره کرد و در صورتی که بدی ترک آن بیش‌تر است، آن را انجام داد.
«أَخَذْنَا»: اضطراب و درگیری در آن است. مرکز ثقل آیه است.
۹۵- «ثُمَّ بَدَّلْنَا مَکانَ السَّیئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّی عَفَوْا، وَقَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ، فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً، وَهُمْ لَایشْعُرُونَ».
خیلی بد است و نباید برای ترک آن استخاره گرفت. بلا و گرفتاری دارد. عافیت و غفلت می‌آورد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۸
«فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً»: ناگهان خود را با مشکلاتی رو به‌رو می‌بیند.
«وَهُمْ لَایشْعُرُونَ»: ناخودآگاه و ناآگاهانه به مشکل بر می‌خورد.
۹۶- «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ، وَلَکنْ کذَّبُوا، فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا کانُوا یکسِبُونَ».
شروعی خوب، خوش و فریبنده دارد و پایان آن خیلی بد است.
۹۷- «أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَی أَنْ یأْتِیهُمْ بَأْسُنَا بَیاتاً وَهُمْ نَائِمُونَ».
خیلی بد است. خواهان ناگهان زیر پای خود را خالی می‌بیند و متوجه پیشامد بلا نمی‌شود.
۹۸- «أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَی أَنْ یأْتِیهُمْ بَأْسُنَا ضُحًی وَهُمْ یلْعَبُونَ».
بسیار بد است. بلا به صورت ناگهانی بر خواهان فرو می‌ریزد، و وی بدون آن که بتواند مقاومتی داشته باشد، به آشوب گرفتار می‌آید و هبوط می‌کند.
۹۹- «أَفَأَمِنُوا مَکرَ اللَّهِ، فَلَا یأْمَنُ مَکرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ».
خوب نیست. مکر الهی با اسمای لطیفی وی را به نابودی می‌کشد.
«مَکرَ اللَّهِ»: مشکلات باطنی و پنهانی در کار وجود دارد که به صورت تدریجی خواهان را از پا در می‌آورد.
۱۰۰- «أَوَلَمْ یهْدِ لِلَّذِینَ یرِثُونَ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ أَهْلِهَا أَنْ لَوْ نَشَاءُ أَصَبْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ، وَنَطْبَعُ عَلَی قُلُوبِهِمْ، فَهُمْ لَایسْمَعُونَ».
خیلی بد است. در هر موردی که عبارت: «أَوَلَمْ» وجود داشته باشد استخارهٔ آن خوب نیست. این عبارت مرکز ثقل آیه است و می‌توان ادامهٔ آیه را در نظر نداشت. صدر و ذیل آیه و موضوع و افراد آن از ابتدا تا انتها یکسان است. پایان و فرجام کار مورد نظر غفلت، گمراهی و حرمان است؛ هرچند ممکن است از لحاظ دنیوی ظاهری نیکو و خوشایند داشته باشد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۱۹
۱۰۱- «تِلْک الْقُرَی نَقُصُّ عَلَیک مِنْ أَنْبَائِهَا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَینَاتِ فَمَا کانُوا لِیؤْمِنُوا بِمَا کذَّبُوا مِنْ قَبْلُ کذَلِک یطْبَعُ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِ الْکافِرِینَ».
خوب نیست؛ هرچند شروع آن خوش می‌نماید. صدر و ذیل آیه و افراد آن مختلف و بر دو قسم مؤمن و کافر است. با آن که ممکن است خیری در این کار باشد، ترک آن بهتر است.
۱۰۲- «وَمَا وَجَدْنَا لِأَکثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ، وَإِنْ وَجَدْنَا أَکثَرَهُمْ لَفَاسِقِینَ».
بد است.
«وَمَا وَجَدْنَا لِأَکثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ»: افراد درگیر و مربوط به کار به تعهد خود عمل نمی‌کنند و نباید به ظاهر آراسته و نیکوی طرف مقابل حصر توجه نمود.
۱۰۳- «ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسَی بِآَیاتِنَا إِلَی فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ، فَظَلَمُوا بِهَا، فَانْظُرْ کیفَ کانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ».
خیلی بد است؛ زیرا با آن که در صدر آیه از بعثت حضرت موسی علیه السلام سخن می‌گوید، اما در ذیل آن می‌فرماید: «فَانْظُرْ کیفَ کانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ» و هر کاری هرچند خیر باشد نتیجهٔ عکس می‌دهد.
«فَانْظُرْ»: خواهان بعد از مدتی به چگونگی کار خود پی می‌برد و آگاه می‌گردد که برای نمونه با توجه به این آیه، کار بدی انجام داده است.
۱۰۴- «وَقَالَ مُوسَی: یا فِرْعَوْنُ، إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ».
خیلی خوب است اما با توجه به کاربرد نام فرعون، کار مورد نظر مشکلاتی دارد.
۱۰۵- «حَقِیقٌ عَلَی أَنْ لَاأَقُولَ عَلَی اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ، قَدْ جِئْتُکمْ بِبَینَةٍ مِنْ رَبِّکمْ، فَأَرْسِلْ مَعِی بَنِی إِسْرَائِیلَ».
بسیار خوب است.
«حَقِیقٌ»: مرکز ثقل آیه در استخاره است و با دیدن آن می‌توان گفت
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۰
کار خواهان خوب است و باید آن را به حتم انجام شدنی دانست. ادامهٔ آیه توضیح این مرکز ثقل است.
باید توجه داشت هرگاه در صدر آیه از حق و مشتقات آن و نیز از اسمای الهی یاد شود، کار مورد نظر خوب اما سنگین است.
۱۰۶- «قَالَ إِنْ کنْتَ جِئْتَ بِآَیةٍ فَأْتِ بِهَا، إِنْ کنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ».
درگیری دارد و روند کار فرسایشی می‌گردد. شرط و تعلیق نیز حکایتی از وجود گره، گرفتاری و سختی در کار است. کاربرد فراوان فعل در این آیه از پویایی کار و فعال و رونده بودن آن نشان دارد. با این وجود، چون آیه به: «الصَّادِقِینَ» پایان یافته و هرگاه آیه‌ای به «صدق» پایان پذیرد، بسیار خوب است، و نیز چون امر: «فَأْتِ بِهَا» را دارد، انجام آن خوب است.
حتی به این اعتبار می‌توان آیهٔ بعد را نیز خوب دانست.
۱۰۷- «فَأَلْقَی عَصَاهُ، فَإِذَاً هِی ثُعْبَانٌ مُبِینٌ».
عالی است.
«فَأَلْقَی»: کار مورد نظر نتیجهٔ کردار پیشین است و وجود «فاء» بر آن دلالت دارد و چون فعل‌های بسیاری پشتوانهٔ آن است، به انجام شدن آن باید اطمینان داشت.
«ثُعْبَانٌ مُبِینٌ»: قدرت و اقتدار است و خواهان به تمام معنا اقتدار می‌یابد.
۱۰۸- «وَنَزَعَ یدَهُ، فَإِذَاً هِی بَیضَاءُ لِلنَّاظِرِینَ».
عالی است.
«بَیضَاءُ لِلنَّاظِرِینَ»: شکوفایی و ظهور اقتدار پیشین است. در تمامی موارد کاربرد مادهٔ نظر، نتیجهٔ خود را آشکارا به خواهان نشان می‌دهد؛ خواه کار وی خوب باشد یا بد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۱
۱۰۹- «قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ: إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِیمٌ».
این آیه با آیهٔ بعد یک استخاره را شکل می‌دهد و با آن معنا می‌شود.
۱۱۰- «یرِیدُ أَنْ یخْرِجَکمْ مِنْ أَرْضِکمْ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ».
خیلی بد است؛ چرا که کار به بن بست کشیده می‌شود. نتیجه بخش نیست و پریشانی و گرفتاری می‌آورد.
«لَسَاحِرٌ»: سحر به صورت کلی بر بن‌بست کار و بسته بودن و مشکلات آن دلالت دارد. سحر همواره ظاهری قدرتی و پرشکوه دارد.
«أَنْ یخْرِجَکمْ» نشانهٔ ضعف است.
۱۱۱- «قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ، وَأَرْسِلْ فِی الْمَدَائِنِ حَاشِرِینَ».
کار مورد نظر با توجه به فراز: «وَأَرْسِلْ فِی الْمَدَائِنِ» دیربازده و دارای مشکلات است و چنان به درازا می‌انجامد که ممکن است خواهان به نتیجه نرسد؛ زیرا کارهایی که فرسایشی است و در بلند مدت انجام می‌شود آسیب و آفت بسیاری می‌بیند.
۱۱۲- یاتُوک بِکلَ ساحِر عَلِیم ۱۱۳- «وَجَاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ، قَالُوا: إِنَّ لَنَا لَأَجْراً، إِنْ کنَّا نَحْنُ الْغَالِبِینَ».
ظاهری خوب دارد اما نباید آن را انجام داد؛ چرا که نتیجه‌ای را در بر ندارد و مشکلاتی را نیز به وجود می‌آورد.
«إِنَّ لَنَا لَأَجْراً»: به تناسب کار، آلودگی به رشوه و مانند آن را دارد.
۱۱۴- «قَالَ نَعَمْ، وَإِنَّکمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ».
نتیجه‌بخش نیست و کار روندی مناسب و پیشرو ندارد. باید دقت داشت فرعون با این که این اجر را هم‌اینک محقق می‌داند، به اعتبار «قال» و این که گفتهٔ فرعون است دارای مشکلاتی است. بد است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۲
۱۱۵- «قَالُوا یا مُوسَی، إِمَّا أَنْ تُلْقِی، وَإِمَّا أَنْ نَکونَ نَحْنُ الْمُلْقِینَ».
خوب نیست. خواهان با فردی مستکبر و ناآگاه رو به‌رو می‌شود. کار بازدهی ندارد و تنها به گفته‌ای صوری پایان می‌پذیرد.
۱۱۶- «قَالَ: أَلْقُوا، فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْینَ النَّاسِ، وَاسْتَرْهَبُوهُمْ، وَجَاءُوا بِسِحْرٍ عَظِیمٍ».
بسیار خوب است.
«أَلْقُوا»: کار انجام شدنی است. باید توجه داشت این امر بر هیچ چیزی تعلیق نشده است.
۱۱۷- «وَأَوْحَینَا إِلَی مُوسَی أَنْ أَلْقِ عَصَاک، فَإِذَاً هِی تَلْقَفُ مَا یأْفِکونَ».
خیلی خوب است.
«أَلْقِ عَصَاک»: تمامی مشکلات و آن‌چه بن‌بست کار به نظر می‌آید، برطرف می‌شود.
این آیه در باطل کردن سحر کاربرد فراوان دارد و از طلسمات شناخته می‌شود و با برخی از حروف و کلمات آن می‌توان کارهایی انجام داد که چگونگی آن را باید در جای خود جست.
اگر کسی وسواس دارد یا پریشان خاطر می‌شود یا فراوان به شک دچار می‌گردد و بددل است می‌تواند برای رفع آن از این آیهٔ شریفه بهره ببرد.
۱۱۸- «فَوَقَعَ الْحَقُّ، وَبَطَلَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
عالی و رساست و همهٔ نتیجهٔ آن ظاهر می‌شود.
«فَوَقَعَ الْحَقُّ»: فعلی شدن و عینیت کار است.
۱۱۹- «فَغُلِبُوا هُنَالِک، وَانْقَلَبُوا صَاغِرِینَ».
خوب است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۳
۱۲۰- «وَأُلْقِی السَّحَرَةُ سَاجِدِینَ».
خیلی خوب است. موفقیت و پیروزی می‌آورد. ظاهر آن باشکوه است ولی به دلیل وجود سحر، پیچیدگی خود را دارد.
۱۲۱- «قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِینَ».
بسیار خوب است. کار رونده است.
۱۲۲- «رَبِّ مُوسَی وَهَارُونَ».
عالی است.
۱۲۳- «قَالَ فِرْعَوْنُ: آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکمْ، إِنَّ هَذَا لَمَکرٌ مَکرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا، فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ».
خیلی بد است. درگیری، گرفتاری، پریشانی و اضمحلال را در پی دارد.
۱۲۴- «لَأُقَطِّعَنَّ أَیدِیکمْ وَأَرْجُلَکمْ مِنْ خِلَافٍ، ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّکمْ أَجْمَعِینَ».
بسیار خطرناک است و نباید به آن نزدیک شد؛ هرچند متعلق آن ایمان به خدا و فرجام آن بهشت باشد، اما نوع مردم خطرپذیر نیستند.
۱۲۵- «قَالُوا إِنَّا إِلَی رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ».
خوب است باید آن را با توکل انجام داد. کاری است ابتدایی که پیشینه‌ای ندارد و باطن آن نیکوست. مخاطراتی نیز خواهان را تهدید می‌کند که باید با توکل، احتیاط، دادن صدقه یا خیرات یا انجام مشاوره آن را انجام دهد.
۱۲۶- «وَمَا تَنْقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِآَیاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا، رَبَّنَا، أَفْرِغْ عَلَینَا صَبْراً، وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ».
پرمخاطره و بد ظاهر اما خوش باطن و نیک فرجام است. انجام آن سخت و سنگین است و گرفتاری‌هایی را در پی دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۴
۱۲۷- «وَقَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَی وَقَوْمَهُ لِیفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَیذَرَک وَآلِهَتَک قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَاءَهُمْ وَنَسْتَحْیی نِسَاءَهُمْ وَإِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ».
خیلی بد است.
«وَقَالَ الْمَلَأُ»: خواهان با افرادی مواجه می‌شود که ناشناخته‌اند.
فساد، هلاکت، قلدری و زور در آن است و به نتیجه‌ای نیز نمی‌رسد.
۱۲۸- «قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ: اسْتَعِینُوا بِاللَّهِ، وَاصْبِرُوا، إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یورِثُهَا مَنْ یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ».
بسیار خوب است. باطن کار نیکوست. کاری معنوی است که نتیجهٔ آن مستمر و پایدار است. دیربازده است، از این رو صبر و بردباری را می‌طلبد. کاری سنگین است.
«وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»: باطن و پایان این کار خیلی بهتر از ظاهر آن است، با آن که ظاهر کار نیز بسیار خوب است: «إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یورِثُهَا مَنْ یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ». هرگاه یکی از ماده‌های وراثت، هبه و مانند آن در آیه بیاید، بر زحمت و تلاش اندک برای بسامان رساندن کار دلالت دارد و خیراتی غیر منتظره برای خواهان پیش می‌آید.
۱۲۹- «قَالُوا أُوذِینَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِینَا، وَمِنْ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا، قَالَ عَسَی رَبُّکمْ أَنْ یهْلِک عَدُوَّکمْ، وَیسْتَخْلِفَکمْ فِی الْأَرْضِ، فَینْظُرَ کیفَ تَعْمَلُونَ».
خیلی خوب است اما با لحاظ: «أُوذِینَا مِنْ قَبْلِ» موانعی در کار ایجاد می‌شود.
با توجه به استعمال فعل‌های متعدد در این آیه، روند کار پویا و پر تحول است. مادهٔ «نظر» نیز بر آشکاری و ظهور نتیجه دلالت دارد.
«الْأَرْضِ»: برکت و رونق کار را می‌رساند.
۱۳۰- «وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِینَ، وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ، لَعَلَّهُمْ یذَّکرُونَ».
خیلی بد است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۵
«أَخَذْنَا»: خطر، مکافات، آسیب و گرفتاری‌هایی همانند بیماری و بلا می‌آورد.
۱۳۱- «فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَذِهِ، وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَیئَةٌ یطَّیرُوا بِمُوسَی وَمَنْ مَعَهُ، أَلَا إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِنْدَ اللَّهِ، وَلَکنَّ أَکثَرَهُمْ لَایعْلَمُونَ».
خوب نیست. خیراتی که این کار دارد مشخص نیست به چه کسی می‌رسد و در این زمینه اختلاف پدید می‌آید و افزوده بر این، بدی‌های بسیاری نیز با آن همراه است.
خواهان در انتظار و معطلی واقع می‌گردد.
۱۳۲- «وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آیةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَا، فَمَا نَحْنُ لَک بِمُؤْمِنِینَ».
خیلی بد است. هیچ نتیجه و خاصیتی ندارد و هرگونه پرداختن به آن تلف نمودن وقت و سرمایه است.
۱۳۳- «فَأَرْسَلْنَا عَلَیهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ، آیاتٍ مُفَصَّلَاتٍ، فَاسْتَکبَرُوا، وَکانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ».
بسیار بد است. وزر، وبال، فلاکت، شرخری، زرنگی، پرونده سازی، قتل و بلایایی مانند آن در کار است. برای ترک آن نمی‌شود استخاره‌ای دیگر گرفت. باید توجه داشت پایان آیه به صورت تحقیقی و نه تعلیقی می‌فرماید: «وَکانُوا قَوْماً مُجْرِمِینَ».
۱۳۴- «وَلَمَّا وَقَعَ عَلَیهِمُ الرِّجْزُ قَالُوا یا مُوسَی، ادْعُ لَنَا رَبَّک بِمَا عَهِدَ عِنْدَک، لَئِنْ کشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَک، وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَک بَنِی إِسْرَائِیلَ».
خیلی بد است و باید آن را ترک کرد و در صورتی که به آن پرداخته، در هر مرحله از کار است لازم است آن را رها کند؛ وگرنه خسارت‌های آن بیش‌تر می‌گردد.
«وَلَمَّا»: گرفتاری و مشکلات است و نوعی تهدید است و چون با «وَقَعَ» همراه شده است به معنای سقوط و شکست است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۶
«وَقَعَ»: امری ناگهانی و پیش‌بینی نشده برای خواهان روی می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که قابل پیشگیری نیست. زلزله، تصادف، بیماری خطرناک، آفت و آسیبی مانند باطل شدن سند یا قبالهٔ ملک، زندانی شدن و حوادثی این گونه در کار پیشامد می‌کند که غیر مترقبه است.
۱۳۵- «فَلَمَّا کشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلَی أَجَلٍ هُمْ بَالِغُوهُ إِذَا هُمْ ینْکثُونَ».
بد است. مشکلات و گرفتاری فراوانی دارد.
۱۳۶- «فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ، فَأَغْرَقْنَاهُمْ فِی الْیمِّ، بِأَنَّهُمْ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، وَکانُوا عَنْهَا غَافِلِینَ».
بد است. غرق و هلاکت در آن است. اثر و نتیجهٔ خوبی ندارد.
۱۳۷- «وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ کانُوا یسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا، الَّتِی بَارَکنَا فِیهَا، وَتَمَّتْ کلِمَةُ رَبِّک الْحُسْنَی عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ، بِمَا صَبَرُوا، وَدَمَّرْنَا مَا کانَ یصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ، وَمَا کانُوا یعْرِشُونَ».
عالی است.
«وَأَوْرَثْنَا»: خیراتی دهشی و بخششی دارد.
«وَتَمَّتْ کلِمَةُ رَبِّک»: خیرات این کار بسیار است.
«وَدَمَّرْنَا مَا کانَ یصْنَعُ فِرْعَوْنُ»: مشکلاتی که در روند کار پیش می‌آید برطرف می‌شود.
۱۳۸- «وَجَاوَزْنَا بِبَنِی إِسْرَائِیلَ الْبَحْرَ، فَأَتَوْا عَلَی قَوْمٍ یعْکفُونَ عَلَی أَصْنَامٍ لَهُمْ، قَالُوا: یا مُوسَی، اجْعَلْ لَنَا إِلَهاً، کمَا لَهُمْ آلِهَةٌ، قَالَ: إِنَّکمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ».
بد است. درگیری و اختلاف در آن پدید می‌آید. مشکلات باطنی و فکری و اضطراب روحی روانی و پریشانی خاطر و نگرانی را در پی دارد.
ابتلا و حرمان نیز می‌آورد.
۱۳۹- «إِنَّ هَؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَا هُمْ فِیهِ، وَبَاطِلٌ مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
خیلی بد است. بطالت و تضییع وقت و نیز شومی و گرفتاری را به همراه دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۷
۱۴۰- «قَالَ أَغَیرَ اللَّهِ أَبْغِیکمْ إِلَهاً وَهُوَ فَضَّلَکمْ عَلَی الْعَالَمِینَ».
بد است. گرفتاری دارد. با آن که امکانات کار فراوان است، اما نتیجه و بازدهی ندارد یا خواهان را به استرس و تنیدگی دچار می‌سازد.
۱۴۱- «وَإِذْ أَنْجَینَاکمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ، یسُومُونَکمْ سُوءَ الْعَذَابِ، یقَتِّلُونَ أَبْنَاءَکمْ، وَیسْتَحْیونَ نِسَاءَکمْ، وَفِی ذَلِکمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّکمْ عَظِیمٌ».
خیلی بد است. شومی، گرفتاری، پریشانی و حرمان را سبب می‌گردد.
کار فرسایشی، کهنه و همراه با مکافات و آسیب است.
۱۴۲- «وَوَاعَدْنَا مُوسَی ثَلَاثِینَ لَیلَةً، وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ، فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً، وَقَالَ مُوسَی لِأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی، وَأَصْلِحْ، وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ».
خوب نیست. کاری است سنگین که گرفتاری و مشکلات آن کم نیست. کار شگون و مبارکی ندارد و طیب نیست. بهتر است آن را ترک کرد که نتیجه‌ای جز گرفتاری و پریشانی ندارد.
«ثَلَاثِینَ لَیلَةً»: وعده‌ای است که به آن عمل نمی‌شود و آمد و شد در کار وجود دارد.
«وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ»: نهی از انجام کار است و باید آن را رها کرد.
۱۴۳- «وَلَمَّا جَاءَ مُوسَی لِمِیقَاتِنَا، وَکلَّمَهُ رَبُّهُ، قَالَ: رَبِّ، أَرِنِی أَنْظُرْ إِلَیک، قَالَ: لَنْ تَرَانِی، وَلَکنِ انْظُرْ إِلَی الْجَبَلِ، فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَکانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِی، فَلَمَّا تَجَلَّی رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَکاً، وَخَرَّ مُوسَی صَعِقاً، فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَک، تُبْتُ إِلَیک، وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ».
بسیار خوب است. کار مورد نظر سنگین، بلند، پیچیده و دیربازده است و خیرات آن نیز انحصاری و شخصی است و تنها به یک نفر می‌رسد؛ چرا که موضوع آیه شخص؛ یعنی حضرت موسی علیه السلام است.
تمامی زمینهٔ خیر در این کار جمع است و حتی سنگینی و سختی‌های
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۸
آن نیز جهت خیر دارد. اگر کار مورد نظر امری معنوی، الهی و ربوبی باشد مانند تحصیل دانش و زیارت، انجام آن عالی است.
۱۴۴- «قَالَ یا مُوسَی، إِنِّی اصْطَفَیتُک عَلَی النَّاسِ بِرِسَالَاتِی، وَبِکلَامِی، فَخُذْ مَا آتَیتُک، وَکنْ مِنَ الشَّاکرِینَ».
عالی است. کاری است شخصی و فردی؛ مانند: ازدواج یا مسافرت.
خیلی سنگین و پیچیده است. خیرات آن باطنی، معنوی و دهشی است و نه کسبی و به آسانی به دست می‌آید.
۱۴۵- «وَکتَبْنَا لَهُ فِی الْأَلْوَاحِ مِنْ کلِّ شَی‌ءٍ مَوْعِظَةً، وَتَفْصِیلًا لِکلِّ شَی‌ءٍ، فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ، وَأْمُرْ قَوْمَک یأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا، سَأُرِیکمْ دَارَ الْفَاسِقِینَ».
خوب است؛ با آن که به: «دَارَ الْفَاسِقِینَ» خاتمه می‌یابد، اما در واقع ختم آن به: «سَأُرِیکمْ» است. این عبارت می‌رساند مشکلات این کار نفسی است؛ مانند: دلهره، اضطراب و استرس، نه اموری خارجی مانند شکست و عدم موفقیت یا سقوط و ورشکستگی.
«وَأْمُرْ قَوْمَک یأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا»: سنگینی مضاعف کار را می‌رساند، بر این اساس، مشکلات بسیاری دارد، اما با توجه به دیگر فرازها، گرفتاری‌های آن قابل رفع است.
۱۴۶- «سَأَصْرِفُ عَنْ آیاتِی الَّذِینَ یتَکبَّرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیرِ الْحَقِّ، وَإِنْ یرَوْا کلَّ آیةٍ لَایؤْمِنُوا بِهَا، وَإِنْ یرَوْا سَبِیلَ الرُّشْدِ لَایتَّخِذُوهُ سَبِیلًا، وَإِنْ یرَوْا سَبِیلَ الْغَی یتَّخِذُوهُ سَبِیلًا، ذَلِک بِأَنَّهُمْ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، وَکانُوا عَنْهَا غَافِلِینَ».
خیلی بد و کاری بسیار پیچیده است؛ چرا که هم آیه طولانی و بلند است و هم فرازهای متعدد، بلند و درهم تنیده‌ای دارد.
در انجام کار با گروهی لجباز مواجه می‌شود و تنها با یک نفر مقابل نیست و نیز نتیجه‌ای را در پی ندارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۲۹
۱۴۷- «وَالَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا وَلِقَاءِ الْآَخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ، هَلْ یجْزَوْنَ إِلَّا مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
بد است. سستی و نارسایی دارد و به نتیجه‌ای نمی‌رسد، بلکه زیان بار است و از آن ضرر می‌بیند. برای نمونه اگر برای انجام عمل جراحی استخاره گرفته است، نه‌تنها از آن بهبودی نمی‌یابد، بلکه آسیبی جسمی یا روانی نیز می‌بیند.
۱۴۸- «وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَی مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِیهِمْ عِجْلًا جَسَداً لَهُ خُوَارٌ، أَلَمْ یرَوْا أَنَّهُ لَایکلِّمُهُمْ وَلَا یهْدِیهِمْ سَبِیلًا، اتَّخَذُوهُ وَکانُوا ظَالِمِینَ».
خیلی بد است. فتنه‌آور، انحراف ساز و زیان‌بار است و حیثیت خواهان را به خطر می‌اندازد. خیانت و گرفتاری‌هایی غیر منتظره در آن پدید می‌آید.
«لَهُ خُوَارٌ»: فتنه‌انگیز است.
آیهٔ شریفه از آیات سحر و از طلسمات است. از این آیه می‌توان سحر سامری را به دست آورد.
۱۴۹- «وَلَمَّا سُقِطَ فِی أَیدِیهِمْ وَرَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قَالُوا لَئِنْ لَمْ یرْحَمْنَا رَبُّنَا وَیغْفِرْ لَنَا لَنَکونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ».
بد است.
«سُقِطَ»: فعل مجهول بر افزونی مشکلات کار و ناآگاهی دلالت دارد.
خواهان به بلا و گرفتاری غیرمنتظره‌ای دچار می‌شود و نمی‌داند با چه کسی مقابل و درگیر است.
۱۵۰- «وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَی إِلَی قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفاً، قَالَ: بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِی مِنْ بَعْدِی، أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّکمْ، وَأَلْقَی الْأَلْوَاحَ، وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِیهِ یجُرُّهُ إِلَیهِ، قَالَ: ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِی، وَکادُوا یقْتُلُونَنِی، فَلَا تُشْمِتْ بِی الْأَعْدَاءَ، وَلَا تَجْعَلْنِی مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ».
خیلی بد است؛ چرا که پیامبری غضب کرده است. در این کار درگیری
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۰
و دعوا پیش می‌آید و حیثیت خواهان لکه‌دار می‌شود. بلا و مکافات و ظلم نیز از آسیب‌های آن است.
۱۵۱- «قَالَ: رَبِّ، اغْفِرْ لِی، وَلِأَخِی، وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِک، وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ».
بسیار خوب است و مشکلات جزیی آن برطرف می‌شود.
«وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ»: کار مورد نظر گرفتاری و مشکلاتی دارد که چاره‌پذیر است.
۱۵۲- «إِنَّ الَّذِینَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَینَالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ، وَذِلَّةٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، وَکذَلِک نَجْزِی الْمُفْتَرِینَ».
خیلی بد است. شرک، کفر، غضب، ذلت و خواری در آن است و نه‌تنها نتیجه‌ای ندارد بلکه خطرناک است. واژه‌های به کار رفته در این آیه یا منفی است یا از واژه‌های خنثی می‌باشد و هیچ جهت مثبتی در آن نیست. به شکست می‌انجامد. البته، مشکلات آن به دلیل وجود فعل‌های معلوم قابل پیش‌بینی است.
۱۵۳- «وَالَّذِینَ عَمِلُوا السَّیئَاتِ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِهَا وَآمَنُوا، إِنَّ رَبَّک مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَحِیمٌ».
مشکلات و گرفتاری دارد اما خیلی خوب است؛ چرا که برای آن نتیجه و فرجامی نیکوست. باید توجه داشت کارهای عالم ناسوت خالی از مشکلات، سختی، رنج و محنت نیست و همین که خیر آن غالب و افزون بر شر آن باشد، برای انجام بسنده است و کم‌تر کار خیری می‌شود که بدون عارضه باشد. عالم ناسوت را نباید با عوالم برتر مقایسه کرد و باید هر یک را در جای خود و با خصوصیات آن دید.
«ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِهَا»: ضمانت انجام کار است.
«مِنْ بَعْدِهَا» تکرار معنای: «ثُمَّ» و وعدهٔ گشایش است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۱
۱۵۴- «وَلَمَّا سَکتَ عَنْ مُوسَی الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْوَاحَ، وَفِی نُسْخَتِهَا هُدًی وَرَحْمَةٌ لِلَّذِینَ هُمْ لِرَبِّهِمْ یرْهَبُونَ».
شروع آن به اعتبار: «وَلَمَّا» سنگین است ولی با این وجود خیلی خوب است.
برای شروع کار باید نیت خیر و استغفار داشت و با توکل یا دادن خیرات و صدقه یا انجام کار خیری به آن پرداخت تا با توجه به فراز پایانی: «لِلَّذِینَ هُمْ لِرَبِّهِمْ یرْهَبُونَ» که مورد خاصی است و نه عام، خیرات خاص آن را به سوی خود جلب نماید.
۱۵۵- «وَاخْتَارَ مُوسَی قَوْمَهُ سَبْعِینَ رَجُلًا لِمِیقَاتِنَا، فَلَمَّا أَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَکتَهُمْ مِنْ قَبْلُ وَإِیای، أَتُهْلِکنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاءُ مِنَّا، إِنْ هِی إِلَّا فِتْنَتُک، تُضِلُّ بِهَا مَنْ تَشَاءُ، وَتَهْدِی مَنْ تَشَاءُ، أَنْتَ وَلِینَا، فَاغْفِرْ لَنَا، وَارْحَمْنَا، وَأَنْتَ خَیرُ الْغَافِرِینَ».
بسیار خوب است. در مسیر انجام این کار آفت، آسیب، سرگردانی و انحطاط پیش می‌آید. با توجه به تعدد فرازهای آیه، روند کار پیچیده است. با این وجود نقطه‌های مثبت آن بسیار است و آن را عالی می‌سازد.
این کار پرخیر و پر برکت است و وصول و نتیجه دارد. به این واژه‌ها می‌توان دقت کرد: «وَاخْتَارَ»، «مُوسَی»، «سَبْعِینَ»، «رَجُلًا» و «لِمِیقَاتِنَا» همه بر قدرتی بودن این کار و توانمندی خواهان دلالت دارد.
«لِمِیقَاتِنَا»: نتیجهٔ مثبت کار است که توان اثباتی این استخاره را بسیار بالا می‌برد.
۱۵۶- «وَاکتُبْ لَنَا فِی هَذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً، وَفِی الْآَخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَیک، قَالَ: عَذَابِی أُصِیبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ، وَرَحْمَتِی وَسِعَتْ کلَّ شَی‌ءٍ، فَسَأَکتُبُهَا لِلَّذِینَ یتَّقُونَ وَیؤْتُونَ الزَّکاةَ، وَالَّذِینَ هُمْ بِآَیاتِنَا یؤْمِنُونَ».
بسیار خوب است؛ زیرا امر: «وَاکتُبْ» در صدر آن جزم‌آور است. البته
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۲
ممکن است گرفتاری‌هایی داشته باشد؛ چرا که می‌فرماید: «عَذَابِی أُصِیبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ». باید امداد، استمداد، توکل و مشاوره داشت.
۱۵۷- «الَّذِینَ یتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِی الْأُمِّی، الَّذِی یجِدُونَهُ مَکتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِیلِ، یأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ، وَینْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْکرِ، وَیحِلُّ لَهُمُ الطَّیبَاتِ، وَیحَرِّمُ عَلَیهِمُ الْخَبَائِثَ، وَیضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ، وَالْأَغْلَالَ الَّتِی کانَتْ عَلَیهِمْ، فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ، أُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ».
این استخاره برای انجام کارهای کلان و پیچیده عالی است و نه برای کارهای خرد و جزیی و کم‌اهمیت و در صورتی که خواهان با توجه به شخصیت خویش کاری خرد را نیت کرده باشد، نباید به این آیه عمل کند.
بلندی آیه دلیل بر پیچیدگی کار است.
«مَکتُوباً»: خیرات آن قطعی است و کار سند و قباله دارد.
«أُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ»: نعمت، برکت، پیروزی و موفقیت را به همراه دارد.
۱۵۸- «قُلْ یا أَیهَا النَّاسُ، إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیکمْ جَمِیعاً، الَّذِی لَهُ مُلْک السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، لَاإِلَهَ إِلَّا هُوَ، یحْیی وَیمِیتُ، فَآَمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ، النَّبِی الْأُمِّی، الَّذِی یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَکلِمَاتِهِ، وَاتَّبِعُوهُ، لَعَلَّکمْ تَهْتَدُونَ».
بسیار خوب است. «قول»، «ناس» و «میت» نکات منفی آن است.
اسناد و توسعه را دارد و امری گسترده، بزرگ و نورانی است که واژه‌های مثبت آن بسیار است.
۱۵۹- «وَمِنْ قَوْمِ مُوسَی أُمَّةٌ یهْدُونَ بِالْحَقِّ، وَبِهِ یعْدِلُونَ».
«قوم» همانند واژهٔ «ناس» است و پایان آن نیز: «یعْدِلُونَ» است. بد نیست.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۳
۱۶۰- «وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَی عَشْرَةَ أَسْبَاطاً أُمَماً، وَأَوْحَینَا إِلَی مُوسَی؛ إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ: أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاک الْحَجَرَ، فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیناً، قَدْ عَلِمَ کلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ، وَظَلَّلْنَا عَلَیهِمُ الْغَمَامَ، وَأَنْزَلْنَا عَلَیهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَی، کلُوا مِنْ طَیبَاتِ مَا رَزَقْنَاکمْ، وَمَا ظَلَمُونَا، وَلَکنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ».
با آن که کار مورد نظر خیلی خوب و پر خیر و درآمد است اما ذیل آیه، در روند پیچیده‌ای که دارد می‌فرماید: «وَلَکنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ» که حرمان و کفران نعمت و عافیت‌طلبی را هشدار می‌دهد. برای نمونه ممکن است فرد معامله‌ای انجام دهد و از آن درآمدی سرشار داشته باشد اما فرزند وی از درآمد حاصل از آن مواد مخدر تهیه کند و این گونه به حرمان و کفران نعمت بیفتد یا به گناه، تکبر و فخرفروشی بر فقیران و ضعیفان آلوده گردد. انجام این کار خوب است و خیرات فراوانی همراه دارد ولی باید خیرات آن را به دیگران نیز برساند و انحصارگرا نباشد تا به حرمان و عافیت دچار نشود.
۱۶۱- «وَإِذْ قِیلَ لَهُمُ: اسْکنُوا هَذِهِ الْقَرْیةَ، وَکلُوا مِنْهَا حَیثُ شِئْتُمْ، وَقُولُوا حِطَّةٌ، وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّداً، نَغْفِرْ لَکمْ خَطِیئَاتِکمْ، سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ».
خیلی خوب است اما بر اساس: «حِطَّةٌ» نباید از عهد یا شرط یا مقررات کاری آن تخلف ورزید و برای این منظور باید قرارداد یا وجوه آن را درست، دقیق، شفاف و آشکار نوشت و در آن اهمالی از سر خجالت یا رفاقت نداشت تا کار به درگیری و تعارض کشیده نشود.
۱۶۲- «فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ قَوْلًا غَیرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ، فَأَرْسَلْنَا عَلَیهِمْ رِجْزاً مِنَ السَّمَاءِ، بِمَا کانُوا یظْلِمُونَ».
بسیار بد است. رنج، عذاب، حرمان و زیان‌های جبران‌ناپذیر می‌آورد.
برای ترک آن نمی‌توان استخاره‌ای دیگر گرفت.
«رِجْزاً مِنَ السَّمَاءِ»: کار مورد نظر قابل پیش‌بینی یا پیشگیری نیست.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۴
بلایا و عذاب‌های آسمانی نشان می‌دهد این کار غیر قابل پیش‌بینی یا دست‌کم غیر قابل پیشگیری است. برخلاف بلایای زمینی که قابل پیش‌بینی است و می‌توان آن را با صدقه، مشورت، توکل، دعا و مانند آن دفع نمود.
۱۶۳- «وَاسْأَلْهُمْ عَنِ الْقَرْیةِ الَّتِی کانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِ؛ إِذْ یعْدُونَ فِی السَّبْتِ، إِذْ تَأْتِیهِمْ حِیتَانُهُمْ یوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً، وَیوْمَ لَایسْبِتُونَ لَاتَأْتِیهِمْ، کذَلِک نَبْلُوهُمْ بِمَا کانُوا یفْسُقُونَ».
خیلی بد است. ابتلا برخلاف بلا که فوری است، همیشه تدریجی است. باید کار مورد نظر را ترک کرد که هیچ نتیجه‌ای جز گرفتاری، ابتلا، خدعه و فریب خوردن ندارد. البته خطراتی مانند مرگ و تصادف در آن نیست.
۱۶۴- «وَإِذْ قَالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِکهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَاباً شَدِیداً قَالُوا مَعْذِرَةً إِلَی رَبِّکمْ وَلَعَلَّهُمْ یتَّقُونَ».
خوب نیست؛ چرا که نتیجه‌ای ندارد. معارضه و درگیری در آن پدید می‌آید و با آن که در مقطعی از کار با افرادی نیکوکار مواجه می‌شود، در پایان این خواهان است که باید معذرت بخواهد. صاحب استخاره به اعتبار: «قَالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً» می‌تواند آن را برای برخی از افراد خوب بداند.
۱۶۵- «فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُکرُوا بِهِ أَنْجَینَا الَّذِینَ ینْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ، وَأَخَذْنَا الَّذِینَ ظَلَمُوا بِعَذَابٍ بَئِیسٍ، بِمَا کانُوا یفْسُقُونَ».
عذاب و بلا در آن است. فاعل فعل جلالی حضرت حق تعالی است که عذاب و هلاکت را قطعی می‌سازد، از این رو، انجام آن خوب نیست.
«بِمَا کانُوا یفْسُقُونَ»: ورشکستگی، سقوط و خسارت در این کار است.
تمامی مشتقات ماده‌های فسق و فجور به حتم اضطراب، حزن، اندوه و
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۵
تنیدگی را با خود دارد و این در حالی است که این استرس‌ها هیچ گونه خیری برای او ندارد و چنین نیست که روح او را تقویت کند یا مقامات و حالات روحانی و معنوی و افزایش توکل و مانند آن را برای وی در پی داشته باشد.
۱۶۶- «فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ: کونُوا قِرَدَةً خَاسِئِینَ».
بسیار بد است. عذاب، بلاهای وحشتناک و بسیار خطرناک و حرمان در این کار وجود دارد.
۱۶۷- «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّک لَیبْعَثَنَّ عَلَیهِمْ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ مَنْ یسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذَابِ، إِنَّ رَبَّک لَسَرِیعُ الْعِقَابِ، وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ».
بسیار بد است. عذاب و بلا و کفران نعمت از عوارض و پی‌آمدهای آن است.
«وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ»: چون دو اسم مبارک: «لَغَفُورٌ» و «رَحِیمٌ» با هم و بعد از وعید عذاب آمده است، خطر مرگ یا از دست رفتن حیثیت و آبرو خواهان را تهدید می‌کند و باید از کار مورد نظر صرف نظر نماید.
۱۶۸- «وَقَطَّعْنَاهُمْ فِی الْأَرْضِ أُمَماً، مِنْهُمُ الصَّالِحُونَ، وَمِنْهُمْ دُونَ ذَلِک، وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّیئَاتِ، لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ».
خوب نیست. از آیات ابتلاست و کار مورد نظر خطرناک است و تا خواهان بخواهد به خیری برسد باید رنج و محنتی عظیم را تحمل کند و درد بسیاری ببیند و سختی‌ها و گرفتاری‌های آن فراوان است. خیرات این کار نیز ممکن است حرمان‌آور باشد و خواهان را به عافیت اندازد و پریشانی خاطر و زیان معنوی و باطنی و دوری از حقایق ربوبی را سبب شود.
«لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ»: مسیر انجام کار ناهموار است و نتیجه‌بخش بودن آن
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۶
هیچ ضمانتی ندارد.
۱۶۹- «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْکتَابَ، یأْخُذُونَ عَرَضَ هَذَا الْأَدْنَی، وَیقُولُونَ سَیغْفَرُ لَنَا، وَإِنْ یأْتِهِمْ عَرَضٌ مِثْلُهُ یأْخُذُوهُ، أَلَمْ یؤْخَذْ عَلَیهِمْ مِیثَاقُ الْکتَابِ أَنْ لَایقُولُوا عَلَی اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ، وَدَرَسُوا مَا فِیهِ، وَالدَّارُ الْآَخِرَةُ خَیرٌ لِلَّذِینَ یتَّقُونَ، أَفَلَا تَعْقِلُونَ». «سَیغْفَرُ لَنَا»: طرف مقابل درگیر در این کار فردی خودخواه است که قساوت قلب دارد.
«وَدَرَسُوا مَا فِیهِ»: تمامی مشتقات «درس» به این معناست که با افرادی حرفه‌ای در کلاه‌برداری و زرنگی و نیرنگ‌بازی مواجه می‌شود.
«أَفَلَا تَعْقِلُونَ»: پادزهر فراز پیشین است و ضمانت رسیدن به خیرات آن را می‌گیرد. هم‌چنین مشکلات دارد؛ چرا که عقل کم‌ترین چیزی است که در آدمیان یافت می‌شود.
۱۷۰- «وَالَّذِینَ یمَسِّکونَ بِالْکتَابِ، وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ، إِنَّا لَانُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ».
عالی است. اهتمام و توجه در کار است و عنایت خداوند نیز با خواهان است: «إِنَّا لَانُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ»، از این رو ضمانت اجرایی دارد و نتیجه‌بخش و تخلف‌ناپذیر است.
۱۷۱- «وَإِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ، کأَنَّهُ ظُلَّةٌ، وَظَنُّوا أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ، خُذُوا مَا آتَینَاکمْ بِقُوَّةٍ، وَاذْکرُوا مَا فِیهِ، لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ».
خیلی عالی است؛ در صورتی که خواهان از کار ترس و خوفی به خود راه ندهد و نیز همت و جدیت داشته باشد و اهمال و سستی را از خود دور نماید، وگرنه برای وی نتیجه‌ای نخواهد داشت.
«نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ»: بسیار سنگین است.
«کأَنَّهُ ظُلَّةٌ»: سنگینی آن واقعی نیست و نباید از آن ترسید و باید با
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۷
توکل جلو رفت.
«خُذُوا مَا آتَینَاکمْ بِقُوَّةٍ»: در انجام این کار نباید اهمال داشت وگرنه کار به سامان و نتیجه نمی‌رسد. بر این اساس، کار مورد نظر برای کسی که همت ندارد یا می‌ترسد و سست است مناسب نیست.
این فراز از آیات ذکر است و با آن کارهای بسیار سنگینی را می‌توان انجام داد و به ویژه در کسب معرفت بسیار کارساز است و در آن همه چیز هست. ما از این آیه در کتاب: «کتاب معرفت» بیش‌تر سخن گفته‌ایم.
۱۷۲- «وَإِذْ أَخَذَ رَبُّک مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیتَهُمْ، وَأَشْهَدَهُمْ عَلَی أَنْفُسِهِمْ، أَلَسْتُ بِرَبِّکمْ، قَالُوا بَلَی، شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا یوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ».
بسیار سنگین و سخت است. گروکشی، درگیری، محاکمه و نیاز به ارایهٔ سند و مدرک و نیز گرفتن اقرار و مانند آن در این کار پیش می‌آید و روندی فرسایشی نیز دارد. زرنگی و کلاه‌برداری نیز با آن همراه است.
چنان‌چه نیت خواهان برای کاری مهم باشد به تناسب کار باید وکیل بگیرد و با قباله و ثبت و سند و قرارداد کار کند. انجام این کار به زیرکی، هوشمندی و دانایی نیاز دارد تا بتواند با طرف مقابل خود که بسیار زرنگ و نیرنگ‌باز است تعامل داشته باشد.
۱۷۳- اوتَقُوُلواانَمَا اشرَک ابَاوُنَا مِن قَبلُ وَ کنَا ذُریه مِن بعَدَهَم افَتُهلِکنَا بِمَا فَعَلَ المُبطِلُونَ ۱۷۴- «وَکذَلِک نُفَصِّلُ الْآَیاتِ، وَلَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ».
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۸
عالی است.
«نُفَصِّلُ الْآَیاتِ»: شیطنت و زرنگی در آن نیست؛ چرا که هیچ‌گونه اجمالی ندارد. خالی از مشکلات است.
«وَکذَلِک»: کار به آسانی جمع می‌شود.
«یرْجِعُونَ»: هرگاه بازگشت برای فرار نباشد به معنای این است که در گذشتهٔ آن امنیت بوده است و آرامش و طمانینه را می‌رساند.
این آیه هم‌چون دریا بسیار گسترده است و کار مورد نظر مثبت و خیر است. ممکن است خیری در آن باشد که نصیب هیچ کس نشود.
از این آیه می‌توان در طلسمات استفاده کرد. البته طلسمات که گفته می‌شود دانشی است ناشناخته همانند دانش استخاره که متأسفانه به خرافات آلوده شده است.
۱۷۵- «وَاتْلُ عَلَیهِمْ نَبَأَ الَّذِی آتَینَاهُ آیاتِنَا، فَانْسَلَخَ مِنْهَا، فَأَتْبَعَهُ الشَّیطَانُ، فَکانَ مِنَ الْغَاوِینَ».
خیلی بد است. زیان، گمراهی، اغفال، اغرای به جهل، تزویر و خدعه در آن پیشامد می‌کند و خواهان با افرادی زرنگ و حیله‌گر که او را راحت نمی‌گذارند رو به‌رو می‌شود.
«وَاتْلُ عَلَیهِمْ»: کاری است عبرت‌آمیز.
«نَبَأَ الَّذِی آتَینَاهُ»: خیلی خطرناک است.
«آتَینَاهُ آیاتِنَا»: امری اعطایی و بخششی است که نیاز به زحمت و سختی ندارد.
«فَانْسَلَخَ مِنْهَا»: تلاش وی نتیجه‌ای نداد.
«فَأَتْبَعَهُ الشَّیطَانُ»: به اختیار خود به گمراهی کشیده شد؛ این در حالی است که ممکن است پیش از این بسیار خوب بوده باشد، اما خود را به
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۳۹
نفسی به هلاکت می‌اندازد و پیشینهٔ آباد خود را به نابودی می‌کشد.
۱۷۶- «وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا، وَلَکنَّهُ أَخْلَدَ إِلَی الْأَرْضِ، وَاتَّبَعَ هَوَاهُ، فَمَثَلُهُ کمَثَلِ الْکلْبِ، إِنْ تَحْمِلْ عَلَیهِ یلْهَثْ أَوْ تَتْرُکهُ یلْهَثْ، ذَلِک مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، فَاقْصُصِ الْقَصَصَ، لَعَلَّهُمْ یتفَکرُونَ».
بسیار بد است. خواهان با افرادی سبک مغز مواجه می‌شود که به هیچ وجه او را رها نمی‌کنند و مانند سگی همواره پارس می‌کنند. این کار هم اجباری است؛ به این معنا که اگر آن را به اختیار خود شروع کند در ادامه و استمرار آن مجبور است و در روند آن روی آسایش و آرامش را نمی‌بیند و آثار آن حتی در حالی که به ظاهر تمام شده با او باقی است و همواره به وی آسیب می‌رساند.
«الْکلْبِ»: آلوده است و خباثت و حرام خوری ورشوه یاربا در آن است.
«کذَّبُوا بِآَیاتِنَا»: تکذیب همان شیطنت، فساد و زورگویی است.
«لَعَلَّهُمْ»: چون با ضمیر غایب است معلوم نیست مخاطب آن چه کسی است و سرنوشت روشنی ندارد.
۱۷۷- «سَاءَ مَثَلًا الْقَوْمُ الَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا، وَأَنْفُسَهُمْ کانُوا یظْلِمُونَ».
خیلی بد است. با توجه به تکذیبی که در آن است خدعه، حیله، فریب، شیطنت، ظاهر سازی، پارتی بازی، پرونده سازی و جعل در آن است.
۱۷۸- «مَنْ یهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِی، وَمَنْ یضْلِلْ فَأُولَئِک هُمُ الْخَاسِرُونَ».
خوب نیست و «مَنْ یهْدِ اللَّهُ» به گونهٔ اسمی و غیر خطاب به خواهان آمده و به او ارتباطی ندارد.
۱۷۹- «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کثِیراً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ، لَهُمْ قُلُوبٌ لَایفْقَهُونَ بِهَا، وَلَهُمْ أَعْینٌ لَایبْصِرُونَ بِهَا، وَلَهُمْ آذَانٌ لَایسْمَعُونَ بِهَا، أُولَئِک کالْأَنْعَامِ، بَلْ هُمْ أَضَلُّ، أُولَئِک هُمُ الْغَافِلُونَ».
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۰
بسیار بد است. خواهان به ظلم، ستم، آزار و چه بسا قتل و نیز به خیانت آلوده می‌شود و نمی‌تواند خود را از آن پاک سازد و هیچ بیمی ندارد که با چه فردی نیز طرف است. فردی که از انعام و از سگ نیز بدتر است.
۱۸۰- «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَی، فَادْعُوهُ بِهَا، وَذَرُوا الَّذِینَ یلْحِدُونَ فِی أَسْمَائِهِ، سَیجْزَوْنَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
خوب نیست. کار مورد نظر نتیجه‌ای ندارد و بسیار فرسایشی است و خواهان در انجام آن اذیت می‌شود و ضرر نیز می‌بیند. ترک آن بهتر است.
۱۸۱- «وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ یهْدُونَ بِالْحَقِّ، وَبِهِ یعْدِلُونَ».
خوب است اما امتی که پذیرش عدالت به حق را داشته باشند بسیار نایاب هستند، از این رو سخت و سنگین و فرسایشی است و بهتر است آن را ترک کرد.
«وَبِهِ یعْدِلُونَ»: بسیار سنگین و خطرناک است و در صورت امکان باید خود را از آن کنار کشید. احتمال دارد سود دنیوی نداشته باشد و فقط مشکلات و مشقت و گرفتاری در آن است؛ چرا که استیفای عدالت به حق و نه به ناحق در این دنیا پذیرش ندارد.
۱۸۲- «وَالَّذِینَ کذَّبُوا بِآَیاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیثُ لَایعْلَمُونَ».
خیلی بد است. از تکذیب سخن می‌گوید و به این معناست که خواهان با افرادی حرفه‌ای طرف است که قدرت تصدیق دارند و با علم و آگاهی از حق برگشته‌اند و افرادی مدعی بوده‌اند، از این رو خیلی خطرناک هستند. سقوط، هبوط، شکست و فضاحت در آن است.
۱۸۳- «وَأُمْلِی لَهُمْ، إِنَّ کیدِی مَتِینٌ».
خیلی خطرناک است و چنان با غفلت به زمین می‌خورد و حیران و گنگ می‌شود که نمی‌داند علت شکست وی چه بوده است.
۱۸۴- «أَوَلَمْ یتَفَکرُوا مَا بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ، إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِیرٌ مُبِینٌ».
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۱
خوب نیست و نباید انجام داد.
«أَوَلَمْ»: تحذیر و پرهیز دادن از کار است.
«مَا بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ»: با توجه به انکاری که در آیه است، گرفتاری به خود یا دیگران، پشیمانی، پریشانی و اضطراب دارد.
۱۸۵- «أَوَلَمْ ینْظُرُوا فِی مَلَکوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَی‌ءٍ، وَأَنْ عَسَی أَنْ یکونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ، فَبِأَی حَدِیثٍ بَعْدَهُ یؤْمِنُونَ».
خوب نیست و با: «أَوَلَمْ» از کار پرهیز می‌دهد.
«قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ»: با توجه به اجل هم کوتاه مدت است و هم خطرناک.
۱۸۶- «مَنْ یضْلِلِ اللَّهُ فَلَا هَادِی لَهُ، وَیذَرُهُمْ فِی طُغْیانِهِمْ یعْمَهُونَ».
گمراهی، تباهی، اضمحلال، فقر، پریشانی و بیماری را سبب می‌شود.
بسیار بد است. برای ترک آن نمی‌شود استخاره گرفت.
«مَنْ یضْلِلِ اللَّهُ فَلَا هَادِی لَهُ»: هیچ کس نمی‌تواند به خواهان کمکی کند.
«یعْمَهُونَ»: کار قفل می‌شود و هیچ نتیجه‌ای نمی‌دهد و هرگونه سرمایه گذاری سبب اتلاف آن می‌شود.
۱۸۷- «یسْأَلُونَک عَنِ السَّاعَةِ أَیانَ مُرْسَاهَا، قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّی، لَایجَلِّیهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ، ثَقُلَتْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، لَاتَأْتِیکمْ إِلَّا بَغْتَةً، یسْأَلُونَک کأَنَّک حَفِی عَنْهَا، قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ، وَلَکنَّ أَکثَرَ النَّاسِ لَایعْلَمُونَ».
خوب نیست و باید آن را ترک کرد. در هر موردی که استفهام و پرسش به کار رود کار مشکلاتی دارد. معلوم نیست طرف دیگر کار کیست و کسی به خواهان پاسخ‌گو نیست. با توجه به بلندی آیه فرسایشی است.
«یسْأَلُونَک عَنِ السَّاعَةِ»: کار مورد نظر هیچ خیر و بهرهٔ دنیوی ندارد.
هرجا سخن فقط از قیامت است، انجام آن به صورت غالب برای مردمی که منفعت‌طلب هستند و آخرت را نمی‌بینند و برای آن استخاره
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۲
نمی‌کنند، بد است.
«قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّی»: خواهان به جایی می‌رسد که دیگر چیرهٔ بر کار نیست و کار از دسترس او خارج می‌شود.
۱۸۸- «قُلْ لَاأَمْلِک لِنَفْسِی نَفْعاً وَلَا ضَرّاً إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ، وَلَوْ کنْتُ أَعْلَمُ الْغَیبَ لَاسْتَکثَرْتُ مِنَ الْخَیرِ، وَمَا مَسَّنِی السُّوءُ، إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ وَبَشِیرٌ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ».
خواهان طرف خود را که به او پاسخ‌گو باشد نمی‌شناسد. نتیجه‌بخش نیست.
۱۸۹- «هُوَ الَّذِی خَلَقَکمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ، وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیسْکنَ إِلَیهَا، فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِیفاً، فَمَرَّتْ بِهِ، فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَیتَنَا صَالِحاً لَنَکونَنَّ مِنَ الشَّاکرِینَ».
خیلی خوب است و باید بدون هیچ ترس و واهمه‌ای آن را انجام داد.
برکت ورزق دنیوی در آن است.
«هُوَ الَّذِی»: در تمامی موارد کاربرد آن کار رونده، انجام شدنی و بسیار خوب است.
ثبات، استقرار، آرامش، حکم و سکون دارد.
«فَمَرَّتْ بِهِ»: کار با گذشت زمان خود را می‌یابد و روندی رو به رشد دارد.
۱۹۰- «فَلَمَّا آتَاهُمَا صَالِحاً جَعَلَا لَهُ شُرَکاءَ فِیمَا آتَاهُمَا فَتَعَالَی اللَّهُ عَمَّا یشْرِکونَ».
خوب است اما مشکلاتی مانند غفلت و کفران نعمت او را تهدید می‌کند باید توکل، صدقه و ذکر داشته باشد یا آن را ترک کند.
۱۹۱- «أَیشْرِکونَ مَا لَایخْلُقُ شَیئاً، وَهُمْ یخْلَقُونَ».
بسیار بد است. درگیری آسیب‌زا یا خونین، غیبت، تهمت، تزویر، دروغ، پنهان‌کاری و فریب با آن همراه است؛ چرا که می‌فرماید:
«أَیشْرِکونَ مَا لَایخْلُقُ شَیئاً، وَهُمْ یخْلَقُونَ» و مرز میان خداوندی و بندگی
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۳
را نادیده گرفته‌اند.
۱۹۲- «وَلَا یسْتَطِیعُونَ لَهُمْ نَصْراً، وَلَا أَنْفُسَهُمْ ینْصُرُونَ».
کاری است بی‌فایده و بدون خاصیت که نتیجه‌ای ندارد و خواهان تنها رنج و اذیت کار را می‌برد و کسی نیز از وی دست‌گیری و دل‌جویی نمی‌کند. باید آن را ترک کند.
۱۹۳- «وَإِنْ تَدْعُوهُمْ إِلَی الْهُدَی لَایتَّبِعُوکمْ سَوَاءٌ عَلَیکمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنْتُمْ صَامِتُونَ».
خواهان هر چه بر انجام کار اصرار ورزد و خود را در این راه خسته کند، نتیجه‌ای نمی‌بیند.
۱۹۴- «إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُکمْ، فَادْعُوهُمْ، فَلْیسْتَجِیبُوا لَکمْ، إِنْ کنْتُمْ صَادِقِینَ».
بد است و انجام آن نتیجه و خاصیتی ندارد؛ همان‌گونه که از بت‌ها پاسخی بر نمی‌آید. این کار آلوده نیز هست.
۱۹۵- «أَلَهُمْ أَرْجُلٌ یمْشُونَ بِهَا، أَمْ لَهُمْ أَیدٍ یبْطِشُونَ بِهَا، أَمْ لَهُمْ أَعْینٌ یبْصِرُونَ بِهَا، أَمْ لَهُمْ آذَانٌ یسْمَعُونَ بِهَا، قُلِ ادْعُوا شُرَکاءَکمْ ثُمَّ کیدُونِ، فَلَا تُنْظِرُونِ».
خیلی بد و خطرناک است.
۱۹۶- «إِنَّ وَلِیی اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکتَابَ وَهُوَ یتَوَلَّی الصَّالِحِینَ».
خیلی خوب و سنگین است.
«وَلِیی اللَّهُ»: ولایت یعنی باطن سنگین و ثقل عظیم.
۱۹۷- «وَالَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لَایسْتَطِیعُونَ نَصْرَکمْ، وَلَا أَنْفُسَهُمْ ینْصُرُونَ».
کار مورد نظر نتیجه‌ای ندارد و زحمت وی بی‌فایده است. با افرادی رو به‌رو می‌شود منافق‌گونه که حفظ ظاهر می‌کنند اما باطن و حقیقتی ندارند و هیچ گاه خود را برای دیگری به مخاطره نمی‌اندازند.
۱۹۸- «وَإِنْ تَدْعُوهُمْ إِلَی الْهُدَی لَایسْمَعُوا، وَتَرَاهُمْ ینْظُرُونَ إِلَیک، وَهُمْ لَا یبْصِرُونَ».
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۴
نتیجه ندارد؛ هرچند ممکن است با افرادی مواجه شود که بد نباشند.
۱۹۹- «خُذِ الْعَفْوَ، وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ، وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ».
خواهان با انسان‌های نادان مواجه می‌شود، باید بر آسیب‌های آنان صبر و تحمل داشته باشد و نتیجه‌ای نیز از کار نمی‌برد، از این رو خوب نیست. در واقع سه فراز فوق توصیه دارد باید ضرر و زیان‌های این کار را به جان خرید و چیزی نگفت و ملاحظهٔ دیگران را داشت.
۲۰۰- «وَإِمَّا ینْزَغَنَّک مِنَ الشَّیطَانِ نَزْغٌ، فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ، إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ».
خیلی بد است. حیله، کلک و نیرنگ در آن است و باید از آن به خداوند پناه برد وگرنه به سقوط و هلاکت می‌افتد.
۲۰۱- «إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیطَانِ تَذَکرُوا، فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ».
خوب نیست.
«مَسَّهُمْ»: تمامی موارد استعمال «مس» و مشتقات آن بر اختلالات روحی روانی و نیز گاه به پیشامد هرگونه اختلالی دلالت دارد، برای نمونه ممکن است ساخت بنایی را شروع کند و ناگهان آهن یا سیمان در بازار نایاب شود.
۲۰۲- واخوانهم یمدونهم فی الغی ثم لا یقصرون ۲۰۳- «وَإِذَا لَمْ تَأْتِهِمْ بِآَیةٍ قَالُوا لَوْلَا اجْتَبَیتَهَا، قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا یوحَی إِلَی مِنْ رَبِّی، هَذَا بَصَائِرُ مِنْ رَبِّکمْ، وَهُدًی وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ».
گرفتار افرادی نادان می‌شود و کار آسیب زاست، اما با گذر از آن خیلی عالی است و به برکت و نعمت می‌رسد. نباید از مشکلات ظاهری آن ترسید و آن را ترک کرد.
«لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ»: در هر موردی که خوبی‌های آیه به فردی یا گروهی
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۵
تخصیص زده می‌شود باید خیراتی داشت و با صدقه، مشاوره، توکل، نذر، ذکر، احتیاط و توجه کار را پیش برد. باید توجه داشت که صدر آیه آسیب زاست و چنان‌چه وی امور گفته شده را رعایت نکند، آفت و خسارتی به او وارد می‌شود.
۲۰۴- «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ، وَأَنْصِتُوا، لَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ».
بسیار عالی است. خیرات و منافع آن عام و کلی است. کار نرم و بی‌خطر است و مشکلی ندارد.
۲۰۵- «وَاذْکرْ رَبَّک فِی نَفْسِک تَضَرُّعاً وَخِیفَةً، وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ، بِالْغُدُوِّ وَالْآَصَالِ، وَلَا تَکنْ مِنَ الْغَافِلِینَ».
خیلی خوب است. کاری است معنوی و بدون تبلیغات که دیر بازده است. کار شفاف، نجیب و رام است. البته باید از غفلت پرهیز داشت و احتیاط و توجه نمود.
۲۰۶- «إِنَّ الَّذِینَ عِنْدَ رَبِّک لَایسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ، وَیسَبِّحُونَهُ، وَلَهُ یسْجُدُونَ».
کار معنوی و پرخیر است و نتیجه و کمال کاری است که از گذشته بوده است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۷
سورهٔ انفال
این سوره سورهٔ مال و منال دنیا و نعمت‌های آن و نیکی با خویشاوندان و فامیل و نیز اطاعت پذیری از رهبران دینی برای داشتن دنیایی آباد و آخرتی سرشار از سعادت است و می‌توان آن را سورهٔ خوبی‌ها دانست. این معنا در چینش آیات این سوره دیده می‌شود و تناسب آن به صورت کامل رعایت گردیده است.
۱- «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ، یسْأَلُونَک عَنِ الْأَنْفَالِ، قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ، فَاتَّقُوا اللَّهَ، وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَینِکمْ، وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ، إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ».
گذشت که بسمله نماد و چکیده‌ای از سوره است و با توجه به محتوای آن یا آیات بعد از آن یا آیهٔ وسط و یا آخرین آیهٔ همان سوره که با هم ارتباط وثیق دارند معنا می‌شود. بسملهٔ این سوره خوب است و نعمت دنیا و آزادی عمل را دارد.
انفال نیز نعمت‌های دنیوی است که وسعت و گشایش در آن است. اما با توجه به پرسش یاد شده مشکلاتی دارد. امر «قل» نیز به معنای وجود گرهی در کار است که نیازمند همت است. توصیه به تقوا نیز بر لزوم توجه و احتیاط در کار دلالت دارد. هم‌چنین شرط ایمان نیز از آزادی عمل آن می‌کاهد و سبب محدودیت کار می‌شود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۸
استخارهٔ این آیه با وجود مشکلاتی که دارد بسیار خوب است و سبب وسعت، توانمندی و دستیابی به امکانات می‌شود. رویش و رشد دارد و باید برای گذر از مشکلات آن توجه و احتیاط داشت.
۲- «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ، وَإِذَا تُلِیتْ عَلَیهِمْ آیاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَاناً، وَعَلَی رَبِّهِمْ یتَوَکلُونَ».
بسیار عالی است اما از امکانات و نعمت‌های دنیوی در آن خبری نیست. خوش باطن، دیر بازده، با برکت و سعادت است.
۳- «الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلَاةَ، وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ینْفِقُونَ».
هم ظاهر دارد و هم باطن. شفاف و روشن است. البته زحمت فراوانی را می‌طلبد؛ چرا که نماز به خودی خود سنگین است و اقامهٔ آن سخت‌تر.
۴- «أُولَئِک هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً، لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ، وَمَغْفِرَةٌ، وَرِزْقٌ کرِیمٌ».
بسیار عالی و خوب است و نمونهٔ آن در خوبی به ندرت یافت می‌شود.
«أُولَئِک»: مردمان آبرومند را در بر می‌گیرد.
«لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ»: درجات آن کمالی است و نه جلالی. خواهان فرد خیر، شجاع، بزرگوار و با کرامت است که کم‌تر نمونهٔ وی در جامعه پیدا می‌شود. اگر از مراتب وی در نزد مردم یاد می‌شد، وی فردی است که قدرت ظاهری و مقام یا توان مالی و اقتصادی بالایی دارد.
«وَمَغْفِرَةٌ»: هرچند وی فردی قدر و توانمند است، ممکن است در روند کار مشکلاتی داشته باشد که قابل گذشت است و خداوند خود آن را برطرف می‌سازد.
«وَرِزْقٌ کرِیمٌ»: نان خود را به‌راحتی به دست می‌آورد و نه با بدبختی و زحمت بسیار.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۴۹
۵- «کمَا أَخْرَجَک رَبُّک مِنْ بَیتِک بِالْحَقِّ، وَإِنَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَکارِهُونَ».
کار دارای شرور و عوارضی منفی است که خواهان مسؤول آن دانسته می‌شود و روشن نیست با چه کسی طرف و مواجه می‌شود. مکافات و گرفتاری دارد.
۶- «یجَادِلُونَک فِی الْحَقِّ بَعْدَ مَا تَبَینَ، کأَنَّمَا یسَاقُونَ إِلَی الْمَوْتِ، وَهُمْ ینْظُرُونَ».
خیلی بد است. جدال باطل و درگیری به صورت عمدی و عالمانه است، بر این اساس، با فردی حیله‌گر و حقه باز رو به‌رو می‌شود و نمی‌توان از درگیری با او رهایی جست. حرمان و شکست نیز در آن وجود دارد و هلاکت آن قطعی است و خواهان به چشم خود می‌بیند که در این مسیر حرکت می‌کند اما قدرت بازدارندگی خود را از دست می‌دهد و زیان‌هایی به او می‌رسد که به هیچ وجه جبران‌پذیر نیست.
برای ترک آن نباید استخاره‌ای دیگر گرفت.
۷- «وَإِذْ یعِدُکمُ اللَّهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَینِ أَنَّهَا لَکمْ، وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَیرَ ذَاتِ الشَّوْکةِ تَکونُ لَکمْ، وَیرِیدُ اللَّهُ أَنْ یحِقَّ الْحَقَّ بِکلِمَاتِهِ، وَیقْطَعَ دَابِرَ الْکافِرِینَ».
خوب و حق است ولی زحمت، مشکلات، ناخالصی، درگیری و کفران نعمت را با خود دارد.
«وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَیرَ ذَاتِ الشَّوْکةِ تَکونُ لَکمْ»: کار مورد نظر به کفران نعمت و توقعات نابجا کشیده می‌شود.
۸- «لِیحِقَّ الْحَقَّ وَیبْطِلَ الْبَاطِلَ، وَلَوْ کرِهَ الْمُجْرِمُونَ».
خوب است. قوت صدر بر ذیل چیره است. باید توجه داشت کراهت و ناخوشایندی از ضعف پدید می‌آید و با توجه به ذیل، نیت خواهان در استخاره نقش دارد و این کار برای فرد زرنگ به معنای شیطان صفت و
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۰
سودجو که خوش نفس نیست و اهل کلک و کلاه‌برداری است خوب نیست و وی مصداق مجرمان می‌گردد ولی کسی که نیت خیر دارد با صفای باطن و استغفار، نذر و دادن خیرات می‌تواند به آن بپردازد و همان صفای باطن فرد در واقع کنشگر انجام فعل می‌گردد و آن است که کار را پیش می‌برد.
«لِیحِقَّ الْحَقَّ»: انجام گرفتن آن قطعی است و موفقیت و پیروزی را در پی دارد.
۹- «إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکمْ، فَاسْتَجَابَ لَکمْ، أَنِّی مُمِدُّکمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکةِ مُرْدِفِینَ».
عالی است. کاری است که به دهش الهی شکل می‌پذیرد و عمل و تلاش خواهان نقش اساسی و اصلی را در تحقق آن ندارد؛ از این رو، کار مورد نظر برای خواهان، هر کسی که باشد، جواب می‌دهد و نتیجه‌بخش است. باید توجه داشت که عنایت الهی در این کار بسیار بالاست و در مثل هم‌چون نان گدایی نمی‌ماند: «بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِکةِ مُرْدِفِینَ» و از فرشتگان مردف و صف کشیده سخن می‌گوید که از پیوسته بودن امدادهای غیبی حکایت می‌کند. احساس نیاز یعنی استغاثه، استجابت و امداد غیبی در آن است.
۱۰- «وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَی، وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکمْ، وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
عالی است. به‌ویژه آن که بشارت می‌دهد؛ بشارتی که هیچ استرس و تنیدگی ندارد و هیچ جهت منفی در آن نیست. جعل و دهش الهی با آن است.
«وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکمْ»: عملی نمودن کار مورد نظر هیچ گونه اضطراب و پریشانی برای خواهان نمی‌آورد و آرامش خاطر وی محفوظ است و او در انجام آن اذیتی نمی‌بیند.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۱
«وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»: ضمانت اجرای سالم و نتیجه‌بخش بودن کار است.
۱۱- «إِذْ یغَشِّیکمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِنْهُ، وَینَزِّلُ عَلَیکمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً، لِیطَهِّرَکمْ بِهِ، وَیذْهِبَ عَنْکمْ رِجْزَ الشَّیطَانِ، وَلِیرْبِطَ عَلَی قُلُوبِکمْ، وَیثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ». «إِذْ»: به نعمتی توجه می‌دهد که پیشینه دارد. با حرف عطف نیامده؛ چرا که پیش از این، زمینه‌های خلقی را بر می‌رسید و در این جا به زمینه‌های حقی می‌پردازد و بدین گونه حرمت اسمای الهی که در پایان آیه آمده است پاس داشته می‌شود. مقام مقام حق است.
«یغَشِّیکمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِنْهُ»: خیری پر آسایش و با امنیت کامل به وی می‌رسد.
امری باطنی است و تطهیر و قوت قلب می‌آورد.
کار مورد نظر امری ارادی و با توجه به لزوم غسل زیر باران، غیر عادی است و برای افراد ساده و ضعیف و کارهایی که اهمیت چندانی ندارد مناسب نیست، اما اگر کار مورد نظر اهمیت و عظمت داشته باشد، عالی است و امداد الهی سبب رفع مشکلات آن می‌شود. با این وجود، بلایا و مصایبی دارد. پایان آن خوب است. کار با عنایت و هبهٔ الهی پیش می‌رود و زحمت و تلاش در پیشبرد روند آن تأثیری ندارد.
«وَیثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ»: با توجه به این که ثبات قدم که معلول ارادهٔ قوی است در پایان آیه آمده است، با توجه به سنگینی و سختی کار، انجام آن برای افراد ضعیف خوب نیست و از عهدهٔ آن بر نمی‌آیند.
۱۲- «إِذْ یوحِی رَبُّک إِلَی الْمَلَائِکةِ أَنِّی مَعَکمْ، فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا، سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کفَرُوا الرُّعْبَ، فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ، وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ کلَّ بَنَانٍ». «إِذْ»: قصهٔ حق را باز می‌گوید.
«أَنِّی مَعَکمْ»: موفقیت آن حتمی است؛ به‌گونه‌ای که دیگر لازم نیست دیگر فرازهای آیه را دید.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۲
«فَثَبِّتُوا الَّذِینَ آمَنُوا»: چون در این کار فقط خداست، ثبات قدم آن حتی برای انسان‌های ضعیف اما مؤمن تضمین شده است.
«أَنِّی مَعَکمْ» از اسمای الهی است و می‌تواند به عنوان ذکر استفاده شود. مداومت بر آن سبب می‌شود انسان بتواند خداوند را در خود بیابد و خود را به مقام فنا رساند. چنین فردی نگرانی، غصه و دلهره ندارد. ذکر خفی است و صدای غیر نباید به آن برخورد کند. ذکر یاد شده سنگین، قربی، حقی و از اذکار قربی است که دل را پایین می‌ریزد و قوت و قدرت می‌آورد. این ذکر از اذکار عام نیست و استفاده از آن نیاز به اجازه از اولیای الهی دارد تا در این فن کارشناس باشند و نه عامی.
«سَأُلْقِی»: مشکلاتی غیر عادی و اضطراب و دلهره در کار وجود دارد که با رحمت و امداد الهی برطرف می‌شود.
۱۳- «ذَلِک بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ، وَمَنْ یشَاقِقِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ».
بسیار بد است و باید ترک شود. تزلزل و اختلاف در آن پیش می‌آید.
۱۴- «ذَلِکمْ فَذُوقُوهُ، وَأَنَّ لِلْکافِرِینَ عَذَابَ النَّارِ».
خیلی بد است.
۱۵- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، إِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کفَرُوا زَحْفاً فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ».
۱۶- «وَمَنْ یوَلِّهِمْ یوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیزاً إِلَی فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ، وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ، وَبِئْسَ الْمَصِیرُ».
این دو آیه در مجموع یک استخاره را شکل می‌دهد و صدر آیهٔ نخست با ذیل آیهٔ دوم ملاحظه می‌شود. سرفصل است. استخارهٔ آن خیلی بد است. نتیجه‌ای جز شکست ندارد و گرفتاری، پریشانی، پشیمانی و سرشکستگی را همراه می‌آورد. مضر و زیان‌بار است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۳
۱۷- «فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ، وَلَکنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ، وَمَا رَمَیتَ إِذْ رَمَیتَ، وَلَکنَّ اللَّهَ رَمَی، وَلِیبْلِی الْمُؤْمِنِینَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَناً، إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ».
خیلی خوب است. بلایی نیکو و حسن است و همانند دردی تلخ اما لذت‌آور می‌باشد. از دهش‌هایی است که بلاخیز است. مهم این است که فاعل آن خداست و خواهان همانند یک مهره است و کار به‌خودی خود انجام می‌شود و سعی و تلاشی را نمی‌طلبد. موفقیت‌آمیز و پرمنفعت است.
۱۸- «ذَلِکمْ، وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ کیدِ الْکافِرِینَ».
از آیاتی است که نیت خواهان در استخارهٔ آن نقش دارد. کار مورد نظر برای افراد زرنگ و حیله‌گر مناسب نیست و از آن نتیجهٔ عکس می‌بینند و به شکست می‌انجامد. خیلی خطرناک است و باید به ظاهر آن فریفته نشد.
۱۹- «إِنْ تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جَاءَکمُ الْفَتْحُ، وَإِنْ تَنْتَهُوا فَهُوَ خَیرٌ لَکمْ، وَإِنْ تَعُودُوا نَعُدْ، وَلَنْ تُغْنِی عَنْکمْ فِئَتُکمْ شَیئاً وَلَوْ کثُرَتْ، وَأَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِینَ».
خوب است. تعلیق‌های متعددی دارد که ضریب موفقیت آن را پایین می‌آورد و مخاطرات آن نیز اندک نیست. البته پایان خوبی دارد: «وَأَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِینَ». باید با پرداخت صدقه و خیرات و انجام دعا و نیز با توکل، منافع آن را جلب نمود که در غیر این صورت، ممکن است رگباری از مشکلات بر او باریدن بگیرد.
۲۰- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ، وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ، وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ».
بسیار خوب است.
«وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ»: سوء تفاهمی در انجام کار پیش نمی‌آید.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۴
۲۱- «وَلَا تَکونُوا کالَّذِینَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَایسْمَعُونَ».
خیلی بد است؛ هرچند ممکن است کاری باشد که خواهان آن برای دیگران مناسب می‌بیند اما برای شخص وی خوب نیست.
۲۲- «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکمُ، الَّذِینَ لَایعْقِلُونَ».
بدی بسیار فراوانی دارد و سراسر ناآگاهی، نادانی و ماجراجویی است.
۲۳- «وَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِیهِمْ خَیراً لَأَسْمَعَهُمْ، وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ».
خیلی بد است. کاری است که هم گرفتاری می‌آورد و هم ضرر دارد و چه بسا که خواهان را به صورت ناگهانی به بحران اندازد و زندگی او را زیر و رو کند. ظاهر کار نباید چشم را خیره سازد که ممکن است با کوچک‌ترین چیزی ورق باز گردد. انجام آن ریسکی خطرناک و ماجراجویی و بحران آفرینی است.
۲۴- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکمْ لِمَا یحْییکمْ، وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحُولُ بَینَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ، وَأَنَّهُ إِلَیهِ تُحْشَرُونَ».
دو استخاره در این آیه است. اولی خیلی خوب است و زندگی و حیات در آن است و دومی از: «وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحُولُ بَینَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ» شروع می‌شود. با توجه به تهدیدی که در آیه است: «وَأَنَّهُ إِلَیهِ تُحْشَرُونَ» مخاطره دارد و باید با مراقبت و توجه آن را انجام داد. این کار به پایان می‌رسد و از این لحاظ کاری موفق است اما معلوم نیست سعادت نیز با آن باشد و موفقیت به معنای سلامت و سعادت را باید با مواظبت به دست آورد.
۲۵- «وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَاتُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکمْ خَاصَّةً، وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ».
خوب نیست؛ چرا که از فتنه با زبان تهدید سخن می‌گوید.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۵
۲۶- «وَاذْکرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِیلٌ، مُسْتَضْعَفُونَ فِی الْأَرْضِ، تَخَافُونَ أَنْ یتَخَطَّفَکمُ النَّاسُ، فَآَوَاکمْ وَأَیدَکمْ بِنَصْرِهِ، وَرَزَقَکمْ مِنَ الطَّیبَاتِ، لَعَلَّکم تَشکرونَ».
خوب است. کار دارای پیشینه است که سه وصف اندکی، ضعف و واهمه را با پیشینیان خود داشته است و اینک نیمهٔ خوش آن آشکار شده و خیرات و برکات آن بهرهٔ خواهان می‌شود؛ خواه خواهان فرد نیکوکرداری باشد یا خیر و عمل و نیت وی در بهره‌وری از خیرات این کار تأثیری ندارد.
«وَرَزَقَکمْ مِنَ الطَّیبَاتِ»: کار زحمت و تلاشی نمی‌طلبد و حاصلی است بی‌رنج و محنت.
۲۷- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَاتَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ، وَتَخُونُوا أَمَانَاتِکمْ، وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ».
متوسط است. کار مورد نظر پر خطر و آسیب زاست. گرفتاری و پریشانی دارد و ممکن است پایانی زیان‌بار داشته باشد.
۲۸- «وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُکمْ وَأَوْلَادُکمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ».
خوب است. بسیار سنگین است و زحمت و سختی آن فراوان است.
پایان آن از آغاز آن و باطن آن از ظاهر آن بهتر است.
۲۹- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یجْعَلْ لَکمْ فُرْقَاناً، وَیکفِّرْ عَنْکمْ سَیئَاتِکمْ، وَیغْفِرْ لَکمْ، وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ».
خوب و عالی است در صورتی که خواهان نیت خیر و ایمانی داشته باشد وگرنه نه. باید توجه و دقت داشت و اهمیت داد که راه انحرافی را نرفت. خیرات و برکات آن فراوان و سرشار است.
۳۰- «وَإِذْ یمْکرُ بِک الَّذِینَ کفَرُوا، لِیثْبِتُوک، أَوْ یقْتُلُوک، أَوْ یخْرِجُوک، وَیمْکرُونَ وَیمْکرُ اللَّهُ، وَاللَّهُ خَیرُ الْمَاکرِینَ».
این استخاره برای فرد ضعیف و ناتوان خوب نیست اما اگر خواهان
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۶
زیرک، باهوش و توانمند است خیلی خوب است؛ چرا که زحمت و سختی بسیار دارد و ملاحظهٔ خواهان را ندارند. برای افراد قوی و توانمند فرجام بسیار خوبی دارد.
۳۱- «وَإِذَا تُتْلَی عَلَیهِمْ آیاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ».
خیلی بد است. خواهان در چنان غفلتی است که نمی‌توان او را به خود آورد و به بدی کار توجهی ندارد.
۳۲- «وَإِذْ قَالُوا اللَّهُمَّ إِنْ کانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِک فَأَمْطِرْ عَلَینَا حِجَارَةً مِنَ السَّمَاءِ، أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِیمٍ».
بسیار بد است. نادانی، نابودی، حرمان و فلاکت در آن است.
۳۳- «وَمَا کانَ اللَّهُ لِیعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِیهِمْ، وَمَا کانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یسْتَغْفِرُونَ».
خوب است. خطرها و مشکلاتی دارد.
۳۴- «وَمَا لَهُمْ أَلَّا یعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ یصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ، وَمَا کانُوا أَوْلِیاءَهُ، إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ، وَلَکنَّ أَکثَرَهُمْ لَایعْلَمُونَ».
خوب نیست. عذاب با حصر و تهدید و استفهام آمده است. گرفتاری و پریشانی دارد و ممکن است به مقدسات نیز لطمه وارد شود.
۳۵- «وَمَا کانَ صَلَاتُهُمْ عِنْدَ الْبَیتِ إِلَّا مُکاءً وَتَصْدِیةً، فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کنْتُمْ تَکفُرُونَ».
خیلی بد است. خواهان کار را به بازی می‌گیرد و کسانی در برابر وی ایستادگی و مقاومت دارند که گریزی از آن نیست.
«فَذُوقُوا الْعَذَابَ»: خواهان گریزی از آثار و عوارض کار ندارد.
۳۶- «إِنَّ الَّذِینَ کفَرُوا ینْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِیصُدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ، فَسَینْفِقُونَهَا، ثُمَّ تَکونُ عَلَیهِمْ حَسْرَةً، ثُمَّ یغْلَبُونَ، وَالَّذِینَ کفَرُوا إِلَی جَهَنَّمَ یحْشَرُونَ».
بسیار بد است. زیان، حسرت، خسارت، اضطراب و پریشانی دارد و به شکست می‌انجامد. باید ترک شود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۷
۳۷- «لِیمِیزَ اللَّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیبِ، وَیجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلَی بَعْضٍ، فَیرْکمَهُ جَمِیعاً، فَیجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ، أُولَئِک هُمُ الْخَاسِرُونَ».
خوب است. مخاطره، تراکم، بحران و خسران دارد. البته، برای افراد سست و معمولی خوب نیست. افراد قوی نیز باید در انجام آن نهایت احتیاط و توجه را داشته باشند.
۳۸- «قُلْ لِلَّذِینَ کفَرُوا إِنْ ینْتَهُوا یغْفَرْ لَهُمْ مَا قَدْ سَلَفَ، وَإِنْ یعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ».
خیلی بد و خطرناک است. معصیت، تجاوز، تعدی و نابودی در آن است و بویی از خیر و خوبی از آن به مشام نمی‌رسد.
۳۹- «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّی لَاتَکونَ فِتْنَةٌ، وَیکونَ الدِّینُ کلُّهُ لِلَّهِ، فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا یعْمَلُونَ بَصِیرٌ».
خیلی خوب است. دیربازده است و صبوری و تحمل را می‌طلبد.
تطهیر و سلامت را در پی دارد.
۴۰- «وَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاکمْ، نِعْمَ الْمَوْلَی وَنِعْمَ النَّصِیرُ».
خیلی خوب است و عالی است.
۴۱- «وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَی‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ، وَلِلرَّسُولِ، وَلِذِی الْقُرْبَی، وَالْیتَامَی، وَالْمَسَاکینِ، وَابْنِ السَّبِیلِ، إِنْ کنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ، وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَی عَبْدِنَا یوْمَ الْفُرْقَانِ، یوْمَ الْتَقَی الْجَمْعَانِ، وَاللَّهُ عَلَی کلِّ شَی‌ءٍ قَدِیرٌ».
صرف نظر از شخصیت خواهان، این استخاره برای همه بسیار خوب است. امکانات دنیوی، مخالفت، تراکم و نیز ملکوت، علم، غنیمت که به معنای منافع غیر منتظره است، اطلاق و گشادگی و نیز تقسیم در آن است.
۴۲- «إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْیا، وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَی، وَالرَّکبُ أَسْفَلَ مِنْکمْ، وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِی الْمِیعَادِ، وَلَکنْ لِیقْضِی اللَّهُ أَمْراً کانَ مَفْعُولًا، لِیهْلِک مَنْ
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۸
هَلَک عَنْ بَینَةٍ، وَیحْیا مَنْ حَی عَنْ بَینَةٍ، وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِیعٌ عَلِیمٌ».
خوب است. پر مشقت و پر زحمت است و خواهان را در پایین کار قرار می‌دهد. هم‌چنین سنگین و سخت است و آسایشی ندارد و پر مخاطره است، اما انجام شدنی است.
۴۳- «إِذْ یرِیکهُمُ اللَّهُ فِی مَنَامِک قَلِیلًا، وَلَوْ أَرَاکهُمْ کثِیراً لَفَشِلْتُمْ، وَلَتَنَازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ، وَلَکنَّ اللَّهَ سَلَّمَ، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ».
خوب است اما غلط انداز است و واقعیت‌های آن آشکار نیست؛ همان‌گونه که بسیار را اندک می‌نمایاند. درگیری نیز دارد.
۴۴- «وَإِذْ یرِیکمُوهُمْ إِذِ الْتَقَیتُمْ فِی أَعْینِکمْ قَلِیلًا، وَیقَلِّلُکمْ فِی أَعْینِهِمْ لِیقْضِی اللَّهُ أَمْراً کانَ مَفْعُولًا، وَإِلَی اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ».
خیلی خوب است. البته حقیقت آن با ظاهر و واقعیت آن متفاوت است. باطن آن خیلی بهتر از ظاهر آن است. چون ظاهر ندارد باید به ظاهر آن اهمیت داد و برای نمونه اگر می‌خواهد کسب و تجارتی داشته باشد، باید به دکور مغازه اهمیت دهد.
۴۵- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، إِذَا لَقِیتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا، وَاذْکرُوا اللَّهَ کثِیراً، لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ».
خیلی خوب است. مشکلاتی که دارد هموار می‌شود و موفقیت می‌آورد.
۴۶- «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ، وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا، وَتَذْهَبَ رِیحُکمْ، وَاصْبِرُوا، إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ».
خیلی خوب است. کار دارای روندی طبیعی است که باید گذاشت از مجرای خود انجام شود و در انجام آن نباید عجله کرد. البته مخاطراتی دارد که باید صبر و استقامت داشت تا کار به نتیجه رسد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۵۹
۴۷- «وَلَا تَکونُوا کالَّذِینَ خَرَجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَرِئَاءَ النَّاسِ وَیصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا یعْمَلُونَ مُحِیطٌ».
خوب نیست. تهدید، شیطنت، فریب و برخوردهای صادقانه در آن است.
۴۸- «وَإِذْ زَینَ لَهُمُ الشَّیطَانُ أَعْمَالَهُمْ، وَقَالَ لَاغَالِبَ لَکمُ الْیوْمَ مِنَ النَّاسِ، وَإِنِّی جَارٌ لَکمْ، فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَکصَ عَلَی عَقِبَیهِ، وَقَالَ إِنِّی بَرِی‌ءٌ مِنْکمْ، إِنِّی أَرَی مَا لَاتَرَوْنَ، إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ، وَاللَّهُ شَدِیدُ الْعِقَابِ».
خوب نیست. کرداری شیطانی است و در آن نزاع پیش می‌آید و خطرناک است و نگرانی دارد.
۴۹- «إِذْ یقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِینُهُمْ وَمَنْ یتَوَکلْ عَلَی اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
با زحمت و مشکلات شروع می‌شود ولی فرجام آن خوب است. با توجه به تفاوت صدر و ذیل، کاری سازگار و همراه نیست. افرادی منافق صفت، پیچیده، مستکبر، خشن و متعصب همراه آن است، اما با توجه به این که توکل در آن آمده است مشکلات آن رفع می‌شود.
۵۰- «وَلَوْ تَرَی إِذْ یتَوَفَّی الَّذِینَ کفَرُوا الْمَلَائِکةُ یضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ، وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ».
خوب نیست. خطرناک است. سختی و گرفتاری‌های پیچیده دارد. با توجه به: «وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ» قابل گشایش نیست و بدی کار فعلیت می‌یابد.
۵۱- «ذَلِک بِمَا قَدَّمَتْ أَیدِیکمْ، وَأَنَّ اللَّهَ لَیسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ».
خیلی بد است. خواهان نتیجهٔ عملی آن را می‌بیند و در کنار ضرر، به یأس و پریشانی می‌افتد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۰
۵۲- «کدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ، وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کفَرُوا بِآَیاتِ اللَّهِ، فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ، إِنَّ اللَّهَ قَوِی شَدِیدُ الْعِقَابِ».
بسیار بد است. چنان خطرناک است که نه تنها او را به خسارت و ضرر می‌اندازد، بلکه او را به نابودی می‌کشد.
«فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ»: طاقت‌فرسا و مشکل زاست.
۵۳- «ذَلِک بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ یک مُغَیراً نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَی قَوْمٍ حَتَّی یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ، وَأَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ».
مشکلاتی دارد که برای گریز از آن راه رهایی وجود دارد اما نتیجه نمی‌دهد. شروع آن با تحول و دگرگونی، اختلاف و درگیری همراه است اما می‌شود که با تحمل و ذکاوت و شکر پایان خوبی داشته باشد و از این نظر می‌توان آن را انجام داد.
۵۴- «کدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کذَّبُوا بِآَیاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَکنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَکلٌّ کانُوا ظَالِمِینَ».
خیلی بد است. کار مورد نظر شخصی نیست و از این لحاظ در روند اشتراک با دیگران یا نظام و سیستم کاری دچار مشکل می‌شود و خواهان تکذیب می‌شود و شکست خوردهٔ صحنه می‌گردد؛ هرچند خواهان فرد بسیار خوبی باشد.
۵۵- «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الَّذِینَ کفَرُوا، فَهُمْ لَایؤْمِنُونَ».
خیلی بد است. با افراد شرور و اشرار مواجه می‌شود و نتیجه‌ای نیز نمی‌بیند.
۵۶- «الَّذِینَ عَاهَدْتَ مِنْهُمْ ثُمَّ ینْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَایتَّقُونَ».
بسیار بد است.
۵۷- «فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِی الْحَرْبِ، فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ، لَعَلَّهُمْ یذَّکرُونَ».
خیلی بد است. تنها کسی که اقتدار بسیار دارد می‌تواند آن را انجام دهد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۱
۵۸- «وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیانَةً فَانْبِذْ إِلَیهِمْ عَلَی سَوَاءٍ، إِنَّ اللَّهَ لَایحِبُّ الْخَائِنِینَ».
بسیار بد است. خطر، ترس و استرس و شکست در آن است. کار را حتی با احتیاط نمی‌توان انجام داد.
۵۹- «وَلَا یحْسَبَنَّ الَّذِینَ کفَرُوا سَبَقُوا، إِنَّهُمْ لَایعْجِزُونَ».
خوب نیست. کار ممکن است ظاهر شیرینی داشته باشد اما به هیچ وجه خوب نیست و نتیجه‌ای نمی‌دهد.
۶۰- «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ، وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیلِ، تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکمْ، وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَاتَعْلَمُونَهُمُ، اللَّهُ یعْلَمُهُمْ، وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَی‌ءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یوَفَّ إِلَیکمْ، وَأَنْتُمْ لَاتُظْلَمُونَ».
خیلی خوب و بسیار سنگین و سخت است، اما کاری لازم است و ترک آن خیلی بد است.
«وَأَنْتُمْ لَاتُظْلَمُونَ»: هرچه بر انجام این کار سرمایه‌گذاری شود بازده دارد و چیزی از دست نمی‌رود. البته منافع آن آنی نیست و نتیجهٔ آن با کسب قدرت و اقتدار است که حاصل می‌شود.
۶۱- «وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا، وَتَوَکلْ عَلَی اللَّهِ، إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ».
خیلی خوب است. خطرپذیری و اضطراب در آن است.
۶۲- «وَإِنْ یرِیدُوا أَنْ یخْدَعُوک فَإِنَّ حَسْبَک اللَّهُ، هُوَ الَّذِی أَیدَک بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ».
بسیار خوب است. خطرپذیر اما پرمنفعت است.
۶۳- «وَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِهِمْ، لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مَا أَلَّفْتَ بَینَ قُلُوبِهِمْ، وَلَکنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَینَهُمْ، إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
بسیار خوب است. استخارهٔ وفق و هموار است. کار انجام می‌پذیرد و هیچ مشکل عمده‌ای جز برخی مشکلات جانبی و رفتاری ندارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۲
۶۴- «یا أَیهَا النَّبِی، حَسْبُک اللَّهُ وَمَنِ اتَّبَعَک مِنَ الْمُؤْمِنِینَ».
خوب است. کار محدود است و با توجه به «حَسْبُک اللَّهُ» چنان‌چه نیت خواهان خیر باشد باید آن را با توجه، احتیاط و توکل پی گرفت.
۶۵- «یا أَیهَا النَّبِی، حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتَالِ، إِنْ یکنْ مِنْکمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یغْلِبُوا مِأَتَینِ، وَإِنْ یکنْ مِنْکمْ مِأَةٌ یغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ الَّذِینَ کفَرُوا، بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَایفْقَهُونَ».
خیلی خوب است. برخورد و مواجهه دارد و لازم است کسی به عنوان مسؤول و تصمیم گیرنده امر رهبری و فرماندهی آن را به عهده بگیرد. توجه، دقت و پشت کار را می‌طلبد.
۶۶- «الْآَنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْکمْ، وَعَلِمَ أَنَّ فِیکمْ ضَعْفاً، فَإِنْ یکنْ مِنْکمْ مِأَةٌ صَابِرَةٌ یغْلِبُوا مِأَتَینِ، وَإِنْ یکنْ مِنْکمْ أَلْفٌ یغْلِبُوا أَلْفَینِ بِإِذْنِ اللَّهِ، وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ».
خوب است اما خالی از خطر نیست و ضعف به معنای درگیری و مشکلات نیز دارد که با صبر و تحمل پذیری برطرف می‌شود.
۶۷- «مَا کانَ لِنَبِی أَنْ یکونَ لَهُ أَسْرَی حَتَّی یثْخِنَ فِی الْأَرْضِ، تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا، وَاللَّهُ یرِیدُ الْآَخِرَةَ، وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
خوب است. کاری است برخوردی که انجام می‌شود.
«وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکیمٌ»: کار خود را به‌خوبی نشان نمی‌دهد و ممکن است ظاهری خوشایند نداشته باشد اما اموری پنهانی دارد که خوب است.
۶۸- «لَوْلَا کتَابٌ مِنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّکمْ فِیمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ».
تحذیر و تهدید دارد. عذاب آن فعلی است و چنان بزرگ است که آن را با همهٔ وجود خود لمس می‌کند. کار انجام نمی‌شود و جز گرفتاری و درگیری نتیجه‌ای ندارد و پشیمانی می‌آورد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۳
۶۹- «فَکلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَالًا طَیباً، وَاتَّقُوا اللَّهَ، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
خیلی خوب است. با توجه به من تبعیض و قید طیب باید انفاق و بخشندگی نیز داشت. کار باز و گسترده است.
۷۰- «یا أَیهَا النَّبِی، قُلْ لِمَنْ فِی أَیدِیکمْ مِنَ الْأَسْرَی إِنْ یعْلَمِ اللَّهُ فِی قُلُوبِکمْ خَیراً یؤْتِکمْ خَیراً مِمَّا أُخِذَ مِنْکمْ، وَیغْفِرْ لَکمْ، وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
خوب است. کار به جریان می‌افتد و مانعی ندارد؛ چرا که خطاب آن با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است و می‌فرماید: «لِمَنْ فِی أَیدِیکمْ». گشایش، درآمد و سودآوری بدون هیچ گونه ضرر و زیان دارد.
۷۱- «وَإِنْ یرِیدُوا خِیانَتَک فَقَدْ خَانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ، فَأَمْکنَ مِنْهُمْ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
خیلی بد است، با آن که محتوا و معنای خوبی دارد. مشکلات کار بسیار است.
۷۲- «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالَّذِینَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولَئِک بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ، وَالَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ یهَاجِرُوا مَا لَکمْ مِنْ وَلَایتِهِمْ مِنْ شَی‌ءٍ حَتَّی یهَاجِرُوا، وَإِنِ اسْتَنْصَرُوکمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیکمُ النَّصْرُ، إِلَّا عَلَی قَوْمٍ بَینَکمْ وَبَینَهُمْ مِیثَاقٌ، وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ».
کار کمر شکن و فرسایشی است و به هیچ وجه نمی‌توان آن را کنترل کرد. جز زحمت، ضرر و سختی چیزی ندارد و خیرات آن با فلاکت به دست می‌آید و طیب نیست. فقط معنوی و الهی است و ضمانتی نیز ندارد جز آن که خداوند به نوعی دستگیر است.
۷۳- «وَالَّذِینَ کفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ، إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَکنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ، وَفَسَادٌ کبِیرٌ».
بسیار بد است. توطئه دارد و لازم است در برابر توطئه‌گران ایستادگی کرد. کار قابل کنترل و جبران نیست. ترک آن ضروری است و برای ترک آن نمی‌شود استخاره‌ای دیگر گرفت.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۴
۷۴- «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ، وَالَّذِینَ آوَوْا وَنَصَرُوا، أُولَئِک هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کرِیمٌ».
خیلی خوب اما پر زحمت و با مشقت است.
هرگاه در آیه‌ای کسی با وصف‌های بسیار یاد می‌شود، به این معناست که به دست آوردن آن کار سنگین و سخت است و نیاز به تلاش دارد.
«أُولَئِک هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً»: کار جهت عمومی دارد و ممکن است با دیگران شریک شود.
«رِزْقٌ کرِیمٌ»: خیر آن به دیگران نیز می‌رسد و نتیجهٔ خیر دارد. مالی نیست که به ارث رسد و فرزندان را به جان هم اندازد.
۷۵- «وَالَّذِینَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَکمْ فَأُولَئِک مِنْکمْ، وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَی بِبَعْضٍ فِی کتَابِ اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ بِکلِّ شَی‌ءٍ عَلِیمٌ».
خیلی خوب است. کاری است قانونمند.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۵
سوره توبه
۱- «بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَی الَّذِینَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ».
سورهٔ برائت سورهٔ درگیری و دعواست. بسم اللَّه ندارد، از این رو خیلی خطرناک است و گویی بدون سلام وارد می‌شود و خرده‌گیری می‌کند. خارج شدن از چارجوب و نادیده گرفتن قواعد است. بسیار بد است و باید ترک شود.
۲- «فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ، وَاعْلَمُوا أَنَّکمْ غَیرُ مُعْجِزِی اللَّهِ، وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِی الْکافِرِینَ».
خطرناک است و درگیری آن قابل جبران نیست.
۳- «وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ، یوْمَ الْحَجِّ الْأَکبَرِ، أَنَّ اللَّهَ بَرِی‌ءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَرَسُولُهُ، فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَیرٌ لَکمْ، وَإِنْ تَوَلَّیتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّکمْ غَیرُ مُعْجِزِی اللَّهِ، وَبَشِّرِ الَّذِینَ کفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِیمٍ».
خیلی بد است. نابودی و گرفتاری دارد و ناگهان متوجه می‌شود در شری گرفتار شده که گریزی از آن ندارد و قابل پی‌گیری یا جبران نیست:
«وَبَشِّرِ الَّذِینَ کفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِیمٍ».
۴- «إِلَّا الَّذِینَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ، ثُمَّ لَمْ ینْقُصُوکمْ شَیئاً، وَلَمْ یظَاهِرُوا عَلَیکمْ أَحَداً، فَأَتِمُّوا إِلَیهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَی مُدَّتِهِمْ، إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُتَّقِینَ».
با توجه به ذیل آن خوب است و مشکلاتی پنهانی دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۶
۵- «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِکینَ حَیثُ وَجَدْتُمُوهُمْ، وَخُذُوهُمْ، وَاحْصُرُوهُمْ، وَاقْعُدُوا لَهُمْ کلَّ مَرْصَدٍ، فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکاةَ فَخَلُّوا سَبِیلَهُمْ، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
خوب نیست، اما بد هم نیست. درگیری و سختی دارد و در صورتی که بتواند راه دیگری برگزیند بهتر است. چنان‌چه به انجام آن مجبور است می‌تواند چیزی به آن ضمیمه کند و با توجه به عبارت: «فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ» بخشی از ضرر آن جبران می‌شود اما مشکلات و گرفتاری خود را دارد.
۶- «وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ اسْتَجَارَک فَأَجِرْهُ حَتَّی یسْمَعَ کلَامَ اللَّهِ، ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ، ذَلِک بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَایعْلَمُونَ».
خوب نیست. هرچه خواهان بیش‌تر تلاش کند نتیجه‌ای نمی‌بیند.
زحمت دارد و با افراد نامناسبی همراه می‌شود.
۷- «کیفَ یکونُ لِلْمُشْرِکینَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ، إِلَّا الَّذِینَ عَاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ، فَمَا اسْتَقَامُوا لَکمْ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ، إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُتَّقِینَ».
خوب است. از شرک و نقض عهد سخن می‌گوید و مشکلاتی دارد.
کار فرسایشی است. با افراد نامناسب همراه می‌شود. باید مواظب بود و احتیاط کرد که در پایان سودآور است.
۸- «کیفَ وَإِنْ یظْهَرُوا عَلَیکمْ لَایرْقُبُوا فِیکمْ، إِلًاّ وَلَا ذِمَّةً یرْضُونَکمْ بِأَفْوَاهِهِمْ، وَتَأْبَی قُلُوبُهُمْ، وَأَکثَرُهُمْ فَاسِقُونَ».
بد است. صدر و ذیل آن مشکل دارد و نتیجه‌بخش نیست. ظاهر آن بد نیست و تا حدودی نیز ساختگی و غیر واقعی است. با افراد بی‌مهابا و بی‌تعهد مواجه می‌شود.
۹- «اشْتَرَوْا بِآَیاتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِیلًا، فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِهِ، إِنَّهُمْ سَاءَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
بد است. با افرادی که در کار سنگ‌اندازی و مانع تراشی می‌کنند رو به‌رو می‌شود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۷
۱۰- «لَایرْقُبُونَ فِی مُؤْمِنٍ إِلًاّ وَلَا ذِمَّةً، وَأُولَئِک هُمُ الْمُعْتَدُونَ».
بسیار بد است. تعدی و تجاوز در آن پیش می‌آید.
۱۱- «فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکاةَ فَإِخْوَانُکمْ فِی الدِّینِ وَنُفَصِّلُ الْآَیاتِ لِقَوْمٍ یعْلَمُونَ».
خیلی خوب است. سودآور است و ایجاد تحول می‌کند.
۱۲- «وَإِنْ نَکثُوا أَیمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِی دِینِکمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکفْرِ، إِنَّهُمْ لَاأَیمَانَ لَهُمْ، لَعَلَّهُمْ ینْتَهُونَ».
بسیار بد است؛ چرا که: «نَکثُوا»، «طَعَنُوا»، «فَقَاتِلُوا» و «أَئِمَّةَ الْکفْرِ» در آن است.
۱۳- «أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْماً نَکثُوا أَیمَانَهُمْ، وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ، وَهُمْ بَدَءُوکمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ، أَتَخْشَوْنَهُمْ، فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ، إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ».
بد است. گرفتاری، بی‌وفایی و پیمان‌شکنی در آن پیش می‌آید.
۱۴- «قَاتِلُوهُمْ، یعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَیدِیکمْ، وَیخْزِهِمْ، وَینْصُرْکمْ عَلَیهِمْ، وَیشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِینَ».
خوب و پر زحمت است. پایان خوشی دارد.
۱۵- «وَیذْهِبْ غَیظَ قُلُوبِهِمْ، وَیتُوبُ اللَّهُ عَلَی مَنْ یشَاءُ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
خوب است. سبب آرامش و راحتی می‌گردد و زحمت و تلاش آن را دیگران کشیده‌اند و بهرهٔ آن به خواهان می‌رسد.
۱۶- «أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَکوا وَلَمَّا یعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جَاهَدُوا مِنْکمْ، وَلَمْ یتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِینَ وَلِیجَةً، وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ».
کاری است پر خطر که مسیر انجام آن ناهموار است و قلق‌های بسیاری دارد.
«أَمْ حَسِبْتُمْ»: کار آن‌گونه که خواهان می‌اندیشد پیش نمی‌رود و امری غیر منتظره که در اختیار خواهان نیست برای او پیش می‌آید.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۸
«وَلَمَّا یعْلَمِ اللَّهُ»: این کار مخاطرات و مشکلات باطنی دارد که قابل پیش‌بینی نیست.
۱۷- «مَا کانَ لِلْمُشْرِکینَ أَنْ یعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ، شَاهِدِینَ عَلَی أَنْفُسِهِمْ بِالْکفْرِ، أُولَئِک حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ، وَفِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ».
خواهان هرچند کاری خیر مانند بنای مسجد نیز در نظر داشته باشد لازم است آن را ترک کند. برای ترک آن نیز نمی‌توان استخاره‌ای دیگر گرفت.
۱۸- «إِنَّمَا یعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ، وَأَقَامَ الصَّلَاةَ، وَآتَی الزَّکاةَ، وَلَمْ یخْشَ إِلَّا اللَّهَ، فَعَسَی أُولَئِک أَنْ یکونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ».
برای کارهای سنگین و نه خرد و جزیی عالی است. قدرت مانور در این کار بسیار بالاست و محدودیتی ندارد اما کاری است اقتداری که برای افراد شجاع و بردبار که قدرت تحمل بالایی دارند مناسب است؛ چرا که می‌فرماید: «وَلَمْ یخْشَ إِلَّا اللَّهَ» و نیز ضمانتی برای نتیجه بخش بودن آن به دست نمی‌دهد: «فَعَسَی أُولَئِک أَنْ یکونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ» و با توجه به واژهٔ «عسی»، باطن کار به حق تعالی ارتباط دارد و تابع خواست اوست و اختیار خواهان در آن نقشی ندارد.
۱۹- «أَجَعَلْتُمْ سِقَایةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ کمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ وَجَاهَدَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، لَایسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ، وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ».
این آیه دربارهٔ متولیان امور دینی یا مسؤولان اوقاف است و به آنان هشدار می‌دهد مهم‌تر از کاری که انجام می‌دهند خودسازی و ایمان پروری در وجود خود آنان است. استخارهٔ آن خوب نیست و حتی خیرات آن نیز نکوهیده است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۶۹
۲۰- «الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ، وَأُولَئِک هُمُ الْفَائِزُونَ».
۲۱- «یبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِیهَا نَعِیمٌ مُقِیمٌ».
۲۲- «خَالِدِینَ فِیهَا أَبَداً إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ».
عالی است. البته خطرات آن بسیار است و برای انجام آن باید بر روی تیغ راه رفت؛ چرا که این آیه از صفات اولیای خدا می‌گوید؛ همانان که می‌آیند و در کتمان می‌زیند و با مظلومیت کشته می‌شوند و چنان در غربت می‌روند که حتی سنگ قبری از آنان نمی‌ماند اما از لحاظ معنوی حتی از فرشتگان و برزخ برتر می‌شوند، از این رو یادی از آنان در این سه آیه نیست. این سه آیه یک استخاره است و هر یک که در استخاره آمد با دو آیهٔ دیگر لحاظ می‌شود.
۲۳- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، لَاتَتَّخِذُوا آبَاءَکمْ وَإِخْوَانَکمْ أَوْلِیاءَ، إِنِ اسْتَحَبُّوا الْکفْرَ عَلَی الْإِیمَانِ، وَمَنْ یتَوَلَّهُمْ مِنْکمْ فَأُولَئِک هُمُ الظَّالِمُونَ».
خوب نیست. با آن که در صدر آیه خطاب به مؤمنان است اما چند تعلیق دارد که کار را سخت و سنگین می‌سازد و کسی که بتواند آن را به پایان برساند نادر یافت می‌شود و تنها کسی که قدرت تحمل بالا و خطرپذیری بسیار دارد با صبر بر آسیب‌هایی که به وی وارد می‌شود می‌تواند از عهدهٔ انجام آن برآید.
۲۴- «قُلْ إِنْ کانَ آبَاؤُکمْ وَأَبْنَاؤُکمْ وَإِخْوَانُکمْ وَأَزْوَاجُکمْ وَعَشِیرَتُکمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ کسَادَهَا وَمَسَاکنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیکمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّی یأْتِی اللَّهُ بِأَمْرِهِ، وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ».
خوب نیست. کثرت و شلوغی آن بسیار است. مقایسهٔ میان دو امر است. درگیری و مشکلات فراوانی دارد و در نهایت نیز به نتیجه نمی‌رسد
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۰
و چه بسا به گناه و معصیت نیز آلوده گردد؛ زیرا می‌فرماید: «وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ».
۲۵- «لَقَدْ نَصَرَکمُ اللَّهُ فِی مَوَاطِنَ کثِیرَةٍ، وَیوْمَ حُنَینٍ؛ إِذْ أَعْجَبَتْکمْ کثْرَتُکمْ، فَلَمْ تُغْنِ عَنْکمْ شَیئاً، وَضَاقَتْ عَلَیکمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ، ثُمَّ وَلَّیتُمْ مُدْبِرِینَ».
شروع کار مورد نظر و ظاهر آن خوب است: «لَقَدْ نَصَرَکمُ اللَّهُ فِی مَوَاطِنَ کثِیرَةٍ» اما فرجامی نابهنجار دارد و به شکست و کفران نعمت می‌انجامد؛ زیرا در ذیل که بر صدر آن برتری دارد آمده است: «ثُمَّ وَلَّیتُمْ مُدْبِرِینَ».
۲۶- «ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلَی رَسُولِهِ وَعَلَی الْمُؤْمِنِینَ، وَأَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْهَا، وَعَذَّبَ الَّذِینَ کفَرُوا، وَذَلِک جَزَاءُ الْکافِرِینَ».
صدر آن بسیار خوب و پر قوت است به‌گونه‌ای که ذیل آیه: «وَذَلِک جَزَاءُ الْکافِرِینَ» نمی‌تواند با آن مقابله کند. مشکلات کار با امداد الهی برطرف می‌شود و لازم نیست خواهان در این زمینه تلاشی داشته باشد.
فراز: «وَعَذَّبَ الَّذِینَ کفَرُوا، وَذَلِک جَزَاءُ الْکافِرِینَ» را می‌توان آیه‌ای جداگانه در استخاره دانست و چنان‌چه صاحب استخاره آن را آیهٔ خواهان بگیرد، کار وی را بد می‌داند.
۲۷- «ثُمَّ یتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَلِک عَلَی مَنْ یشَاءُ، وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
خوب است. با لحاظ «ثُمَّ» در این آیه که هیچ گونه مقایسه‌ای در آن نیست باید گفت کار مورد نظر کاری ابتدایی نیست و خواهان بر آن است تا کاری را که دیگری شروع کرده و از عهدهٔ انجام آن بر نیامده است ادامه دهد و با توجه به ذیل: «وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»، مشکلات پیشین کار توسط خواهان جبران می‌شود.
۲۸- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، إِنَّمَا الْمُشْرِکونَ نَجَسٌ، فَلَا یقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا، وَإِنْ خِفْتُمْ عَیلَةً فَسَوْفَ یغْنِیکمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ، إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
خوب است. خطاب آن به مومنان است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۱
«وَإِنْ خِفْتُمْ عَیلَةً فَسَوْفَ یغْنِیکمُ اللَّهُ»: درست است که کار دارای مشکلاتی است، از آن باید نهراسید و با تأمل، صبوری و مقاومت آن را پی گیر بود تا به نتیجه رسید.
«إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ حَکیمٌ»: مشکلات این کار برای حصول موفقیت لازم است و باعث آبدیده شدن و پخته گردیدن خواهان می‌گردد.
۲۹- «قَاتِلُوا الَّذِینَ لَایؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْیوْمِ الْآَخِرِ وَلَا یحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ، وَلَا یدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ حَتَّی یعْطُوا الْجِزْیةَ عَنْ یدٍ، وَهُمْ صَاغِرُونَ».
درگیری و مخاطرات فراوانی دارد و بسیار بد است.
۳۰- «وَقَالَتِ الْیهُودُ عُزَیرٌ ابْنُ اللَّهِ، وَقَالَتِ النَّصَارَی الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ، ذَلِک قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ، یضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کفَرُوا مِنْ قَبْلُ، قَاتَلَهُمُ اللَّهُ، أَنَّی یؤْفَکونَ».
خوب نیست. مشکلات فراوانی دارد و از خواهان استفادهٔ ابزاری می‌شود. شکست و نابودی آن حتمی است: «أَنَّی یؤْفَکونَ».
۳۱- «اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَاباً مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِیحَ ابْنَ مَرْیمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیعْبُدُوا إِلَهاً وَاحِداً لَاإِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا یشْرِکونَ».
خوب نیست.
۳۲- «یرِیدُونَ أَنْ یطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ، وَیأْبَی اللَّهُ إِلَّا أَنْ یتِمَّ نُورَهُ، وَلَوْ کرِهَ الْکافِرُونَ».
بسیار خوب است.
۳۳- «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ؛ لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کلِّهِ، وَلَوْ کرِهَ الْمُشْرِکونَ».
عالی است. کار انجام شدنی است و با وجود مشکلاتی که دارد به نتیجه می‌رسد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۲
۳۴- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، إِنَّ کثِیراً مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَیأْکلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ، وَیصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ، وَالَّذِینَ یکنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ، وَلَا ینْفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللَّهِ، فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ».
بد است.
۳۵- «یوْمَ یحْمَی عَلَیهَا فِی نَارِ جَهَنَّمَ، فَتُکوَی بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ، هَذَا مَا کنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکمْ، فَذُوقُوا مَا کنْتُمْ تَکنِزُونَ».
بسیار بد است. عذاب و رنج و ناراحتی دارد و بی‌نتیجه است. موضوع آن نیز دنیا و پولی است که ضعیفان و بیچارگانی را به بند می‌کشد.
۳۶- «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِی کتَابِ اللَّهِ، یوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ، مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ، ذَلِک الدِّینُ الْقَیمُ، فَلَا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکمْ، وَقَاتِلُوا الْمُشْرِکینَ کافَّةً، کمَا یقَاتِلُونَکمْ کافَّةً، وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ».
خوب است؛ زیرا شروع آن با گشایش است. مشکلات و درگیری‌هایی نیز دارد.
۳۷- «إِنَّمَا النَّسِی‌ءُ زِیادَةٌ فِی الْکفْرِ یضَلُّ بِهِ الَّذِینَ کفَرُوا یحِلُّونَهُ عَاماً وَیحَرِّمُونَهُ عَاماً لِیوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَیحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُینَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ».
بد است. از استخاره‌های وفق است. ذلت و شکست در آن است و خواهان به معصیت نیز آلوده می‌شود. باید دانست فرد فراموش‌کار مشکلات باطنی دارد و نسیان در این جا از مشکلات کار خبر می‌دهد.
۳۸- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، مَا لَکمْ إِذَا قِیلَ لَکمُ انْفِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَی الْأَرْضِ أَرَضِیتُمْ بِالْحَیاةِ الدُّنْیا مِنَ الْآَخِرَةِ، فَمَا مَتَاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا فِی الْآَخِرَةِ إِلَّا قَلِیلٌ».
خطاب به مؤمنان با تهدید است و بد نیست اما نتیجه‌ای در بر ندارد.
ترک آن بهتر است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۳
۳۹- «إِلَّا تَنْفِرُوا یعَذِّبْکمْ عَذَاباً أَلِیماً وَیسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیرَکمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَیئاً وَاللَّهُ عَلَی کلِّ شَی‌ءٍ قَدِیرٌ».
خوب نیست. با تحذیر، ناتوانی را هشدار می‌دهد و به نتیجه‌ای نمی‌رسد.
۴۰- «إِلَّا تَنْصُرُوهُ، فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کفَرُوا ثَانِی اثْنَینِ؛ إِذْ هُمَا فِی الْغَارِ، إِذْ یقُولُ لِصَاحِبِهِ لَاتَحْزَنْ، إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا، فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلَیهِ، وَأَیدَهُ بِجُنُودٍ، لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ کلِمَةَ الَّذِینَ کفَرُوا السُّفْلَی، وَکلِمَةُ اللَّهِ هِی الْعُلْیا، وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
خیلی خوب است. کاری است اقتداری که ترس آور است.
۴۱- «انْفِرُوا خِفَافاً وَثِقَالًا، وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِکمْ وَأَنْفُسِکمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، ذَلِکمْ خَیرٌ لَکمْ، إِنْ کنْتُمْ تَعْلَمُونَ».
بسیار خوب است. کاری است رونده و پر رونق که باید به صورت پیوسته آن را دنبال کرد و نتیجه‌بخش نیز می‌باشد.
۴۲- «لَوْ کانَ عَرَضاً قَرِیباً وَسَفَراً قَاصِداً لَاتَّبَعُوک وَلَکنْ بَعُدَتْ عَلَیهِمُ الشُّقَّةُ وَسَیحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَکمْ یهْلِکونَ أَنْفُسَهُمْ وَاللَّهُ یعْلَمُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ».
خوب نیست. جز سختی و گرفتاری برای خود و برخی از مظلومان چیزی ندارد.
۴۳- «عَفَا اللَّهُ عَنْک، لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّی یتَبَینَ لَک الَّذِینَ صَدَقُوا، وَتَعْلَمَ الْکاذِبِینَ».
خوب نیست. تحذیر و تهدید در آن است.
۴۴- «لَایسْتَأْذِنُک الَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ أَنْ یجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ».
خوب نیست.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۴
۴۵- «إِنَّمَا یسْتَأْذِنُک الَّذِینَ لَایؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِی رَیبِهِمْ یتَرَدَّدُونَ».
خیلی بد است. شک، اضطراب، دل‌نگرانی و سرگردانی در آن است.
۴۶- «وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً، وَلَکنْ کرِهَ اللَّهُ انْبِعَاثَهُمْ، فَثَبَّطَهُمْ، وَقِیلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِینَ».
بسیار بد است. مشکلات داخلی و خارجی پیدا می‌کند و نتیجه‌ای نیز به دست نمی‌دهد و در پایان سقوط می‌کند و زمین‌گیر می‌شود.
۴۷- «لَوْ خَرَجُوا فِیکمْ مَا زَادُوکمْ إِلَّا خَبَالًا، وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَکمْ، یبْغُونَکمُ الْفِتْنَةَ، وَفِیکمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ».
خیلی بد است و کار به درگیری، فتنه، نگرانی و سختی کشیده می‌شود و نتیجه‌ای نیز ندارد. گناه، معصیت، ظلم و ستم در آن فراوان است.
۴۸- «لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ، وَقَلَّبُوا لَک الْأُمُورَ، حَتَّی جَاءَ الْحَقُّ، وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ کارِهُونَ».
بدی آن فراوان است. فتنه، کراهت، فریب و خیانت در آن پیشامد می‌کند.
۴۹- «وَمِنْهُمْ مَنْ یقُولُ ائْذَنْ لِی، وَلَا تَفْتِنِّی، أَلَا فِی الْفِتْنَةِ سَقَطُوا، وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِیطَةٌ بِالْکافِرِینَ».
بسیار بد است. آنان در فتنه افتاده‌اند و دیگر جایی برای درخواست نمی‌ماند. زیان و ضرر آن حتمی است. اگر کاری خیر است نیز باید ترک شود که آتش به زندگی او می‌اندازد. برای ترک آن نمی‌شود استخاره کرد.
۵۰- «إِنْ تُصِبْک حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ، وَإِنْ تُصِبْک مُصِیبَةٌ یقُولُوا قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِنْ قَبْلُ، وَیتَوَلَّوْا، وَهُمْ فَرِحُونَ».
خیلی بد است. جز آلودگی، گرفتاری و پریشانی چیزی ندارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۵
۵۱- «قُلْ لَنْ یصِیبَنَا إِلَّا مَا کتَبَ اللَّهُ لَنَا، هُوَ مَوْلَانَا، وَعَلَی اللَّهِ فَلْیتَوَکلِ الْمُؤْمِنُونَ».
بسیار خوب است. برای افراد ضعیف کارساز نیست. هم‌چنین برای کارهای عادی و معمولی خوب نیست، ولی برای کارهای سنگین و پراهمیت؛ مانند مسافرت و ازدواج خوب است. البته پر از بلا، مصیبت و گرفتاری است و برای افراد ضعیف به هیچ وجه خوب نیست.
۵۲- «قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَی الْحُسْنَیینِ، وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِکمْ أَنْ یصِیبَکمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ، أَوْ بِأَیدِینَا، فَتَرَبَّصُوا، إِنَّا مَعَکمْ مُتَرَبِّصُونَ».
خیلی سنگین و خطرناک است و سبب اخلال، اختلال، درگیری و دشمنی می‌شود. کار امری باطنی و مهم است و خیرات و احسان دارد و نتیجهٔ آن خیر است. برای کسی که در پی خیرات معنوی است و از بلا خوفی ندارد خوب است.
۵۳- «قُلْ أَنْفِقُوا طَوْعاً أَوْ کرْهاً، لَنْ یتَقَبَّلَ مِنْکمْ، إِنَّکمْ کنْتُمْ قَوْماً فَاسِقِینَ».
بسیار بد است. نتیجه‌ای ندارد یا نتیجهٔ آن زود از دست می‌رود و پایدار نیست یا در اصل قابل استفاده نمی‌باشد.
«أَنْفِقُوا»: زحمت، سختی و فشار در کار مورد نظر وجود دارد.
۵۴- «وَمَا مَنَعَهُمْ أَنْ تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ کفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ، وَلَا یأْتُونَ الصَّلَاةَ إِلَّا وَهُمْ کسَالَی، وَلَا ینْفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ کارِهُونَ».
خیلی بد است. حرمان‌زا و پریشانی‌آور است و هرچه زحمت و سختی تحمل کند به نتیجه‌ای دست نمی‌یازد.
۵۵- «فَلَا تُعْجِبْک أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ، إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیعَذِّبَهُمْ بِهَا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا، وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ، وَهُمْ کافِرُونَ».
بسیار بد است. ظاهر آن چشمگیر و خیره کننده است؛ به‌گونه‌ای که با سختی و ریاضت باید آن را ترک کرد؛ چرا که کفران نعمت، ناشکری، غفلت و حرمان را سبب می‌شود و از این رو خطرات آن فراوان است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۶
۵۶- «وَیحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنْکمْ، وَمَا هُمْ مِنْکمْ، وَلَکنَّهُمْ قَوْمٌ یفْرَقُونَ».
موضوع آیه «قوم» است که امری کلان می‌باشد و همه به نفاق آلوده شده‌اند. خواهان با افرادی درگیر می‌شود که با او دشمنی دارند و بدتر از آن این که آنان را نمی‌شناسد. انجام این کار جز به تحمل زیان و خسارت فراوان پایان نمی‌پذیرد و پرداختن به آن خطرناک است. حیله‌گری و تفرقه نیز او را به خود مشغول می‌دارد.
۵۷- «لَوْ یجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَوَلَّوْا إِلَیهِ وَهُمْ یجْمَحُونَ».
خیلی بد است. کاری است خطرناک، پر مشکل و زیان‌مند. چنان فضا بر او تنگ می‌شود که فقط به دنبال راه فرار برای رهایی از آن می‌گردد و به هر دستاویز قوی و ضعیفی چنگ می‌زند.
۵۸- «وَمِنْهُمْ مَنْ یلْمِزُک فِی الصَّدَقَاتِ، فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهَا رَضُوا، وَإِنْ لَمْ یعْطَوْا مِنْهَا إِذَا هُمْ یسْخَطُونَ».
با افرادی قوی که پشتوانه و حامی محکمی دارند مواجه و درگیر می‌شود. بد است.
۵۹- «وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَیؤْتِینَا اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَی اللَّهِ رَاغِبُونَ».
بسیار خوب است. رضایت و کفایت در آن است و خیرات آن بخششی و دهشی است نه کسبی که رنج و زحمت بالایی را می‌طلبد.
کاری است پر خیر، ساده و روان که خیرات آن به عموم افراد و به جمع و گروه می‌رسد.
۶۰- «إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ، وَالْمَسَاکینِ، وَالْعَامِلِینَ عَلَیهَا، وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ، وَفِی الرِّقَابِ، وَالْغَارِمِینَ، وَفِی سَبِیلِ اللَّهِ، وَابْنِ السَّبِیلِ، فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
کار مورد نظر تجاری و مرتبط با بازار است که به صورت ناگهانی خواهان را به نتیجه‌ای پرسود می‌رساند اما اگر فردی زرنگ‌تر در کار پیدا
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۷
شود ممکن است منافع کار بهرهٔ او گردد و در این فرض، ممکن است منافع آن به صورت ناگهانی از دست برود. در انجام آن باید مواظبت، دقت، احتیاط و سرعت عمل و عجله داشت و هرگونه معطلی سبب محرومیت از سود سرشار آن می‌شود. صفا و صداقت در انجام این کار را نباید از نظر دور داشت.
۶۱- «وَمِنْهُمُ الَّذِینَ یؤْذُونَ النَّبِی، وَیقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ، قُلْ أُذُنُ خَیرٍ لَکمْ، یؤْمِنُ بِاللَّهِ، وَیؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ، وَرَحْمَةٌ لِلَّذِینَ آمَنُوا مِنْکمْ، وَالَّذِینَ یؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ، لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ».
در این آیه دو استخاره وجود دارد. صدر و ذیل آن یک آیهٔ استخاره است و میانهٔ آن استخاره‌ای دیگر است که می‌فرماید: «قُلْ أُذُنُ خَیرٍ لَکمْ، یؤْمِنُ بِاللَّهِ، وَیؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ، وَرَحْمَةٌ لِلَّذِینَ آمَنُوا مِنْکمْ».
استخارهٔ صدر و ذیل خوب نیست. درگیری و گرفتاری دارد و زیان‌بار است. استخارهٔ وسط بسیار خوب و هموار است.
۶۲- «یحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَکمْ لِیرْضُوکمْ، وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ یرْضُوهُ، إِنْ کانُوا مُؤْمِنِینَ».
شروع و ظاهر خوبی دارد اما در ادامه نگرانی، اضطراب و خدعه دارد و در پایان زیان بار است.
۶۳- «أَلَمْ یعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِداً فِیهَا ذَلِک الْخِزْی الْعَظِیمُ».
خیلی بد است. تهدید، تحذیر و زیان و شکست با آن همراه است و هیچ نتیجه‌ای ندارد.
۶۴- «یحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَیهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِی قُلُوبِهِمْ، قُلِ اسْتَهْزِئُوا، إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَا تَحْذَرُونَ».
بد است. با توجه به: «أَنْ تُنَزَّلَ عَلَیهِمْ سُورَةٌ» اضطراب دارد. نباید تنها ظاهر آن را دید. خدعه و حیله در آن پیش می‌آید.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۸
۶۵- «وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَیقُولُنَّ إِنَّمَا کنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآیاتِهِ وَرَسُولِهِ کنْتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ».
خیلی بد است.
«نَخُوضُ وَنَلْعَبُ»: کار مورد نظر پست و پایین است که هویتی ندارد.
۶۶- «لَاتَعْتَذِرُوا قَدْ کفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمَانِکمْ، إِنْ نَعْفُ عَنْ طَائِفَةٍ مِنْکمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ کانُوا مُجْرِمِینَ».
بسیار بد است. نتیجه‌ای ندارد و گرفتاری آن آشکار می‌گردد.
شکست، حرمان و خرابی را در پی دارد.
۶۷- «الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ، یأْمُرُونَ بِالْمُنْکرِ وَینْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ، وَیقْبِضُونَ أَیدِیهُمْ، نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیهُمْ، إِنَّ الْمُنَافِقِینَ هُمُ الْفَاسِقُونَ».
خیلی بد است. گرفتاری‌ها خواهان را محاصره می‌کند و یا خطرات بسیاری می‌بیند یا شکست می‌خورد و یا کار به نتیجه‌ای نمی‌رسد و خیری نیز ندارد. با افرادی مواجه می‌شود که هیچ قاعده‌ای ندارند تا بشود با آنان بازی کرد و بازی با چنین کسانی همان و باختن نیز همان.
۶۸- «وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْکفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ، خَالِدِینَ فِیهَا، هِی حَسْبُهُمْ، وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ، وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِیمٌ».
خیلی بد است. ممکن است به اعتبار: «وَعَدَ اللَّهُ» ظاهری خوش داشته باشد، اما در واقع این ظاهر خوش فقط وعید، نقمت و عذاب است.
۶۹- «کالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ، کانُوا أَشَدَّ مِنْکمْ قُوَّةً، وَأَکثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَاداً، فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ، فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلَاقِکمْ، کمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ بِخَلَاقِهِمْ، وَخُضْتُمْ کالَّذِی خَاضُوا، أُولَئِک حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآَخِرَةِ، وَأُولَئِک هُمُ الْخَاسِرُونَ».
بسیار بد است. کار فرسایشی و زمان‌بر است و در جایی به مانع برخورد می‌کند و پیش نمی‌رود و زیان و ضرر آن حتمی است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۷۹
«کمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکمْ بِخَلَاقِهِمْ»: همان‌گونه که پیشینیان دچار مشکل شدند هر کس بر انجام این کار اقدام کند با مشکل، گرفتاری، شکست و نابودی مواجه می‌شود.
«وَخُضْتُمْ کالَّذِی خَاضُوا»: اگر خواهان کار را پی گیر شود نمی‌تواند از گرفتاری‌های آن بگذرد و در واقع دیگر این کار است که گریبان او را می‌گیرد و نمی‌گذارد از آن رها باشد.
۷۰- «أَلَمْ یأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ، قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ، وَقَوْمِ إِبْرَاهِیمَ وَأَصْحَابِ مَدْینَ وَالْمُؤْتَفِکاتِ، أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَینَاتِ، فَمَا کانَ اللَّهُ لِیظْلِمَهُمْ، وَلَکنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ».
خیلی بد است. تحذیر و آشوب و به هم‌ریزی در کار ایجاد می‌شود.
خیراتی جزیی در کار است و چندان نیست که قابل اهتمام باشد. کار به‌جز ظلم، ضرر، گرفتاری و زیان چیزی ندارد.
۷۱- «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ، یأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ، وَینْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَیقِیمُونَ الصَّلَاةَ، وَیؤْتُونَ الزَّکاةَ، وَیطِیعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ، أُولَئِک سَیرْحَمُهُمُ اللَّهُ، إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکیمٌ».
بسیار خوب است.
«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ»: افرادی که خواهان با آنان کار می‌کند همراه و همدل هستند و با هم حرکت می‌کنند و هر یک دیگری را هدایت می‌کند.
۷۲- «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ، خَالِدِینَ فِیهَا، وَمَسَاکنَ طَیبَةً، فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ، وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَکبَرُ، ذَلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ».
خیلی عالی و خوب است و مشکلی ندارد، بلکه خیرات آن فراوان است و از امور هبه‌ای و بخششی است که زحمتی ندارد و باید بی‌درنگ آن را انجام داد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۰
۷۳- «یا أَیهَا النَّبِی، جَاهِدِ الْکفَّارَ وَالْمُنَافِقِینَ، وَاغْلُظْ عَلَیهِمْ، وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ، وَبِئْسَ الْمَصِیرُ».
خیلی بد است کار سخت است و درگیری می‌آورد و نیاز به تلاش مضاعف دارد. نفاق و غلظت و شدت برخورد در آن است و سبب هلاکت، تصادف، ورشکستگی و مانند آن می‌شود. به هیچ وجه آینده‌ای روشن و خوب ندارد و برای همیشه باید ترک شود.
۷۴- «یحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا، وَلَقَدْ قَالُوا کلِمَةَ الْکفْرِ، وَکفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ، وَهَمُّوا بِمَا لَمْ ینَالُوا، وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ، فَإِنْ یتُوبُوا یک خَیراً لَهُمْ، وَإِنْ یتَوَلَّوْا یعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَاباً أَلِیماً فِی الدُّنْیا وَالْآَخِرَةِ، وَمَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ مِنْ وَلِی وَلَا نَصِیرٍ».
خیلی بد است. با توجه به بلندی آیه، کاری است فرسایشی که جز زیان و خسارت چیزی ندارد و با توجه به تعدد گزاره‌های آیهٔ شریفه، کار شلوغ است و هیچ نتیجه‌ای نیز ندارد و هیچ راه گشایشی در آن نیست و فقط ناهنجاری، گرفتاری و زحمت است.
«یحْلِفُونَ»: هرگاه آفریده‌ای قسم یاد کند به این معناست که ظاهر سازی و فریب در آن است و واقعیت ندارد.
۷۵- «وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَکونَنَّ مِنَ الصَّالِحِینَ».
خوب نیست. تنها شرط، حرف، قول و قرار است و نه عمل و نمی‌شود بر آن حساب باز کرد و سرمایه‌گذاری نمود. مشخص نیست با چه کسی طرف است و چه کاری می‌خواهد بکند.
۷۶- «فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ».
بد است. بخل، تولی، اعراض و کفران نعمت در آن است.
«فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ»: کار به کفران نعمت می‌کشد.
«بَخِلُوا بِهِ»: کار مزاحم و مانع دارد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۱
۷۷- «فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقاً فِی قُلُوبِهِمْ إِلَی یوْمِ یلْقَوْنَهُ، بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ، وَبِمَا کانُوا یکذِبُونَ».
خیلی بد است.
«فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقاً فِی قُلُوبِهِمْ»: افرادی که خواهان با آنان کار می‌کند به هیچ وجه پی گیر کار نمی‌شوند و هیچ مناسب و خوب نیستند. افرادی کلاه‌بردار و شیاد هستند که با پارتی کار می‌کنند.
این کار سبب شکست و ورشکستگی می‌شود و هرگونه سرمایه گذاری بر آن چیزی بازخورد و برگردان ندارد. تمام دروغ و ظاهر سازی است.
هرگاه صفات ناپسند و مذموم اخلاقی مانند کذب، بخل، تولی و اعراض در آیه‌ای بیاید به این معناست که کار روال عادی و طبیعی خود را طی نمی‌کند و نتیجه نیز نمی‌دهد.
۷۸- «أَلَمْ یعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ، وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُیوبِ».
تحذیر دارد. با کسی رو به رو می‌شود که نمی‌تواند با او کار را پیش برد و فریب می‌خورد و کسی نیز همواره مراقب اوست.
۷۹- «الَّذِینَ یلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الصَّدَقَاتِ وَالَّذِینَ لَایجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَیسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ».
کار بسیار بدی است. انجام این کار از سر نادانی و استکبار است.
۸۰- «اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَاتَسْتَغْفِرْ لَهُمْ، إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِینَ مَرَّةً فَلَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ، ذَلِک بِأَنَّهُمْ کفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ، وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ».
کار هیچ نتیجه‌ای ندارد و اصرار بر ادامه دادن آن نیز فایده‌بخش نیست. فسق به معنای بی‌باکی و تمسخر به معنای بریدگی در آن است.
۸۱- «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ، وَکرِهُوا أَنْ یجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، وَقَالُوا لَاتَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ، قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّاً، لَوْ کانُوا یفْقَهُونَ».
خیلی بد است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۲
۸۲- «فَلْیضْحَکوا قَلِیلًا، وَلْیبْکوا کثِیراً، جَزَاءً بِمَا کانُوا یکسِبُونَ».
زیان، ضرر، مصیبت و گرفتاری در آن است و کاری مخاطره‌آمیز است.
۸۳- «فَإِنْ رَجَعَک اللَّهُ إِلَی طَائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوک لِلْخُرُوجِ، فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِی أَبَداً، وَلَنْ تُقَاتِلُوا مَعِی عَدُوّاً، إِنَّکمْ رَضِیتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ، فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِینَ».
بد است. با افرادی مفلوک و وامانده مواجه می‌شود و هر کاری باشد به نتیجه نمی‌رسد و به تعطیل، اندراس، شکست، ضرر و زیان‌می‌انجامد.
۸۴- «وَلَا تُصَلِّ عَلَی أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَداً، وَلَا تَقُمْ عَلَی قَبْرِهِ، إِنَّهُمْ کفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ، وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ».
خیلی بد است. با افراد آلوده‌ای طرف می‌شود. با این که ظاهر خوشایندی دارد، باطن پلیدی دارد.
۸۵- «وَلَا تُعْجِبْک أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ، إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ أَنْ یعَذِّبَهُمْ بِهَا فِی الدُّنْیا، وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ کافِرُونَ».
ظاهری دارد که سبب اعجاب و شگفتی می‌شود، اما زیان‌بار است و گرفتاری می‌آورد و وقت وی صرف رفع گرفتاری‌های آن می‌شود و بدین گونه تلف می‌گردد و حتی ممکن است به ظاهر فریبندهٔ آن نیز آلوده شود.
۸۶- «وَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَک أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ، وَقَالُوا ذَرْنَا نَکنْ مَعَ الْقَاعِدِینَ».
خیلی بد است و هیچ نتیجهٔ خیر و خوبی از آن به دست نمی‌آید.
۸۷- «رَضُوا بِأَنْ یکونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ، وَطُبِعَ عَلَی قُلُوبِهِمْ، فَهُمْ لَایفْقَهُونَ».
بسیار بد است. ضرر و کفران نعمت در آن است و سبب آزار و اذیت و گرفتاری می‌شود و برای نمونه چه بسا که به یتیمی ظلم کند که بسیار بدتر از ستم به فردی عادی است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۳
۸۸- «لَکنِ الرَّسُولُ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ، وَأُولَئِک لَهُمُ الْخَیرَاتُ، وَأُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ».
خیلی خوب و عالی است اما زحمت دارد.
«مَعَهُ»: کار شیرین است و زحمت آن خستگی خواهان را برطرف می‌کند.
«لَهُمُ الْخَیرَاتُ»: خیرات آن که متنوع و گوناگون است به خواهان و نسل وی می‌رسد.
۸۹- «أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ، خَالِدِینَ فِیهَا، ذَلِک الْفَوْزُ الْعَظِیمُ».
بسیار خوب است و زحمتی ندارد و سودآوری آن زحمتی دارد و پایان آن نیز خوش، شیرین و گواراست.
«أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ»: این کار به عنایت الهی و زحمت دیگران پیش می‌رود و نه با توانمندی و تلاش خواهان و منافع آن نیز قهری است.
«ذَلِک الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»: منافع این کار استمرار، دوام و گستردگی دارد و امری موقتی نیست.
۹۰- «وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِیؤْذَنَ لَهُمْ، وَقَعَدَ الَّذِینَ کذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ، سَیصِیبُ الَّذِینَ کفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ».
ظاهر سازی و فریب در آن است و فرجامی جز عذاب و گرفتاری ندارد و شکست آن حتمی است.
۹۱- «لَیسَ عَلَی الضُّعَفَاءِ، وَلَا عَلَی الْمَرْضَی، وَلَا عَلَی الَّذِینَ لَایجِدُونَ مَا ینْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ، مَا عَلَی الْمُحْسِنِینَ مِنْ سَبِیلٍ، وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
مورد و موضوع این کار امری ضعفایی است که کاربردی ندارد و خواهان در آن در می‌ماند و جز تحمل سختی و صبر برای او چیزی
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۴
نمی‌ماند و در آخر نیز نتیجه‌ای ندارد. چون اقتضای خوبی را ندارد، چنان‌چه انجام بپذیرد فقط پریشانی و غم و غصه می‌آورد.
۹۲- «وَلَا عَلَی الَّذِینَ إِذَا مَا أَتَوْک لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَاأَجِدُ مَا أَحْمِلُکمْ عَلَیهِ، تَوَلَّوْا وَأَعْینُهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَناً، أَلَّا یجِدُوا مَا ینْفِقُونَ».
در این کار گشایش است و نه ضعف اما موانع آن بسیار است و خوب نیست، باید ترک شود.
۹۳- «إِنَّمَا السَّبِیلُ عَلَی الَّذِینَ یسْتَأْذِنُونَک وَهُمْ أَغْنِیاءُ رَضُوا بِأَنْ یکونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَایعْلَمُونَ».
بسیار بد است. حُسن نیتی در این کار نیست و با افرادی طرف می‌شود که در خباثت قدر هستند و به وی به‌راحتی خیانت می‌کنند. در صورتی که بر آن اقدام کند ساقط می‌شود.
«وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ»: کار به صورت کامل بسته است و سبب ساقط شدن و ورشکستگی کامل خواهان می‌شود.
این آیه برای انجام برخی از کارها مانند یافتن گنج مناسب است اما نیاز به پنهان کاری دارد و پُر مخاطره است و این صاحب استخاره است که با توجه به موضوع مورد نظر، انجام آن را مناسب یا نامناسب می‌داند.
۹۴- «یعْتَذِرُونَ إِلَیکمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَیهِمْ، قُلْ لَاتَعْتَذِرُوا، لَنْ نُؤْمِنَ لَکمْ، قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِکمْ، وَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمْ وَرَسُولُهُ، ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَی عَالِمِ الْغَیبِ وَالشَّهَادَةِ، فَینَبِّئُکمْ بِمَا کنْتُمْ تَعْمَلُونَ».
بد است. استخارهٔ وفق است. کار دارای پیشینه‌ای ناموفق است یا تازه آن را شروع کرده و به آن آلوده شده و در ادامهٔ آن شک کرده است.
از آن نتیجه‌ای نمی‌بیند.
۹۵- «سَیحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَکمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَیهِمْ، لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ، فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ، إِنَّهُمْ رِجْسٌ، وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ، جَزَاءً بِمَا کانُوا یکسِبُونَ».
با افرادی پلید مواجه می‌شود و به تدریج گرفتار می‌شود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۵
۹۶- «یحْلِفُونَ لَکمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ، فَإِنْ تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَایرْضَی عَنِ الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ».
کار به دست یک نفر نیست و خواهان در این میان سرگردان می‌ماند و به سردرگمی می‌افتد.
آیات عذاب و جهنم نیز بر تغییرات دفعی دلالت دارد و حادثه‌ای پیش‌بینی نشده و غیر مترقبه در این میان رخ می‌دهد که خواهان را غافلگیر می‌سازد.
آیات جنگ بر وقوع اختلاف و درگیری دلالت دارد و به هیچ وجه آرامشی در آن کار نیست و برای نمونه، پیشامد سقوط و تصادف و حوادثی مانند آن را باید انتظار داشت.
۹۷- «الْأَعْرَابُ أَشَدُّ کفْراً وَنِفَاقاً وَأَجْدَرُ أَلَّا یعْلَمُوا حُدُودَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی رَسُولِهِ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
بسیار بد است. موضوع آن الاعراب با الف و لام است و بسیار کلی است. عناد، لجاجت و درگیری در آن است.
۹۸- «وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَنْ یتَّخِذُ مَا ینْفِقُ مَغْرَماً، وَیتَرَبَّصُ بِکمُ الدَّوَائِرَ، عَلَیهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ، وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ».
خیلی بد است. آفت و آسیب با آن همراه است.
۹۹- «وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَنْ یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآَخِرِ وَیتَّخِذُ مَا ینْفِقُ قُرُبَاتٍ عِنْدَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَهُمْ سَیدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِی رَحْمَتِهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
بسیار خوب است. با افراد مؤمنی که سخت‌گیر نیستند مواجه می‌شود. کار به نتیجه می‌رسد و بخش عظیمی از آن بدون تحمل سختی و زحمت و به گونهٔ بخششی و با امداد و عنایت الهی پیش می‌رود.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۶
۱۰۰- «وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ، وَالَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ، رَضِی اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ، وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ، خَالِدِینَ فِیهَا أَبَداً، ذَلِک الْفَوْزُ الْعَظِیمُ».
کار خیرات دایمی و ماندگار دارد و نه مقطعی. بسیار خوب است و به تلاش، زحمت و کسب وابسته نیست، بلکه به دهش الهی ارتباط دارد.
۱۰۱- «وَمِمَّنْ حَوْلَکمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ، وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِینَةِ مَرَدُوا عَلَی النِّفَاقِ، لَاتَعْلَمُهُمْ، نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ، سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَینِ، ثُمَّ یرَدُّونَ إِلَی عَذَابٍ عَظِیمٍ».
خیلی بد است. عذاب، نفاق و نادانی در آن است و ضرر آن نیز نزدیک و دلخراش است.
۱۰۲- «وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ، خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحاً، وَآخَرَ سَیئاً، عَسَی اللَّهُ أَنْ یتُوبَ عَلَیهِمْ، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ».
خیلی خوب نیست و متوسط است؛ چون می‌فرماید: «خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحاً». «إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ»: کار جمع می‌شود و با مشکلاتی که دارد به نتیجه می‌رسد.
۱۰۳- «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً، تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکیهِمْ بِهَا، وَصَلِّ عَلَیهِمْ، إِنَّ صَلَاتَک سَکنٌ لَهُمْ، وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ».
بسیار خوب و عالی است.
«وَصَلِّ عَلَیهِمْ»: کاری است آبرومند و گوارا.
«إِنَّ صَلَاتَک سَکنٌ لَهُمْ»: در این کار آرامش است.
«وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»: کار محکم هست و منافع پاکی دارد و باطن آن خیلی خوب است.
۱۰۴- «أَلَمْ یعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ یقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ، وَیأْخُذُ الصَّدَقَاتِ، وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ».
خیلی خوب است و تحذیر به خیر دارد و نه تحذیر منفی.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۷
«یقْبَلُ التَّوْبَةَ»: کار با خواهان مناسبت دارد و مشکلی در روند اجرای آن پیش نمی‌آید.
۱۰۵- «وَقُلِ اعْمَلُوا، فَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ، وَسَتُرَدُّونَ إِلَی عَالِمِ الْغَیبِ وَالشَّهَادَةِ، فَینَبِّئُکمْ بِمَا کنْتُمْ تَعْمَلُونَ».
بسیار عالی است.
«اعْمَلُوا»: رنج و زحمت و تلاش را می‌طلبد.
«فَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمْ»: کاری است ظاهری، عمومی و دارای تبلیغات.
۱۰۶- «وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ، إِمَّا یعَذِّبُهُمْ، وَإِمَّا یتُوبُ عَلَیهِمْ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
با توجه به فراز: «مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ» خوب است.
«إِمَّا»: کار باز و گسترده است و آزادی عمل دارد.
۱۰۷- «وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرَاراً وَکفْراً، وَتَفْرِیقاً بَینَ الْمُؤْمِنِینَ، وَإِرْصَاداً لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ، وَلَیحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَی، وَاللَّهُ یشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ».
بسیار بد است. در آن تهدید و درگیری و دیگران را از کار انداختن وجود دارد.
«مَسْجِداً ضِرَاراً»: انحراف، گرفتاری، درگیری و مصیبت در آن است.
«إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَی»: در آن ظاهر سازی می‌کنند.
۱۰۸- «لَاتَقُمْ فِیهِ أَبَداً، لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوَی مِنْ أَوَّلِ یوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ، فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ أَنْ یتَطَهَّرُوا، وَاللَّهُ یحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ».
با لحاظ صدر آیه: «لَاتَقُمْ فِیهِ أَبَداً»: خوب نیست و از آن برای همیشه نهی می‌کند؛ چرا که مشکلات و گرفتاری بسیاری دارد اما ذیل آن به خوبی می‌گراید و خوبی آن بسیار است، از این رو انجام آن خوب است.
«لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوَی»: کاری محکم است که باید پی‌گیر آن بود و سستی و شک را بر نمی‌تابد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۸
۱۰۹- «أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلَی تَقْوَی مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَیرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلَی شَفَاجُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِی نَارِ جَهَنَّمَ، وَاللَّهُ لَایهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ».
شروع خوبی دارد اما پایان خطرناکی دارد و در آن تردید است، بر این اساس، خوب نیست و سقوط، زیان و مصیبت با آن همراه است.
۱۱۰- «لَایزَالُ بُنْیانُهُمُ الَّذِی بَنَوْا رِیبَةً فِی قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ، وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ».
خیلی بد است. تحیر، شک و سرگردانی می‌آورد. آشوب، خسارت، و گاه هلاکت و نابودی را در پی دارد.
۱۱۱- «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ، بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ، یقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، فَیقْتُلُونَ وَیقْتَلُونَ، وَعْداً عَلَیهِ حَقّاً فِی التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِیلِ وَالْقُرْآنِ، وَمَنْ أَوْفَی بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیعِکمُ الَّذِی بَایعْتُمْ بِهِ، وَذَلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ».
خیلی خوب است و با توجه به خرید حق تعالی هیچ ضرری در آن نیست و سودآور است؛ چرا که همه خریدار چیزی هستند که خداوند خریدار آن است. البته، در این میان، زحمت و سختی دارد و پُر مخاطره است. کاری است بس مهم که البته پایان خوبی دارد.
۱۱۲- «التَّائِبُونَ، الْعَابِدُونَ، الْحَامِدُونَ، السَّائِحُونَ، الرَّاکعُونَ، السَّاجِدُونَ، الْآَمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ، وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ».
خوب است. کاری است معنوی که باطن آن بهتر از ظاهر آن است و دنیایی ندارد. کاری است پنهانی و سنگین که قداست دارد؛ مانند سفر حج، تحصیل، نگاه داشتن حرمت دیگران، خدمت به فقیر، ضعیف یا مظلومی. افراد این آیه می‌توانند یک صفت یا چند صفت از اوصاف یاد شده را داشته باشند.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۸۹
۱۱۳- «مَا کانَ لِلنَّبِی وَالَّذِینَ آمَنُوا أَنْ یسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکینَ، وَلَوْ کانُوا أُولِی قُرْبَی، مِنْ بَعْدِ مَا تَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِیمِ».
هیچ خیری در آن نیست و میانهٔ آن دلخراش و غم‌انگیز است.
۱۱۴- «وَمَا کانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِیاهُ، فَلَمَّا تَبَینَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّءَ مِنْهُ، إِنَّ إِبْرَاهِیمَ لَأَوَّاهٌ حَلِیمٌ».
خوب نیست. سخت است و پایان آن دلخراش و حزن آور است.
۱۱۵- «وَمَا کانَ اللَّهُ لِیضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّی یبَینَ لَهُمْ مَا یتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِکلِّ شَی‌ءٍ عَلِیمٌ».
بسیار بد است و با توجه به معنای منفی که به صورت حصر و کلی و قطعی آمده است، هیچ خیری در آن نیست.
۱۱۶- «إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْک السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، یحْیی وَیمِیتُ، وَمَا لَکمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِی وَلَا نَصِیرٍ».
بسیار خوب است. سبک و راحت است و وسعت و گستردگی دارد و تنها با خداوند و در زمین و آسمان او که باز است و آزادی عمل دارد مواجه می‌شود.
۱۱۷- «لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَی النَّبِی وَالْمُهَاجِرِینَ وَالْأَنْصَارِ، الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ فِی سَاعَةِ الْعُسْرَةِ، مِنْ بَعْدِ مَا کادَ یزِیغُ قُلُوبُ فَرِیقٍ مِنْهُمْ، ثُمَّ تَابَ عَلَیهِمْ، إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ».
خوب است و با افرادی شایسته که در سختی‌ها نیز خواهان را رها نمی‌کنند رو به‌روست. کار ضرر و زیان دارد ولی انجام شدنی است و شکست و خسارت آن قابل جبران است.
۱۱۸- «وَعَلَی الثَّلَاثَةِ، الَّذِینَ خُلِّفُوا حَتَّی إِذَا ضَاقَتْ عَلَیهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَیهِمْ أَنْفُسُهُمْ وَظَنُّوا أَنْ لَامَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَیهِ، ثُمَّ تَابَ عَلَیهِمْ لِیتُوبُوا، إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ».
بسیار بد و سخت است. تخلف، ضیق و تنگی را دارد و مشکلات کار
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۹۰
وی را محاصره می‌کند. با آن که پایان آیه خوب است اما خوبی آن از سرِ تنگنایی و سختی است و عوارض شخصی و آبروریزی نیز با آن همراه است: «وَظَنُّوا أَنْ لَامَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَیهِ».
۱۱۹- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، اتَّقُوا اللَّهَ، وَکونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».
عالی است. چون خطاب دارد به این معناست که کار مشخص است و خواهان می‌داند با چه کسی طرف است و کار چیست. سلامت، صافی و قوام دارد.
۱۲۰- «مَا کانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ، وَلَا یرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ، ذَلِک بِأَنَّهُمْ لَایصِیبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ، وَلَا مَخْمَصَةٌ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، وَلَا یطَؤُونَ مَوْطِأً یغِیظُ الْکفَّارَ، وَلَا ینَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیلًا إِلَّا کتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ، إِنَّ اللَّهَ لَایضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ».
خوب نیست. سالبه، محصور و قطعی است و ارفاقی در آن نیست، از این رو بسیار سخت است. در این کار تخلف، تشنگی، گرسنگی و خستگی پیش می‌آید و با توجه به این که اجر دارد مزدوری است.
۱۲۱- «وَلَا ینْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِیرَةً وَلَا کبِیرَةً وَلَا یقْطَعُونَ وَادِیاً إِلَّا کتِبَ لَهُمْ لِیجْزِیهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ».
خوب نیست. درگیری، زحمت و سختی بسیار دارد.
۱۲۲- «وَمَا کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِینْفِرُوا کافَّةً، فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ، لِیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ، وَلِینْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیهِمْ، لَعَلَّهُمْ یحْذَرُونَ».
خوب متوسط است. تحذیر دارد و نتیجهٔ معلومی نیز ندارد و نمی‌توان روی چیزی حساب کرد.
«وَمَا کانَ»: این کار باز و گسترده نیست و آزادی عمل ندارد.
«لِینْفِرُوا کافَّةً»: کار مورد نظر برای همه مناسب نیست و برای برخی به نتیجه نمی‌رسد.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۹۱
۱۲۳- «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، قَاتِلُوا الَّذِینَ یلُونَکمْ مِنَ الْکفَّارِ، وَلْیجِدُوا فِیکمْ غِلْظَةً، وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ».
خوب نیست و جز جنگ و ستیز چیزی ندارد اما پایان آن خیلی عالی است.
۱۲۴- «وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ یقُولُ أَیکمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِیمَاناً، فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِیمَاناً، وَهُمْ یسْتَبْشِرُونَ».
خوب نیست. البته، صاحب استخاره است که می‌تواند تشخیص دهد استخارهٔ این آیه با توجه به شخصیت خواهان که فرد مؤمن و سالمی است یا منافق صفت خوب است یا بد. این کار فقط خیر معنوی دارد و سود دنیایی در آن نیست.
۱۲۵- «وَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْساً إِلَی رِجْسِهِمْ، وَمَاتُوا وَهُمْ کافِرُونَ».
بسیار بد است و چیزی در آن نیست.
۱۲۶- «أَوَلَا یرَوْنَ أَنَّهُمْ یفْتَنُونَ فِی کلِّ عَامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَینِ، ثُمَّ لَایتُوبُونَ، وَلَا هُمْ یذَّکرُونَ».
ناآگاهی در آن است و نتیجهٔ این کار لوث می‌شود. تحذیر، تهدید، امتحان و ابتلا در آن است و فرجامی نیز ندارد. بد است.
۱۲۷- «وَإِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَی بَعْضٍ هَلْ یرَاکمْ مِنْ أَحَدٍ، ثُمَّ انْصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ، بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَایفْقَهُونَ».
بد است. چنان سنگین است که از آن فرار می‌کنند و در آن گریز و انصراف است و حیرت و سرگردانی نیز می‌آورد.
۱۲۸- «لَقَدْ جَاءَکمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکمْ، عَزِیزٌ عَلَیهِ مَا عَنِتُّمْ، حَرِیصٌ عَلَیکمْ، بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ».
خیلی خوب است.
دانش استخاره، ج۲، ص: ۳۹۲
۱۲۹- «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِی اللَّهُ، لَاإِلَهَ إِلَّا هُوَ، عَلَیهِ تَوَکلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ».
خوب نیست. خواهان در کار تنها می‌ماند و کسی با او همکاری نمی‌کند. خطرناک است. باطن آن خیلی خوب است و ایمان، استقلال، قوت، صفا و ارزش‌های اخلاقی و معنویت می‌آورد و پایان خوبی دارد و تنها برای افرادی که قوت اراده و تحمل پذیری بالایی در سختی‌ها دارند خوب است.
فراز: «حَسْبِی اللَّهُ، لَاإِلَهَ إِلَّا هُوَ، عَلَیهِ تَوَکلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ» ذکری عالی و نفسی است که باید در جای خود از آن سخن گفت.
