_ آیت الله مصباح: برای رفع اختلاف نظر در مورد روش ها باید گفتگو کرد؛ اما درباره اهداف، گفتگو معنا ندارد و نباید ذره ای از اهداف، که همان مصلحت اسلام است، کوتاه آمد.
_ آیت الله نکونام: نمی توان میان اهداف و روش ها تفکیک قایل شد.
وقتی اسلام یک دین فرد و متشخص باشد، وحدت آن ذاتی است و به این معناست که نمی شود حتی یک حکم را از آن برداشت؛ زیرا ایمان نداشتن، حتی به یک حکم اسلامی، به بی ایمانی به کل آن منجر می شود؛ خواه این حکم مربوط به ارزشها باشد یا به روشها. شریعت اسلام، هم بیانگر ارزشهاست و هم روشها را بیان می دارد. اما بشر با تغییر در موضوعات، می تواند روشها را تغییر دهد و می تواند چنان در موضوع دخالت و تصرف کند که ضمن استفاده لازم و مورد نظر خود، موضوع و روشی را بیافریند که مورد تأیید دین است. بشر می تواند با طراحی سیستم ها و خصوصیات متفاوت و با تغییر در موضوع، به رشد و تعالی و ترقی برسد؛ رشدی که مخالفتی با اسلام نداشته باشد. اما نمی تواند میان محتوا و شکل، تفکیک و تفاوت قایل شود و شکلها و روشها را در اختیار خود بگیرد و هرگونه که میل و هوس او اقتضا کرد، به تغییر و تبدیل آن روی آورد. اسلام به دلیل وحدت و تشخصی که دارد، بریده و رها از شکل و قالب، قابل تصور نیست. اسلام اگر پوشش را تأیید کرده است، این نحوه پوشش ( پوشش تمامی بدن به جز دست تا مچ و گردی صورت برای بانوان به دور از جلفی و بشره نمایی) در حقیقت آن دخیل است و آن را برای تمامی بشر در تمامی اعصار می خواهد. البته احکام اسلام باید رده بندی شود و چنین نباشد که کسی از میان بی شمار احکام اسلام، تنها پوشش آن را بگیرد و در بقیه احکام به پیروان دیگر ادیان و مکاتب شباهت جوید. کسی می تواند پوشش خاص اسلام را داشته باشد که در بیشتر احکام به صورت عملی، مسلمان باشد و اسلام از او هویدایی و آشکاری داشته باشد. البته هر موضوعی برای خود روشی دارد و تغییر در موضوع به تغییر در روش می انجامد؛ اما حکم آن روش و موضوع را باید از اسلام خواست و چنین نیست که اسلام تعیین حکم در موضوع یا روشی را به دست بشر سپرده باشد. چنین افرادی وحدت دین را تصور نمی کنند و میان وحدت دین با کثرت موضوع _ که متأثر از زمان و مکان و طبیعتِ متنوع است _ تفاوت نمی گذاشته اند. شریعت، تنوع بردار و تغییر پذیر نیست و اسلام همیشه و در هر زمانی همان اسلام است که بیش از هزار سال پیش نازل شده است، بدون اینکه به آن زمان محدود باشد، بلکه گستره آن فرازمانی است و هر کثرتی را تابع روشها و شکلهای از پیش طراحی شده خود می نماید؛ نه اینکه تابع کثرتهای نوپدید باشد.
