انتصابی بودن رهبر و حاکم جامعهٔ اسلامی
خداوند متعال رهبران آسمانی را انتصاب می‌نماید؛ چنان‌كه در آيه زير با صراحت مي‌فرمايد: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً» و چنین نیست که انتخاب آنان را حقی برای بشر بداند.
«وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یهْدُونَ بِأَمْرِنَا، وَأَوْحَینَا إِلَیهِمْ فِعْلَ الْخَیرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلاَةِ وَإِیتَاءَ الزَّکاةِ، وَکانُوا لَنَا عَابِدِینَ»( انبیاء / ۷۳).
و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند و به ایشان انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندهٔ ما بودند.
خداوند خود بنده‌هایش را تربیت می‌کند و رشد می‌دهد و آنان را برای هدایت امت بر می‌گزیند و در مورد آنان انتخابی مردمی ندارد. رهبری دینی امری انتصابی است و نه انتخابی چرا که رهبر می‌خواهد مردم را هدایت کند حال چطور مردم می‌توانند او را انتخاب کنند؛ در حالی که چنین امری «دَور» است. این امر اختصاصی به زمان حضور معصوم ندارد و در زمان غیبت نیز نصب الهی است اما تعیین آن به‌گونهٔ عام است و ویژگی‌های رهبران دینی به صورت عام و تنها با داشتن ملاک گفته شده در شریعت بیان شده است و تطبیق آن با مردم هر عصر است.
رهبری دینی همواره فردی است و شورایی نمی‌باشد. خبرگان نیز تنها سِمَت کشف رهبر دینی با ملاکات گفته شده به صورت عام را دارد و وظیفهٔ آنان تطبیق آن بر کسی است که بیش‌ترین حد نصاب را داراست و عیار آن را به دست می‌آورد و به عنوان ثقه تنها گزارش می‌دهد ـ البته اگر به سلامت خود باقی باشد و سیاسی کاری ننماید. انتخابات مردم به رهبری دینی قدرت نفوذ اجتماعی می‌دهد و آن را رسمی می‌سازد و انتخابات حکم بیعت را دارد وگرنه در هر صورت او از ناحیهٔ خداوند است که تعیین شده است. البته می‌شود در یک زمان چند رهبر دینی بدون دخالت در محدودهٔ یک‌دیگر به صورت فعلی رسمیت داشته باشند؛ همان‌طور که گاه چند پیامبر در یک زمان به نبوت می‌رسیدند.
رهبری دینی و هدایت مردم عنوانی است انتصابی که خداوند آن را به کسی که بخواهد می‌دهد و انتخاب و گزینش افراد جامعه در آن نقش و دخالتی ندارد؛ چنان‌که خداوند می‌فرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یهْدُونَ بِأَمْرِنَا» که جعل رهبران الهی را به خود نسبت می‌دهد.
این انتصاب الهی در زمان غیبت امام معصوم علیه‌السلام نیز وجود دارد اما شرایط آن به شکلی عام بیان می‌شود و کشف آن بر عهدهٔ مردم است که باید آن را با تطبیق ملاکات بر افراد تعیین کنند. اگر بیش از یک مصداق نیز برای این سمت وجود داشته باشد هر کدام که تطبیق بیش‌تری با شرایط دارد انتخاب می‌شود و این منافاتی با وجود چند امام و ولی غیر معصوم در چند منطقهٔ مختلف ندارد مادام که مزاحمتی برای یک‌دیگر نداشته باشند و معاضدت هم‌دیگر نمایند.
وجود عزیز رهبری
آیه شريفه زير با فراز: «وَلاَ یرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ»، شعار «جانم فدای رهبر اسلامي» را مطرح می‌نماید:
«مَا کانَ لاِءَهْلِ الْمَدِینَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الاْءَعْرَابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَلاَ یرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذَلِک بِأَنَّهُمْ لاَ یصِیبُهُمْ ظَمَأٌ وَلاَ نَصَبٌ وَلاَ مَخْمَصَةٌ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلاَ یطَئُونَ مَوْطِئا یغِیظُ الْکفَّارَ وَلاَ ینَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیلاً إِلاَّ کتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لاَ یضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ».
ـ مردم مدینه و بادیه‌نشینان پیرامونشان را نرسد که از فرمان پیامبر خدا سر باز زنند و جان خود را عزیزتر از جان او بدانند؛ چرا که هیچ تشنگی و رنج و گرسنگی در راه خدا به آنان نمی‌رسد و در هیچ مکانی که کافران را به خشم می‌آورد قدم نمی‌گذارند و از دشمنی غنیمتی به دست نمی‌آورند مگر این‌که به سبب آن عمل صالحی برای آنان در کارنامه‌شان نوشته می‌شود؛ زیرا خدا پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌کند.
اساس هر حکومت و نظام به وجود فرد اول و شخص رهبری جامعه وابسته است. رهبری که با شایستگی و سلامت افراد جامعه را به سعادت و پیروزی رهنماست. از این رو شهروندان باید وجود پرارزش چنین رهبر و امامی را ارج نهند و نفس و جان او را عزیزتر از جان خود بدانند. خداوند نیز اجر زحمات و سختی‌های چنین شهروندان مسلمان را ضایع نمی‌نماید: «إِنَّ اللَّهَ لاَ یضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ» و تمام خسارت‌ها و آسیب‌های وارد بر ایشان را جبران می‌کند. البته این آسیب‌های عمومی دفاع از رهبری و کیان اسلامی است، اما موارد خاصی نیز پیش می‌آید که اجر افزون دارد: «وَلاَ ینْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِیرَةً وَلاَ کبِیرَةً وَلاَ یقْطَعُونَ وَادِیا إِلاَّ کتِبَ لَهُمْ لِیجْزِیهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ»( توبه / ۱۲۱)؛ و هیچ مال کوچک و بزرگی را انفاق نمی‌کنند و هیچ وادیی را نمی‌پیمایند مگر این‌که به حساب آنان نوشته می‌شود تا خدا آنان را به بهتر از آن‌چه می‌کردند پاداش دهد.
فراز: «لِیجْزِیهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ»؛ از اجر بیش‌تر و افزون‌تر نسبت به آسیب‌دیدگان عمومی حکایت دارد.
