منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد سوّم)
حلال‌درمانی
حلال‌درمانی، از شرایط نفسی ذکر است؛ به این‌معنا که ذکر بدون حلال‌درمانی، به هیچ‌وجه توان استجابت ندارد. ذکر از طهارت نفس، مزاج و بدن، توان می‌گیرد. بر این پایه، حلال‌درمانی دارای سه مرتبه می‌باشد:
مرتبهٔ نخست، طهارت نفس از هرگونه شرک و ریا و طهارت ذهن از هرگونه وسوسه و اندیشهٔ ناپاک.
مرتبهٔ دوم، طهارت مزاج از هرگونه لقمهٔ حرام و شبهه‌ناک.
مرتبهٔ سوم، طهارت بدن، که با دوام وضو و غسل ممکن می‌گردد.
ذکر، بدون رعایت این طهارات سه‌گانه، قرب و پیوند با حق‌تعالی و نیروهای غیبی نمی‌آورد و توان اجابت نمی‌گیرد.
از بهلول پرسیدند: «شرایط سفره چیست؟» او نگفت رو به قبله‌بودن، دست شستن یا آهسته خوردن، بلکه گفت: «نان حلال». کسی که رزق حلال ندارد، نمی‌تواند با ده‌ها «بسم‌اللّه» و رو به قبله نشستن، ذکری مستجاب بیابد.
مهم‌ترین خاصیت لقمهٔ حلال این است که نفس را صافی و طیب می‌سازد و مهم‌ترین شرط استجابت ذکر نیز طیب‌بودن نفس و صفای باطن و بسط داشتن آن می‌باشد.
داشتن حس ذکرگویی
ورودگاه ذکر، یافتن حس ذکر می‌باشد. کسی می‌تواند از ذکر استفاده کند، که حس مصرف ذکر در او زنده و پویا بوده و باطن وی حس پذیرش و قابلیت آن را داشته باشد. از داشتن حس ذکر یا عبادت، در شریعت به «قصد قربت» یاد شده است. کسی‌که حس ذکر نداشته باشد، نمی‌تواند در گفتن آن، قصد قرب و نزدیکی به ساحت قدس الهی را داشته باشد و آرامش لازم برای انجام آن را ندارد؛ در نتیجه، اراده برای آوردن ذکر، با وی همراهی و تمَشّی لازم را انجام نمی‌دهد و توان استجماع را از او می‌گیرد و فرد نمی‌تواند توان خود را بر توان صاحبان نیروهای غیبی جمع بزند و مدار حرکتی خود را بر مدار حرکتی آنان تنظیم کند و شتاب و تندی لازم برای اتصال با آن نیروها ـ به‌ویژه با مبدء کاینات ـ را به خود بگیرد و بر توان خویش بیفزاید تا به ذکری مستجاب برسد. کسی‌که حس ذکر در او پدید می‌آید، همان‌طور که گرسنگی و تشنگی به وی فشار می‌آورد، کمبود ذکر و نیاز نفس و روح خود به ذکر را احساس می‌کند و از آن رنج می‌برد و با آوردن ذکر مورد نیاز، از آن انرژی و طراوت می‌گیرد.
بعد از پدید آمدن حس ذکر، باید آن را بر اساس نسخه‌های علمی و با ویزیت شخصی آورد، نه با مراجعهٔ ناشیانه به نوشته‌های عمومی؛ چرا که حس هرکسی به ذکر، غیر از حس دیگری می‌باشد. ذکر نیاز به تجویز خاص و مستقیم دارد و نسخه‌ای که برای کسی پیچیده شده است، مخصوص خود اوست و قابل نسخه‌برداری نمی‌باشد. تشخیص ذکر مناسب، کار کسی است که در ذکردرمانی تبحر دارد و کارآزموده شده است. برای داشتن ذکر خاص و انتخاب مناسب‌ترین آن‌ها، باید مربی داشت. این مربی است که نوع مناسب ذکر ـ از جلی و خفی بودن، ابتدایی و کمالی‌بودن، ارادی و مطوی‌بودن و زمان و مکان ذکر و اندازهٔ آن و به‌طور کلی نحوهٔ مصرف ذکر ـ را مشخص می‌کند تا هم حس ذکر گفتن پایدار بماند و هم ذکر، این توان را بیابد تا در روح و جان ذکرپرداز نهادینه شود و جبلّی او گردد تا به ذکر قلبی تبدیل شود و دیگر از نفس جدایی نداشته باشد.
منبع: علوم و نظرگاه‌های شاخص (جلد سوّم)