منطق موسیقی فصل پنجم: مغالطات غناشناسی فقهی مغالطات غناشناسی مغالطه ۱: گناه دانستنِ موضوعی ناشناخته برخی فقیهان غناخوانی را گناه و حرام می‌دانند. بعضی آن را گناه کبیره دانسته‌اند. آنان وعده عذاب بر غنا را دلیل بر کبیره بودن غنا می‌گیرند. این مطلب درست است، اما بحث بر این است که غنایی که […]
بررسی تفصیلی روایات حرمت ردیف نخست: حرمت غنا غنا در جبهه باطل ۸۷ »«وعنهم، عن سهل، عن علی بن الریان، عن یونس قال: سألت الخراسانی علیه‌السلام (عن الغناء) وقلت: إنّ العباسی ذکر أنّک ترخّص فی الغناء، فقال: کذب الزندیق، ما هکذا قلت له: سألنی عن الغناء، فقلت: إنّ رجلاً أتی أبا جعفر علیه‌السلام فسأله […]
احکام شادمانه‌های: رقص، کف زدن، سوت و بشکن، تبیین فقه رقص و احکام شادمانی بانوان، و مسایل مرتبط با نگاه و رؤیت حجم بدن زنان شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : پژوهشی نو در احکام: رقص، کف زدن، سوت و بشکن …/محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: انتشارات […]
موضوع‌شناسی رقص معناشناسی رقص در لغت، «رقص» به معنای جوشش، شتاب گرفتن (خبب) و درخشیدن آمده است(۱). «رقص فی الکلام» یعنی تند صحبت کرد و در سخن گفتن سرعت گرفت. «رقّص وأرقص» به معنای به رقص درآورد. «رقّاص الساعة» پاندول ساعت است. رقص، نوعی از بازی دانسته شده و به معنای پای‌کوبی آمده […]
روایات مذمت غنا و آلات موسیقی روایاتی که از غنا و موسیقی سخن گفته است بر سه گروه عمده می‌باشد: روایات حرمت، روایات جواز و روایاتی که از آثار وضعی و روانی غنا و موسیقی سخن می‌گوید. روایاتی که از حرمت موسیقی سخن گفته است، خود به پنج ردیف قابل تقسیم می‌باشد. […]
لَعِب و بازی برخی از فقیهان، موسیقی و رقص و شادمانی‌های دیگر را از باب لَعِب بودن آن، حرام دانسته‌اند. ما در این‌جا، به بررسی حکم «بازی» می‌پردازیم و اصل جواز آن را ثابت می‌نماییم. خیال، مبدء بعید لعب است. چینش کار در آن، چنین است که فرد انجام کاری را اراده می‌کند […]
فقه غنا و موسیقی (جلد سوم) غنا و موسیقی از دیدگاه روایـات (روایات حرمت و جواز و روایاتی که آثار وضعی غنا و موسیقی و حکمت‌پژوهی آن را به بحث می‌گذارد) شناسنامه فقه غنا و موسیقی / جلد سوم سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : فقه‌نوشت غنا و […]
نگاه به زنان گفتیم حکم اولی رقص از آن جهت که رقص است، جواز آن می‌باشد. حکم رقص، حکمی اقتضایی است و این بدان معناست که جواز رقص و غنا تا زمانی است که گناهی با آن‌ها همراه نشود. در این‌جا به بررسی حکم نگاه به رقص زنان می‌پردازیم که می‌تواند حکمی متمایز […]
کف، سوت و بشکن فطری بودن احکام دینی لسان دین، لسان فطرت و طبیعت است؛ چرا که فطرت به نهاد آدمی، و طبیعت به موجودات بازمی‌گردد و دین در مورد هردو سخن دارد و برنامهٔ زندگی بر پایهٔ منش‌های طبیعی و خلق و خوهای انسانی می‌باشد. اسلام، لسان فطرت و طبیعت را دنبال […]
قمار ؛ موضوع‌شناسی قمار، شناخت انواع آن و بررسی احکام و مناط مسابقات سالم، گروگذاری، شرط‌بندی و بخت‌آزمایی شناسنامه قمــار سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : قمار : گروگذاری، شرط‌بندی و بخت‌آزمایی موضوع‌شناسی انواع قمار…/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلامشهر: انتشارات صبح فردا، ۱۳۹۱. مشخصات ظاهری : ۲۳۳ص. […]
معناشناسی قمار قِمار مصدر دوم باب مفاعله است. فاءالفعل آن به کسر می‌باشد. مادهٔ قمار «قمر» به معنای روشنایی و ضیاء است. واژهٔ «قمر» بیست و هشت بار در قرآن کریم آمده است که به تعداد شب‌هایی است که یک دور کامل را به‌دور زمین طی می‌کند. مراد از «قمر» در تمامی موارد کاربرد […]
قمار از منظر قرآن کریم همان‌گونه که گذشت، واژهٔ قمار در قرآن کریم وجود ندارد. در قرآن کریم از قمار به عنوان «میسر» یاد شده است. این کتاب آسمانی «میسر» را حرام دانسته و آن را با محرماتی هم‌چون بت‌پرستی و شراب یکسان و همردیف شمرده است. حکم حرمت میسر به صورت دفعی جعل […]
روایات باب قمار روایاتی که به نوعی از قمار یا برخی از مصادیق آن سخن گفته بسیار است که ما مهم‌ترین آن را در ذیل آورده و نقد و تحلیل آن را ارایه می‌دهیم. این روایات را می‌توان بر سه گروه عمده دانست: گروه نخست روایات قمار، روایاتی است که به بازی با […]
فقه غنا و موسیقی فصل چهارم: غنا و موسیقی از دیدگاه روایات تفسیری (بررسی حکم باطل، لغو و لهو) رابطه باطل، لغو و لهو با موسیقی پیش از این گفتیم قرآن کریم به صورت مستقیم از غنا و موسیقی چیزی نگفته و آن را منع نکرده است. همچنین «قول زور» در قرآن کریم […]
قمار از نظرگاه فقیهان مستقل در کتاب‌های فقهی از قمار بیش‌تر در کتاب‌های مکاسب، سبق و رمایه و شهادات سخن رفته است. اما عنوان برخی از باب‌های فقهی که به گونه‌ای از حکم قمار گفته‌اند چنین است: «باب القمار.(۱) باب تحریم کسب القمار حتّی الکعاب والجوز والبیض، وإن کان الفاعل غیر مکلّف، وتحریم […]
غنا و موسیقی و آیات منع مطالبی که در جلد نخست گذشت، درآمدی بود برای ورود به بحث اصلی این کتاب، که همان بررسی حکم غنا و موسیقی از دیدگاه قرآن کریم و روایات است. برای دریافت حکم شرعی غنا و موسیقی، اولین و بهترین کار این است که آن را از صاحب شریعت […]
فقه غنا و موسیقی (جلد دوم) غنا و موسیقی از دیدگاه قرآن کریم و روایات تفسیری و بررسی حکم باطل، لغو و لهـو شناسنامه فقه غنا و موسیقی / جلد دوم سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : فقه‌نوشت غنا و موسیقی: خوانندگی و نوازندگی از براندازی تا برازندگی: بررسی […]
واژه‌شناسی غنا در فقه‌پژوهی موسیقی، یکی از مباحث بنیادین و پایه‌ای، ضرورت شناخت موضوع «غنا»ست تا بتوان با در دست داشتن همه اطراف آن، از در افتادن به مغالطه پرهیز کرد. ما برای آشنایی با این واژه، در ابتدا، کلمات لغت‌شناسان را می‌آوریم؛ اگرچه برخی اهل لغت، مرجع صالحی برای مراجعه نیستند و […]
اهمیت شناخت دستگاه‌ها گفتیم صوت دارای ردیف‌ها و نُت‌های فراوانی است که کنار هم می‌نشینند و مثل حروف الفبا، کلماتی را تشکیل می‌دهند. تشخیص این نت‌ها سخنِ دل صاحب صوت را رمزگشایی می‌کند. ما در ادامه، با ذکر موسیقی برخی ازز سوره‌ها و آیات قرآن کریم و برخی از ادعیه، چگونگی تأثیر صوت و صدا […]
دانش ریاضی؛ خاستگاه علم موسیقی موسیقی در حکمت و فلسفه قدیم، از اصول علم ریاضی است. فیلسوف بزرگ جهان اسلام، جناب ابن‌سینا، از حکیمانی است که «دانش موسیقی» را در کتاب حِکمی «الشفاء» آورده است. حکمت قدیم به صورت تقریبی، بیش‌ترین علوم و دانشها را در خود جای می‌داد و حکیم بر کسی اطلاق می‌شد […]
فقه غنا و موسیقی (جلد یکم) درآمدی بر صوت‌شناسی، دانش موسیقی، صوت درمانی و ضرورت تعامل فقه و موسیقی شناسنامه فقه غنا و موسیقی / جلد یکم سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : فقه‌نوشت غنا و موسیقی: خوانندگی و نوازندگی از براندازی تا برازندگی: بررسی موضوع، ملاک و حکم غنا […]
قمار عشق محبوبان آنچه تاکنون گفتیم قمار نفس‌محوران مستکبر و خودخواه بود که می‌خواستند تنها «من و منیت» را به کرسی برتری بنشانند. قماری که آتش استکبار می‌افروزد و حس منیت می‌دهد و برتری‌طلبی را به غلیان می‌آورد و خودشیفتگی را رونق بازی قمار می‌سازد. قمار خودشیفتگان مستکبر یا بر صفحهٔ نرد و تاس […]
نگاهی به تاریخ موسیقی اعراب و خلفای جور و جبهه باطل و سیر تاریخی مواجهه اندیشمندان ایرانی و فقیهان شیعی به موسیقی شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : تاریخ تحلیلی موسیقی در اسلام: نگاهی به تاریخ موسیقی اعراب…/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : تهران: صبح فردا،۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : […]
اعراب و موسیقی شعر، موسیقی و رقص، برآمده از احساسات، عواطف و حالات نفسانی آدمی ـ مانند بیم، امید، غم، شادی، میل، نفرت ـ و دیگر کیفیات درونی بوده است و از این رو همزاد بشر می‌باشد. طبیعی‌ترین وسیله آواز، سینه و حلقوم طبیعی انسانی است که امام صادق علیه‌السلام در «توحید مفضل» از آن […]
تاریخ تحلیلی موسیقی در اسلام فصل دوم: موسیقی فلسفی و درمانی موسیقی فلسفی موسیقی در حکمت و فلسفه قدیم، از اصول علم ریاضی است. فیلسوف بزرگ جهان اسلام، جناب ابن‌سینا، از حکیمانی است که «دانش موسیقی» را در کتاب حِکمی «الشفاء» آورده است. حکمت قدیم به صورت تقریبی، بیش‌ترین علوم و دانشها را […]
شناسنامه: سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : شیوه‌ی اجرای حدود/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: انتشارات صبح فردا،۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : ۸۰ ص.؛ ۱۱×۲۱س‌م. فروست : مجموعه آثار؛ ۵۰ . شابک : ۳۰۰۰۰ ریال۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۴۷-۸ : وضعیت فهرست نویسی : فاپا يادداشت : پشت جلد به انگلیسی : […]
نوشتهٔ حاضر در بخش نخست، آرا، نظرگاه‌ها و نظام اجتهادی اصولیان نام‌آور را از آغاز تا عصر آخوند خراسانی ارایه می‌دهد و چهره‌هایی را که در روند تطور و رشد و تکامل علم اصول مؤثر بوده‌اند ، به اختصار می‌شناساند. شناسنامه: سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : درآمدی بر […]
شناسنامه شابک : ۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۸۸-۱ شماره کتابشناسی ملی : ۳۶۸۶۷۱۸ عنوان و نام پديدآور : اخباری و اصولی چه می‌گوید؟/ تالیف محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : تهران : انتشارات صبح فردا، ۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : ۳۶۰ ص. يادداشت : چاپ قبلی: قم: ظهور شفق، ۱۳۸۵. يادداشت : چاپ دوم. موضوع : شیعه — دفاعیه‌ها و […]
اخباری و اصولی چه می‌گویند؟ فصل یکم: بدعت‌های اصولی گروهی ستمگر و جنایت‌کار که دشمن آل محمّد علیهم‌السلام بودند همواره این هدف شوم را داشتند که حق را از مجرای حقیقی خود تغییر دهند و آن را بر مردمان بپوشانند. اینان بذر ستم و جنایت را در صفحه روزگار پاشیدند و بدعت‌ها […]
فصل یکم: اجتهاد ناسالم و مباحث بیهوده اخباریان، روش اجتهادی عالمان اصولی را خلاف کتاب و سنت می‌دانند؛ زیرا به اعتقاد آنان، آنچه در اسلام حجیت دارد و مورد اهتمام است ـ طبق حدیث مشهور ثقلین ـ کتاب و سنت است و مأخذ و دلیلی دیگر به نام عقل و اجماع در دین […]
بخش سوم: تقلید فصل یکم: تقلید؛ پیروی از اجتهاد باطل اخباریان، تقلید را سنتی بی‌اساس و بی‌پایه‌ترین امری می‌دانند که انحراف و گمراهی مردم را به دنبال دارد. در نظرگاه آنان، تقلید، کاری بی‌اساس، باطل، بدون دلیل و گمراه کننده است که افراد ساده‌لوح و عالمان را گرفتار حرمان و تباهی می‌سازد. آنان، […]
بخش چهارم: تقلید اعلم فصل یکم: تقلید از اعلم؛ ادعایی دروغین در نظرگاه اخباریان، تقلید از اعلم یکی دیگر از انحراف‌های اصولیان است. آنان تقلید از اعلم را امری باطل، خلاف دین، بدعت و اعتقادی دروغین می‌دانند، گذشته از آن‌که کتاب و سنت چنین موضوعی را مطرح نکرده و عقلا هم از آن […]
بخش پنجم: تحصیل علوم اسلامی فصل یکم: آلوده‌سازی دین به دانش‌های بشری اخباریان تحصیل فراوانی از علوم رایج در حوزه‌ها را نه لازم می‌دانند و نه مفید، بلکه به جایگزینی تحمیلی از ناحیه اصولیان به‌جای کتاب و سنت می‌دانند که محصلان علوم دینی را از آگاهی‌های لازم در جهت دین‌داری و دین‌مداری دور […]
فصل یکم: فلسفه یونانی و ناهنجاری در دین اخباریان معتقدند آنچه برای دین شر و فسادی بیش‌تر از دیگر بدعت‌های اصولی همراه دارد، آمیزش فلسفه با دین است. منظور از آمیزش دین با فلسفه این نیست که کسی حق مقایسه بین فلسفه و مبانی دینی را ندارد، بلکه به این معناست که نباید علل […]
فصل یکم: عالمان و ضرورت اشتغال یکی دیگر از خرده‌گیری‌های اخباریان بر عالمان اصولی ترک کسب و کار است. آنان این روش را خلاف روش اولیای دین می‌دانند؛ چرا که امرار معاش تکلیفی جدی و وظیفه‌ای عمومی است و اسلام برای همگان تحصیل معاش را لازم و از واجبات عینی دانسته و انسان بیکار […]
اخباری و اصولی چه می‌گویند؟ فصل یکم: حرمت مصرف معیشت از شریعت اخباریان هرگونه ارتزاق و امرار معاش بی‌مورد از امور دینی و بیت‌المال اسلامی را حرام می‌دانند؛ خواه در مقابل آنچه از بیت‌المال استفاده می‌شود کاری انجام گیرد یا خیر و یا آن کار از امور استحبابی باشد یا وجوبی؛ عینی باشد […]
فصل یکم: بخشش خمس انحراف دیگری که اخباریان برای گروه اصولی برمی‌شمرند واجب دانستن خمس بر شیعه است. اخباریان بر این باورند که برای شیعه به‌ویژه در زمان غیبت امام زمان علیه‌السلام خمس مباح است. آنان روایات باب تحلیل که در کتاب‌های حدیث از حضرات معصومین علیهم‌السلام در زمینه اباحه خمس برای شیعه آمده […]
اخباری و اصولی چه می‌گویند؟ فصل یکم: ادعای تحریف قرآن کریم اندیشه دیگری که اخباریان به هر مسلمانی توصیه می‌نمایند که به آن باور داشته باشند این است که ناجوان‌مردانه قرآن کریم دستخوش حوادث زمان گشته و مانند سایر کتب آسمانی، مظلومانه مورد تحریف جنایت‌کاران قرار گرفته است. در نظرگاه اخباریان، دشمنان قرآن […]
فصل یکم: ضرورت تقیه اخباریان از اصول اساسی شیعه؛ به‌ویژه در زمان غیبت، اصل تقیه و خویشتن‌داری در مقابل دشمنان را برمی‌شمرند. آنان بر این عقیده‌اند که ائمه هدی علیهم‌السلام برای عدم آسیب‌پذیری هرچه بیش‌تر شیعه در زمان اقتدار دولت‌های باطل و دشمنان غدّار، اصل عقلی تقیه را پیش‌بینی نموده و برای رهایی شیعیان […]
فصل یکم: پیرایه شهادت بر ولایت در اذان اخباریان یکی دیگر از گمراهی‌های اصولیان را داخل نمودن شهادت بر ولایت حضرت امیر مؤمنان علیه‌السلام در اذان و اقامه می‌دانند؛ که بدون مدرک صحیح شرعی انجام گرفته و گذشته از حرمت، بدعت و زیاده‌سازی در دین است. میان شیعه مرسوم است در اذان و […]
فصل یکم: وجوب نماز جمعه اخباریان نماز جمعه را در زمان غیبت واجب و ترک آن را عملی حرام و مخالف با قرآن کریم می‌دانند. اخباریان برای اثبات مدعای خود چنین استدلال می‌آورند که با انقطاع وحی و رحلت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله ، احکام دین و دستورات اسلام حال ثابتی به خود گرفت و […]
فصل یکم: پی‌آمدهای شوم باورهای اصولیان اخباریان پی‌آمد رفتار و کردار ناسالم اصولیان را آثار شوم می‌دانند که از جمله آن می‌توان دوری از خاندان عصمت و طهارت و کتاب و سنت و همچنین همگامی با اهل دنیا و ارتزاق حرام نام برد. در نظرگاه اخباریان، این امور، چنان موقعیتی را در اصولیان به […]
شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : مردم‌شناسی و مردم‌داری/محمدرضا نکونام . مشخصات نشر : تهران : انتشارات صبح فردا، ۱۳۹۴ . مشخصات ظاهری : ۲۴۸ ص. شابک : ۹۷۸-۶۰۰-۳۹۷-۰۳۹-۷ وضعیت فهرست نویسی : فیپا موضوع : رهبری سیاسی موضوع : اجتماع موضوع : زندگی اجتماعی موضوع : مسائل […]
فصل یکم: گذرها در جامعه (۱۷) (۱۸) گذر « ۱ » شناسه جامعه در این‌که «جامعه» چیست طرح‌های فراوانی وجود دارد، به‌طوری که هر گروهی جامعه را به‌گونه‌ای معرفی کرده است. برای نمونه، برخی حدود جغرافیایی، دوره‌های تاریخی، قومیت‌ها و سنت‌ها را اساس تشکیل اجتماع قرار داده‌اند؛ ولی در ترسیمی گویا و کامل باید […]
گذرها و گریزهای جامعه (مردم شناسی و مردم داری) فصل دوم: گریزها در جامعه (۱۵۵) (۱۵۶) گریز « ۱۰۳ » گریز از دنیا در این‌که حقیقتی وجود دارد، شکی نیست و در این‌که دنیا و زندگی ناسوتی هرچند زودگذر است خود یک حقیقت است، شک و انکاری نیست. دنیا دنیاست، زمین زمین و […]
شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : دردمندی و مشکلات اجتماعی:شیوه‌ی چاره‌جویی چالش‌ها و نمایه‌ای از بایسته‌های حل معضلات جامعه و حوزه‌های علمی/ نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: انتشارات صبح فردا،۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : ۴۸ ص. شابک : ۳۰۰۰۰ ریال: ۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۶۲-۱ وضعیت فهرست نویسی : فیپا يادداشت […]
گفتگوهاى صميمى شناسنامه: سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : گفتگوهای صمیمی/محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: انتشارات صبح فردا، ۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : ۱۲۰ ص.؛ ۵/۹×۱۹س‌م. شابک : ۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۷۳-۷ وضعیت فهرست نویسی : فیپا يادداشت : چاپ قبلی: قم: ظهور شفق، ۱۳۸۶. یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس. […]
شناسنامه: سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : چگونه زیستن؟ چگونه مردن؟/ نکونام. مشخصات نشر : اسلامشهر: انتشارات صبح فردا: جلوه نور، ۱۳۹۱. مشخصات ظاهری : ۵۲ ص. شابک : ۹۷۸-۶۰۰-۶۴۳۵-۷۰-۱ وضعیت فهرست نویسی : فیپا موضوع : راه و رسم زندگی (اسلام) — پرسش‌ها و پاسخ‌ها رده بندی کنگره : […]
شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : روشنای دنیامداری و دنیاداری/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلامشهر: انتشارات صبح فردا، ۱۳۹۱. مشخصات ظاهری : ۱۱۲ ص.؛ ۲۰/۵×۱۴/۵ س‌م. فروست : مجموعه آثار؛ ۱۲۹. شابک : ۳۰۰۰۰ ریال: ۹۷۸-۶۰۰-۶۴۳۵-۳۹-۸ وضعیت فهرست نویسی : فاپا يادداشت : پشت جلد به انگلیسی:Luminosity […]
حقوق نوبنياد / جلد يكم شناسنامه سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : حقوق نوبنیاد/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: صبح فردا، ۱۳۹۳. مشخصات ظاهری : ۲ ج. شابک : دوره:۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۱۰-۲ ؛ ج.۱:۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۱۱-۹ ؛ ج.۲:۹۷۸-۶۰۰-۷۳۴۷-۱۲-۶ وضعیت فهرست نویسی : فیپا مندرجات : ج.۱. تبیین چیستی، چگونگی و منشا […]
چیستی حق تعریف «حق» و معناشناسی آن، کاری فلسفیدنی است که در دانش فلسفهٔ حقوق باید از آن سخن گفت تا موضوع برای دانش حقوق فراهم باشد. «حق» در اصل، لغتی عبرانی، به معنای «پایدار و ثابت» است و در عربی «حک» گفته می‌شود. حق را در زبان‌های تازی به معنای «قانون» یا عصاره […]
حقوق نوبنیاد / جلدیکم منشأ حقوق در این‌که مبنا و منشأ حقوق چیست، میان حقوق‌دانان اختلاف است. فیلسوفان یونان باستان ـ مثل افلاطون ـ حقوق طبیعی را در زمرهٔ امور اخلاق اجتماعی، مانند تدبیر منزل و سیاست مُدُن، و حقوق را ناشی از اخلاق اجتماعی می‌دانستند و باور داشتند که اخلاق اجتماعی […]
منابع دانش حقوق منابع علم حقوق عبارت است از: قانون، عرف، رویهٔ قضایی و دکترین حقوقی. پیش از این، بحث‌هایی را در این رابطه داشتیم و مهم‌ترین منبع کشف حقوق را «عقل» دانستیم. در این‌جا هر یک از منابع ادعایی را مورد بحث قرار می‌دهیم و تنها مطالبی را می‌آوریم که نیازمند بازاندیشی است. […]
حقوق نوبنیاد / جلدیکم دانش حقوق و علم اخلاق این فصل به بحث ارتباط علم حقوق با دیگر دانشها یا نحوهٔ نفوذ دانش‌های دیگر در علم حقوق می‌پردازد. در میان دانشها، علم اخلاق بیش‌ترین قرابت را با علم حقوق دارد؛ از این رو، ما نخست به نحوهٔ ارتباط این دو دانش می‌پردازیم. […]
معناشناسی عدالت عدالت یکی از مسایل زیربنایی و بسیار مهم در فلسفهٔ حقوق است. بحث از انواع حکومت‌ها مبتنی بر دانستن چیستی عدالت است؛ زیرا تا معنای عدالت دانسته نشود، نمی‌توان حکومتی طراحی کرد که عادلانه باشد. بحث عدالت، در پیشینهٔ خود فلاسفهٔ یونان را دارد. افلاطون در کتاب «جمهور»، عدالت را به «وضع […]
حقوق نوبنیاد / جلدیکم تاریخ عدالت اجتماعی فصل حاضر بر آن است تا عدالت اجتماعی را مورد بحث قرار دهد. بحث از عدالت فردی، با آن‌که در فلسفهٔ حقوق از مهم‌ترین مباحث است، در این‌جا مورد بحث قرار نمی‌گیرد؛ چرا که ما آن را در بحث‌های فقهی خود آورده‌ایم و در آن جا […]
حقوق نوبنیاد / جلدیکم اهداف مجازات‌ها در این‌که سیستم حقوقی و قضایی هر نظام حکومتی نیازمند نظام جزایی است، اختلافی نیست و تمامی اقوام و ملل در همهٔ ادوار تاریخ برای کنترل جامعه آن را لازم دانسته‌اند. کسی منکر اصل مجازات نیست؛ مگر آن‌که فردی بخواهد همانند سوفسطاییان ـ که در اندیشه منکر […]
حقوق نوبنیاد / جلدیکم مصلحت‌گرایی و قانون‌مداری «مصلحت» امری است که مانع اجرای بسیاری از قانون‌ها و تغییر آن‌ها می‌شود. همچنین دادگاه‌ها نیز به اسم مصلحت، گاه احکامی صادر می‌کنند که با مستندات قانونی تعارض دارد. سؤال این است که آیا مصلحت می‌تواند بر قانون رجحان داشته باشد؟ این در حالی است که […]
حقـوق نوبنیـاد (جلد دوم) تبیین معنای «آزادی» و مرزهای آن، حق «تعیین سرنوشت»، «حق مصونیت» و امنیت و ساختار حکومت جمهوری اسلامی و نقد دیدگاه‌های مخالف شناسنامه حقـوق نوبنیـاد (جلد دوم) سرشناسه : نکونام، محمدرضا، ۱۳۲۷ - عنوان و نام پديدآور : حقوق نوبنیاد/ محمدرضا نکونام. مشخصات نشر : اسلام شهر: صبح فردا، ۱۳۹۳. […]
آزادی بیان بحث از آزادی بیان، متفرع بر بحث آزادی عقیده است. آزادی بیان، همان آزاد بودن در ابراز عقیده یا اندیشه (نظریه‌پردازی)ای است که فرد دارد و خط قرمزهایی که در آن‌جا وجود دارد، در این‌جا نیز پیش می‌آید و این دو، لازم و ملزوم یک‌دیگر است، اما یک تفاوت عمده‌ای در این (۱۰۹) […]